Salk Bakan Memiolu’ndan maymun iei aklamas

Salk Bakan Memiolu, Anadolu Yaynclar Federasyonu’nun Anadolu Sohbetleri programnda aralarnda TrkMedya Ankara Temsilcisi Melik Yiitel ve Star Gazetesi Ankara Temsilcisi Fadime zkan’n da bulunduu basn mensuplarnn sorularn cevaplad, maymun iei virsne kar alnan nlemleri anlatt. Bakan Memiolu, Dnya Salk rgt’nn (DS) hastalkla ilgili acil durum ilan ederek, lkelere kendi nlemleri almalarn tavsiye ettiini syleyerek, “Biz de Bilim Kurulu’nu toplayarak rehber yaymladk. Bu rehberle hem hastalk bilgilendiriliyor hem de vaka durumunda ne yaplaca anlatlyor. Bunun haricinde de hazrlklarmz var. Asndan testine kadar neler yaplaca konusunda bakanlk olarak alarmdayz. Ama bu, toplumun korkmasn, tedirgin olmasn gerektirecek bir durum deil. Salk sistemi olarak her eye hazrlklyz. Salk altyapmz Covid-19 ve deprem felaketinde kendisini test etti. Dnyann rnek salk hizmeti sunan bir lkesiyiz. Korkuya ve panie gerek olmadn, tedbir ve planlamalarla ve yakn takiple u andaki pozisyonumuzda devam edeceiz” dedi. Memiolu, hastaln temas ile bulatn ve solunum yolu ile bulamadna dikkat ekerek, “Bilim insanlarmzdan aldmz bilgiler dorultusunda Covid gibi salgna sebebiyet vermeyecei, olsa dahi pandemi olumayaca ynnde kanaat var. Tek tk grlebilir; ama bu salgn olmaz. u ada bizim ekstra bir tedbire ihtiyacmz olmadn ifade etmek istiyorum” diye konutu.’NALLAH GELMEZ, GELRSE GEREN YAPARIZ’Memiolu, maymun iei ve iek hastalnn ayn soydan gelen virsler olduuna iaret ederek, “Birbiriyle alar ve tedavileri benzer. iek hastal artk yok dnyada. Ama bizler 1980’lere kadar iek as yapmtk. 1980’den sonra DS’nn nerileri dorultusunda artk yaplmad. iek asnn da bu hastalkla ilgili ayn soydan geldii iin kuruduu ifade ediliyor bilim insanlar tarafndan. Ama ne kadar kuruduu, ‘su’ta son virsn nasl bir seyir seyredecei konusunda iekle benzerlik konusunda bilim insanlar alma yapyor. Ama u net ki u anda lkemizde yok, grlmedi. Bu konuda hastane acillerine gelip ‘maymun iei mi oldum’ diye soran veya phe eden insanlarmz oluyor. Ama bu testleri yapyoruz, klinie bakyoruz, sorguluyoruz ve bu tr hastalklarla ilgili u ana kadar tan hem test hem muayene anlamnda koyulmad. Eer byle bir tan koyarsak bildireceiz ve gereini yapacaz izolasyonlar dahil. Ama insanlar paniklemesinler, emin olun bu konuda salklar olarak her trl tedbiri alm durumdayz. nallah lkemize gelmez, gelirse de gereini yaparz. Bu konuda insanlarn rahat olmasn istiyorum” dedi. ‘AFRKALI RENCLER N ZEL TEDBR YOK’Bakan Memiolu, Afrikal rencilere ynelik farkl bir tedbir u anda almayacaklarn syleyerek, “Virsn seyrine gre politikalarmz deitirebiliriz. Ama u anda byle bir eye ihtiya duymuyoruz. Covid’de de benzer eyler yaadk. in’den bekliyorduk o zaman da ama ilk vakadan Avrupa’dan geldi. Onun iin bu kadar hareketli bir insanolunun yaad bir zamanda hastaln nereden geleceini ok hesap edemeyebilirsiniz, engelleyemeyebilirsiniz. ok hareketli bir dnyada yayoruz. Her trl nlemi almaya alacaz. Tabii ki baz blgelerden gelme skl fazla olabilir, ona gre de nlemimizi alacaz. Ama u an iin ekstra bir nlem dnmyoruz. Salkta yakn takip etmeniz gerekir bu tr hastalklar; anlk, saatlik, gnlk deiimler olabilir. Virs kendini deitiren bir mikroorganizma. zellikle Covid’den sonra dnya bunu grd. Salk sistemimiz olarak yakn takipteyiz” diye konutu. ‘AIYI RETECEK GCMZ VAR’Bakan Memiolu, virsle ilgili yrtlen test ve a almalarna ilikin de “Eski ‘su’lar elimizde var. Bunlarla ilgili PCR testi yapacak kabiliyetimiz var. Yeni ‘su’ olursa onunla ilgili de test kiti yapabilecek, retebilecek kabiliyetimiz var. Covid-19’da dnyada a retebilen 7 lkeden biri olduk. Covid asn ksa srede retebilen bir lke, her trl ay da retebilir. Bizim ‘btn alar yapacaz’ diye iddiamz var. Bu konuda insan gcmz de sektrmz de kabiliyete erimi durumda. Endemik olan bir hastaln asnn tedarikiyle ilgili zel bir aba harcamyoruz. Gerektii zaman bu ay hem tedarik edebilecek hem de retebilecek gcmz var. nsanlar, bu konuda tedirgin olmasn. A konusunda artk politik olarak bu alar reteceiz. Kendi amz yapabilecek bir politikaya dnm durumdayz. Ne kadar srer; onunla ilgili arkadalarla alma iindeyiz” dedi. ‘SINIR KAPILARINDA HASSASYET VAR’Bakan Memiolu, snr kaplarnda zel bir nlem alnp alnmadyla ilgili “Rehberin yaynlanmas zaten bir ekilde oradaki insanlarn da buna hassasiyet gstermesini salanmas iindi. Virste ilk 4-5 gn belirti vermeyebilir; ama bula riski var. Siz ne kadar kapda nlem alrsanz aln, ilk dneminde hi belirti vermeyebilir. O nedenle en azndan ciltteki lezyonlar tespit edebilecek bu tr girileri kontrol edebilecek insanlara daha hassas olmalar konusunda ifadede bulunduk. Bu konuda hassasiyet sz konusu gmrklerde. Ama zel bir nlem ya da kstlama almayacaz. Toplumsal olarak farknda olduumuz gibi giri kaplardaki insanlarmzn da bu konuda daha hassas ve dikkatli olmalar konusunda alma yaptk. nlem almam deiliz. Btn nlemleri aldk; ama kstlama almadk” diye konutu. ‘3’NC BASAMAK ALIKANLIIMIZ DETRMELYZ’Bakan Memiolu, hastanelerdeki younlukla ilgili soru zerine 2002’de bir vatandan salk sistemine temasnn ylda 2 kez olduunu, ayn yl OECD ortalamasnn 6, Avrupa Birlii (AB) ortalamasnn ise 5,8 olduunu syledi. Memiolu, imdi OECD ve AB ortalamas aynyken Trkiye’de bu saynn 11,2’ye ktn belirterek, “OECD ve AB’nin iki kat neredeyse salk sistemine ulaabilir noktaya geldik. Salkya ulamak, ok kolaylat. Bu rakamn byk oran da eitim aratrma hastaneleri. Daha ok 3’nc basama kullanyoruz, toplum olarak. Alkanlmz 3’nc basamak. Bunu deitirmemiz lazm. Bunun iin sistemsel bir dzenleme ve toplumsal bir bilin gerekir. Aile hekimliini reete yazdrmak iin kullanyoruz. Halbuki 1’inci basamak tedavinin de yapld yerdir aile hekimlii” dedi.’1 VE 2’NC BASAMAI 3’LE ENTEGRE EDECEZ’Memiolu, aile hekimliini bu konuda kullanmak ve glendirmek istediklerini kaydederek, “Hastaneye gitmesini gerektirmeyecek bir hastaln tedavisini aile hekimliinde ynetebiliriz. Bunu toplumun da talep etmesi gerekir. Bu almay nemsiyoruz. Doru yerde, doru zamanda, doru tedaviyi uygulamamz lazm. 1 ve 2’nci basama 3’le entegre edeceiz. Amacmz bu, u anda. Bunlarn birbiriyle balantsn salayacaz. Bu konuda farkndalk almas yapacaz. Kstlama dnmyoruz. Ama aile hekimliini kuvvetlendirdikten ve saysn artrdktan sonra belli kstlamalar olacak. Ama u anda tevik ve bilinlendirmeyle beraber, dllendirme de yapacaz. Hem hastay hem de alanmz, sistemi iyi altran dllendirecek ekilde tevik edecek ekilde bir program uygulayacaz. ‘ehir hastanesine gittim, hazr dahiliyeye gelmiken bir de cerrah grsn, bir de gzc grsn’ diyen insanlarn onun karlnda bir bedel deyeceini dnyoruz” diye konutu. ‘SONU-DEER BAZLI SSTEME GEECEZ’Bakan Memiolu, randevuya gelme noktasnda farkndalk olutuunu, onay isteminin bu oran artrdn belirterek, “2018’de baktmz hasta says, 2023’teki toplam hasta saysndan yzde 30 az. Daha ok hasta bakmaya baladk. 2023’te 990 milyon 600 bin kez insanlara bakmz salk sisteminde. Bunu optimize etmemiz lazm. 1’inci, 2’nci ve 3’nc basama entegre ederek yaptmz gibi de gereksiz test, gereksiz ila, gereksiz film isteklerini de azaltmamz gerekiyor. Bunun iin de bakmaktan ok sahiplenme ve tedaviyi n plana karmamz gerekiyor. ‘Sonu-deer’ bazl bir sisteme geeceiz. Sadece bakmak yetmez, hastann bir daha baka bir yere bavurmasn engelleyeceiz. Gittii yerde problemini zmeye alacaz. Doktorla hasta arasnda ok hassas manevi bir alan var. O alan sahip kmamz gereken bir alan. O alan iyiletirmek lazm. Hekimi mutlu etmek, deerli klmamz lazm. O zaman hastay da sahiplenecektir, mutlu edecektir, derdine derman olacaktr. Bu alan hep beraber btn kamuoyu kuvvetlendirmemiz ve ilikiyi daha iyi hale getirmemiz lazm. Hastann doktora gvenmedii, doktorun da hastadan ekindii bir sistemin baarl olma ans yok” deerlendirmesinde bulundu.