Kediler, kelimeleri hızlı öğreniyor: Bebekler daha yavaş! Ezber bozan araştırma
Yeni bir araştırma, kedilerin belirli nesneler veya resimler için kullanılan kelimeleri o nesnelerle ilişkilendirmeyi öğrenebildiğini ve bebeklerden daha hızlı anlayabildiğini ortaya koydu. Önceki araştırmalar, kedilerin insanların işaretlerini takip edebildiğini, kime güvenebileceklerini ve yiyeceklerinden kimin sorumlu olduğunu anlayabildiğini göstermişti. Ayrıca kendi isimlerini tanıyabildikleri de biliniyordu. Yeni araştırmada ise Japonya’daki Abazu Üniversitesi’nden bilişsel bilimci Saho Takagi ve ekibi, kedilerin insan dilini öğrenmek için yeterince “donanımlı” olup olmadığı sorusu üzerine eğildi. Takagi, Science dergisine yaptığı açıklamada, “Bulgulara çok şaşırdım. Kediler insan konuşmalarını dinleyebiliyor ve herhangi bir özel ödül odaklı eğitim olmadan kelimeleri anlayabiliyor,” dedi. Takagi ve meslektaşları, 1990’larda 14 aylık bebeklerdeki dil gelişimini incelemek için kullanılmış bir deneyle kedilerin dil yeteneklerini test etti. Bu testte bebekler, sadece 16 ila 20 tekrar sonrasında kelimeleri nesnelerle ilişkilendirme belirtileri göstermişti. Araştırmacılar 31 kediden her birini iki kısa çizgi filmin gösterildiği bir dizüstü bilgisayarın önüne koydu. Aynı zamanda kedinin sahibinin uydurma bir kelime söylediği bir ses parçası da dinletildi.
İlk animasyonda tek boynuzlu ata benzeyen bir canlının ekranda büyüyüp küçüldüğü görülüyordu. Kediler bu esnada sahiplerinin “keraru” dediğini duydu. İkinci animasyonda genişleyen ve küçülen kırmızı yüzlü bir güneş vardı ve bu kez uydurma kelime “parumo”ydu. Bebekler üzerinde yapılan çalışmada resim-kelime çifti için 20 saniyeden oluşan en az dört deneme yapılmıştı. Yeni araştırmada ise kedilerin iki adet 9 saniyelik animasyonlarla öğrenebildiği görüldü. İkinci aşamada ise görüntüler için farklı kelimeler dinletildi. Bu kez “yanlış” kelimeyi dinleyen kedilerin göz bebeklerinin büyüdüğü ve ekrana yüzde 33 oranında daha fazla baktıkları anlaşıldı. Bu da kelime-görüntü uyumsuzluğunu fark ettikleri anlamına geliyor. Araştırma ekibi, bu sonuçların “kedilerin resim-kelime ilişkilendirmesini hızla oluşturabildiğini” gösterdiğini ifade ediyor. Öte yandan buradan varılabilecek sonucun bazı kısıtlamaları var. Zira 1990’larda bebekler üzerinde yapılan benzer deneyde tek heceli sözcükler kullanılmış ve bunlar, bebeklerin tanımadığı bir ses tarafından söylenmişti. Kediler ise kendi bakıcıları tarafından vurguyla söylenen üç heceli sözcükler duydu. Yazarlara göre, bu yeteneklerin ortaklığına dair daha fazla araştırma, farklı türler arasında biliş ve iletişimi anlamamıza yardımcı olabilir.