Dünyanın ilk kadavradan rahim naklinin yapıldığı Akdeniz Üniversitesi Hastanesi’nde ikinci rahim nakli 27 Temmuz 2021’de yapılmıştı. Akdeniz Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Özlenen Özkan ve Tıp Fakültesi Plastik, Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ömer Özkan başkanlığındaki 40 kişilik ekip, Havva Erdem’e 8,5 saat süren operasyonla kadavradan rahim nakletti. Türkiye’de kadavradan ikinci rahim nakli yapılan Havva Erdem, 14 ay sonra doğum yaparak, bebeği Özlenen Erdem’i kucağına aldı. Doğumun üzerinden geçen iki yılın ardından Havva Erdem, eşi Şükrü Erdem ve kızları Özlenen, Rektör Prof. Dr. Özlenen Özkan ile bir araya geldi. İkinci yaş pastası kesilen ziyarette Rektör Özkan, Özlenen bebeğe hediyeler verdi.
HAYATLARININ DEĞİŞTİĞİNİ GÖRMEK MUTLULUK KAYNAĞI
Akdeniz Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Özlenen Özkan, “Yaptığınız her şeyin sonucunun bu olduğunu görmek hakikaten insan için, bir doktor için çok kıymetli. Doktor olmanın en güzel tarafı da bu dokunduğunuz insanların hayatının nasıl değiştirdiğinizi görmek en büyük mutluluk kaynağı. İnsanın bu açıdan doktor oluyor diye düşünüyorum. En azından ben öyleyim.” dedi.
İNSANLAR İÇİN BİR UMUT OLDU
İlk rahim naklini 2011 yılında yaptıklarını söyleyen Rektör Özkan, “Bundan 13 yıl önce bütün dünyanın da ilkiydi aynı zamanda. O süreç biraz uzun bir süreçti bizim için. Çünkü hesaplayamadığımız şeylerle karşılaştık Derya’da ancak 9 yılın sonunda dünyanın ilk rahim nakli bebek sahibi oldu. Ömer Özkan bebeğimiz oldu. Bunun sonrasında da akabinde hemen Havva’ya ikinci rahim naklini yaptık. O ilkinde edindiğimiz bilgiler ışığında Havva çok daha şanslıydı. Çok kısa bir süre sonra 14 ay gibi bir zaman sonucunda da Özlenen bebeği kucağına aldı. Her şey gayet iyi gidiyor. Hem Havva için hem Derya için hem de çocuklar için. Ve tabii dünyada bebeği olmayacak olan insanlar için bir umut oldu. Bu anlamda bütün ekip bütün hastalar bunu bekleyenler de var. Hala o açıdan gerçekten çok mutluluk verici.” dedi.
YENİ NAKİLLER YAPMAYI PLANLIYORUZ
Rahim naklini bekleyen birçok hastanın olduğunu söyleyen Rektör Özkan, “Havva’nın tecrübelerini merak eden adaylarda var sık sık görüşüyorlar anlattığı kadarıyla bize de başvurdular zaten. Bu anlamda bekleyen bir çok hasta var. Hem yurt içinden hem yurt dışından rahim naklini bekleyen birçok hasta var. Eğer uygun bir zaman olursa onları da yapmayı planlıyoruz. Mevzuat çalışmalarıyla ilgili çalışmalar tamamlandı aslında bundan sonra süreç çok da sanıyorum uzun sürmez. Biz de Sağlık Bakanlığıyla koordinasyonlu gidiyoruz.” şeklinde konuştu.
AYRI BİR GURUR KAYNAĞI
İsveç’te gerçekleştirilen 4. Uluslararası Uterus Nakil Kongresi’ne katıldıklarını ifade eden Rektör Özkan, “Tabi sonuç olarak bunu liderliğini bizim ekibimizin yapıyor olması ayrı bir gurur kaynağı. Orada çok güzel bir kongreydi. Herkes sonuç olarak 100 çok büyük bir sayı değil bütün dünyada. 35 üzerinde çocuk dünyaya geldi. Şu an için hâlâ bir mucize elbette. Çünkü her hastada her klinik çok farklı şeyler tecrübe ediyor, iyi şeyler, kötü şeyler ve o tecrübeler paylaşıldı o toplantıda da çok kıymetli, çok bir aydınlatıcı bir toplantıydı. Neler yaşamış insanlar keza biz de öyle. Her organ nakli böyle bir süreç aslında biz de bir tabir var, hastalık yok, hasta var. O açıdan her hasta kendine özgü. Bu anlamda hala mucize ama çok şey çok yol kat edildi ve bunun çeşitlendirme yolunda şu anda herkes kafa yoruyor.” dedi. Rahim Nakli Kongresi’ne 2025 yılı Ekim ayında ev sahibi yapacaklarını söyleyen Rektör Özkan “Uluslararası Dünya Rahim Nakli Kongresi Antalya’da yapılacak. Akdeniz Üniversitesi ev sahipliğinde. Orada da yine üzerine bir sene üzerine tecrübeler neyse ekstra onları konuşacağız. Onu ben de 4 gözle bekliyorum.” dedi.
BİLİMSEL ARENA DA BİR YARIŞ
Rektör Özkan, “Aslında da şöyle biz ilkini yaptık. Bizim bununla ilgili çok ciddi yayınladığımız çalışmalarımız yoktu. Çok üzerinde çalışıyorduk ama bunu biraz daha gizli saklı yapıyorduk. Çünkü bu işlerde kim önce yaparsa tabii bayrak yarışını o önde götürüyor. Sonuçta bilimsel bir yarış, bilimsel arena da bir yarış. Biz de o bayrağı gururla taşınmak için elimizden geleni yapıyoruz. Daha sonra bizden sonra İsveç bunun peşindeydi. Çok şaşırdılar. Bu işi biz yaptıktan sonra. Ve daha sonra kendi ülkelerinde 9 tane hasta yapıldı ama 2 tanesini rahim hemen alınmak durumunda kaldı. Çünkü bu işler hakikaten kolay işler değil ve geriye kalan 7 hastanın hepsi doğuramadı. Onlarda da öyle süreçler oldu ama onların bizden şansı biz tek bir hastayla tek bir hastaya yoğunlaşalım istedik. Çünkü o insana çok ciddi bir borcunuz var vefanız var. Onu yapmak zorundasınız, sorumluluğunuz var daha doğrusu biz 7 tane, 8 tane, 10 tane yapıp da bu konsantrasyonu bozmak istemedik açıkçası aslında bizim planımız buydu.” şeklinde konuştu.
AMERİKA’DA RAHİM NAKLİ PROJESİNE SAHİP ÇIKILDI
Rektör Özkan, “Onlar daha çok hasta yaptıkları için çocuklar daha çok daha hızlı bebek sahibi oldular. Sonraki süreçte Amerika bu işi yapmak istedi. Onlarda da yaptıkları 5 hastanın dördünde rahmi geri aldılar. Ancak ilginç bir şekilde Amerika’da bu işler çok kolay değildir ama ilginç bir şekilde sahip çıkıldı rahim nakli projesine ve başarısızlığa rağmen devam ettiler. Şu anda en çok yapan ekip, Amerika 300 milyon nüfusu olan ve 4, 5 merkez yapıyor 300 milyonluk koskoca coğrafyada. Böyle olunca sayı olarak onlar bizden daha ilerideler ve tabii ki onlara sağlık sistemi de sahip çıktı. Hatta Time Dergisinde yılın en etkili 100 kişisinden bir seçilmişti o ekip lideri. O anlamda tabi ülkenin sahip çıkması da bilimsel araştırmalara, başarılara çok kıymetli elbette.” ifadelerini kullandı.
DÜNYADA BİZİM GİBİ İKİNCİ BİR EKİP YOK
Rektör Özkan, “Dünyada bizim gibi ikinci bir ekip yok. Yüz nakli, rahim nakli ve kol nakli yapan ki biz bunlara başkalarını da ekleyebiliriz aslında. Böyle bir ekip yok, bu da son derece farklı aslında ve önemli.” dedi.
RAHİM NAKLİYLE BENİM DÜNYAM DEĞİŞTİ
Rahim nakli ile anne olan Havva Erdem, “Benim dünyam değişti. Hayatım değil, dünyam değişti. Her şey Özlenen şu an başka hiçbir şey yok. 2 yıl o kadar güzel ki diyorum ya, dünyam değişti benim her şeyim onun üzerine o uyursa belki birazcık otururum, onun haricinde her şeyim onunla o gözünü açtıktan sonra başka ikinci düşündüğüm hiçbir şey yok. Gözüme onunla açıp onunla kapatıyorum. Hiçbir şey düşünmüyorum.” dedi.
ÖZLENEN’DEN SONRA KORKU BAŞLADI
Havva Erdem, “Sadece Özlenen’den önce ben de korku yoktu, şimdi ben de korku başladı. Korkar oldum bilmiyorum, her şeyden tedirginim, ayağa kalsa düşecek mi, kalkacak mı? Her şeyden korkuyorum yani aklımıza gelebilecek dışarıya çıksa evde bile korkuyorum. Zaten gözümün önünden ayırmam da ama bilmiyorum acayip bir korku var bende. Eski Havva gitti, korkusuz Havva gitti, şimdi korkulu bir hava geldi, aynen önceden kaybedecek hiçbir şeyim yoktu şu an var ve çok değerli. Rabbime emanet tüm evlatlarımız ve içinde de benim evladım Allah’a emanet. Biz de elimizden geleni yapacağız, onları koruyup yetiştirebilmek için.” şeklinde konuştu.
RAHİM NAKLİ OLMAK İSTEYENLER İLETİŞİM KURUYORLAR
Rahim nakli olmak isteyenlerin kendisiyle iletişim kurduklarını söyleyen Erdem, “İletişim kuruyorlar ve tabii ki hepsine yetişmem mümkün değil ama aralarında görüştüğüm tabi ki var 1, 2 kişi özellikle bir kişiyle çok fazla görüşüyorum. Çünkü onda kendimi görüyorum. Ben çok çaba sarf ettim Özlenen’e kavuşmak için ve onun çabalarında da kendimi gördüğüm için onunla çok daha fazla görüşüyorum. O da tabii ki bekliyor. Yani tabii ki herkesin bir an önce evladını kucağına almasını isterim ama yani onda kendimi gördüğüm için üçüncünün onun olmasını çok isterim inşallah. Tabii ki rabbim herkesin gönlüne göre versin.” dedi.
ÖZLENEN ERDEM DE ANNELERE UMUT OLUR İNŞALLAH
Erdem, “Yani ben çok istiyorum. Yani doktor mu olur ne olur bilmiyorum ilk önce gerçekten eğitimini çok iyi bir şekilde almasını istiyorum ve tabii ki gönlüm benim doktorluktan yana hatta plastik. Hocalarımızın inşallah yolundan gider diye ben çok arzu ediyorum ama tabii ki kendisi büyüdüğünde kendi yolunu kendisi çizecek. Ben elimden geleni yapacağım eğitimi için yani gönlüm benim o yönde ama kendisi de inşallah vefalı olur izinden gider ve bizim gibi bekleyenlere, bekleyen annelere inşallah benim kızımda umut olur.” ifadelerini kullandı.
