Seim arefesindeki Avrupa, gmen ihtiyac ile gmen dmanlnn arasnda gidip gelen dikotomik bir grnt vererek ok daha kklerde yaad krizlerin varlna iaret ediyor.
Do. Dr. Bekir Gndomu/USKAM Bakan Yardmcs
Avrupa’nn birok lkesi 2025 yl ierisinde seim srelerine sahne olacak. Seimlerin zerinde; bir trl kontrol altna alnamayan ekonomik krizler, arlaan sosyal sorunlar, ilevsizleen siyaset, blgesel etkileri grmezlikten gelinemeyen Rusya-Ukrayna sava gibi birok sorunun glgesi bulunuyor. Semen kitlelerinde gelecee dair olumlu beklentilerin olmay, arka planda teyakkuz halinde olunan bir ruh halini besliyor. Bu durum Avrupa’nn bir sredir gndeminde olan mlteci meselesini ok daha etrefilli bir hale dntryor. zellikle Avrupa’da en fazla sayda mlteciye ev sahiplii yapan Almanya bunun ilgin bir rnekliini sunuyor.Yaplan aratrmalar ve gndeme gelen tartmalar deerlendirildiinde Avrupa geneli seimlerde siyasal tercihleri birinci dereceden etkileyecei ngrlen faktr olarak, konjonktrn de iaret ettii gibi, gvenlik ve istikrar araynn ne kt gzlemleniyor. Bu durum gmen kartlnn ve yabanc dmanlnn tm siyasi partilerde meruiyetinin zemini olarak kabul edilebilir. Ancak demografik verilerin de aka ortaya koyduu gibi yalanan Avrupa’nn yarnnda g ve gmenler grmezlikten gelinemeyecek bir gereklik olarak karmzda duruyor. Dolaysyla seim arefesindeki Avrupa, gmen ihtiyac ile gmen dmanlnn arasnda gidip gelen dikotomik bir grnt vererek ok daha kklerde yaad krizlerin varlna iaret ediyor.Avrupa seimlere hazrlanyor 2025 ylnn balamasyla birlikte Avrupa genelinde birok lkede seim takvimi de ilemeye balad. Yerel seimler ya da parlamento veya cumhurbakanl seimlerini kapsayan bu seimler yalnzca ilgili lkelerin i dengeleri asndan deil ayn zamanda Avrupa Birlii’nin gelecei bata olmak zere blgesel ve kresel dengeleri de etkileme potansiyelini bnyesinde barndryor. rnein Almanya’da ar sa parti AfD’nin ykselii merakla takip edilirken, talya’daki yerel seimler Meloni hkmeti iin adeta bir gven oylamasna dnebilecek ya da ekya’da “ek Trump” nvanl eski Babakan Babis’in iktidara gelme ihtimali demokrasi iin alarm zillerinin almasna neden olarak gsterilebilecek. Keza Kosova, Arnavutluk ve Hrvatistan’da yaplacak seimler de Balkanlar’daki mevcut politik gerilimleri ya daha krlgan hale getirecek ya da diplomatik zm sreleri ile ilgili yeni yol haritalarnn gndeme gelmesini tetikleyecek. Btn bunlara ilaveten Rusya, Grcistan, Polonya, Belarus gibi lkelerde gerekletirilecek seimler de Rusya-Ukrayna savann seyrini dorudan etkileyebilecek. Bu nedenle 2025 ylnda Avrupa genelinde gerekleecek seimlerin yakndan takip edilmesinde yarar bulunuyor. ubat aynn sonuna doru sanda gitmeye hazrlanan Almanya bu anlamda belki de baz gelimelerin ilk iaret fieinin verildii seimlerin ev sahibi olmaya aday grnyor.G ile yzlemekten kanmaya devam m?Kamuoyuna yansyan eitli istatistiki bilgiler, Almanya’da en hzl byyen semen grubunun gmen kkenli insanlar olduunu gsteriyor. Yaklak 60 milyon semenin bulunduu Almanya’da 7 milyonun zerinde gmen kkenli semen sanda gidiyor. Toplam semenin yzde 12’sine tekabl eden bu oran seim sonularn etkileyebilecek bir potansiyel anlamna geliyor. Gmen kkenli semenlerin yaklak 1 milyonu Trkiye, 2 milyonu Avrupa Birlii, 2,5 milyonu eski Sovyetler Birlii, 2 milyonu Asya, geri kalanlar da Afrika ve Amerika kkenli insanlardan oluuyor. Bu rakamlar, Almanya’nn geleceinde gmenlerin ne denli roller stlenebilecei ile ilgili ipular sunmas bakmndan nem tayor. Alman toplumunda azalan doum oranlaryla birlikte ok daha dikkat ekici hale gelen gmenlerin saysndaki art demografik adan bu ngrleri doruluyor. Gmen saysndaki art ayn zamanda toplumsal eitliliin (farkl dil, din, kltr vb.) art hakknda da bilgi veriyor. Gmen kkenli semenlerin yekpare hareket ettiine dair inancn veya beklentinin aksine pratikte heterojen bir semen davran skalasnn olutuu bilinmektedir. yle ki, gmen kartl dnda neredeyse hibir politik nermesi olmayan ar eilimli partilere oy veren ok sayda gmen kkenli insana rastlamak da mmkndr.kinci Dnya Sava’ndan sonra kalknmasn Trkiye bata olmak zere eitli lkelerden talep ettii igc gyle gerekletiren Almanya iin g olgusu, o gnden bu yana ikircikli bir konu haline geldi. Zira teorilerin de ngrd ekliyle g olgusunun; baladktan sonra durdurulamayan, dnen ve dntren bir nitelie sahip olduunu Almanya bizzat tecrbe etti. Nitekim igc g ile ii ihtiyacn karlamay planlayan Almanya, ii bittiinde iileri geri gndermek iin “misafir ii/gastarbetier” statsn icat ederken iilerin misafir olmayp kalc vatandalar olacan, gnlsz de olsa, aradan geen onlarca yldan sonra ancak kabullenmek durumunda kald. Gmenlerin kalcl, baka faktrlerle de aklanaca gibi, igc piyasalar asndan da anlalabilir nitelik arz etmektedir. nk gmenler igc piyasasna dahil olduktan sonra kirli, tehlikeli ve zor statsndeki baz meslekler “gmen ii” olarak etiketlenmekte ve ev sahibi toplum yeleri bu mesleklerden uzak durmaya balamaktadr. gc piyasasnda ikili yapnn ortaya kmasna neden olan bu durum gmen igcn de kalc bir ihtiya haline getirmektedir. Dahas Almanya gibi lkelerde evlenme ve doum oranlarnn olduka minimum seviyelere dmesi bu ihtiyacn bamllk seviyesinde ykselmesine ve bu lkelerin yurtdndan srekli gmen igc talebinde bulunmasna da neden olmaktadr. Seimlerin kaderi korkunun ynetiminde sakl Almanya’da g ve gmenlerle ilgili mevcut gereklik, belirtilen bu dinamiklere sahip olduu halde Alman siyasetinde gmen kartl olduka popler bir konuma ykseldi. Gmen kartl denildiinde her ne kadar akllara ar sa eilimli Almanya iin Alternatif Partisi (AfD) gelse de esasnda hemen hemen tm Alman siyasi partiler gmen kart sylemlere yneldi. Onun iin seim sonularna bakarak gmen kartlarnn oran hakknda bilgi sahibi olmak pek mmkn grnmemektedir. Peki o halde, madem gmenler Almanya’nn bir hakikati ise Alman siyasi partileri neden gmen dmanln krklyor ya da buna gz yumuyor?Aslnda bunun cevab siyasetin, daha dorusu siyasi partilerin ilevsizlemesinde aranabilir. Malum olduu zere siyasi partiler, toplumsal sorunlara zm retme ilevini yerine getirebildii mddete varln devam ettirebilir. Bugn Almanya’da ya da dier birok lkede ana problem, semene gerekten gven telkin edebilen siyasetin siyasi partilerce ortaya konulamamasdr. Bundan tr semenlerde genel olarak gelecee dair umutsuzluk duygusu hakim olmaktadr. Zira zm adresi olmas gereken siyasi partiler, sorunlar karsnda yetersiz kalmaktadr.te tam da bu noktada semen davranlar asndan ok nemli iki duyguya, yani korku ve gven duygularna dikkat ekmek gerekmektedir. Eer bir siyasi parti semenlerin davrann kendi lehine olacak ekilde deitirmek istiyorsa bunun iin mevcudun devam ya da mevcudun deiimi durumunda ortaya kacak tabloyu gstererek semenin korkusunu ynetebilmeli ama bunu yaparken de kendisinin bu makus talihi deitirecek doru adres olduu konusunda semene gven telkin edebilmelidir. Bugn siyasetin tkand nokta tam olarak burasdr. Semene ya da daha genel planda topluma gven telkin edemeyen siyasi partiler yalnzca korku ynetimi ile snrl bir siyaset ortaya koymaktadr. Bu durum iktidar partileri iin geerli olduu kadar muhalefet partileri iin de geerlidir. ktidar istikrar kartn kullanarak korkuturken muhalefet gvensiz gelecek sylemi ile korku tnelleri ina etmektedir. Semeni gmen ile korkutmak herkes iin en az maliyet ierdiinden sosyal sorunlarn, ekonomik krizlerin, isizliin veya seim baarszlnn btn yk kolaylkla gmene yklenebilmektedir. Gmen ihtiyac ile dmanl arasndaki ikilem de tam olarak bu kertede ortaya kmaktadr. Bu sebepten dolaydr ki, ele alnmas gereken asl ncelikli sorun g olgusu deil, siyaset kanalnn tkanmas ya da ilevsizlemesi sorunudur. Gmen dmanl yaparak oylarn artran ar sa partilerin iktidara gelmesi durumunda neler yapp yapamayacan talya’da Meloni hkmeti bizzat ispat etmektedir. Dolaysyla, Meloni rneinde olduu gibi, esasnda siyasi partiler ya da liderler pragmatist bir tutum taknarak gmenleri populizmin aparatna dntrmektedir. Dier bir ifadeyle, gmen igc ihtiyacna ramen gmen dmanl ortaya koyan siyaset aslnda kendi politik amazlarn ve yetersizliini ifa etmektedir. te yandan gelecek iin sorulmas gereken bir soru da, arka planda olumaya balamaktadr: “Gmenler daha ne kadar pragmatizme kurban edilmeye devam edecek ve bu kurbanlarn biriken fkesi nasl ynetilecek?”
