KAYNAKEuronews TürkçeBilim insanları, Güneş’in atmosferi koronada yaklaşık 800 bin kilometre genişliğinde devasa delik açıldığını tespit etti.NASA teleskoplarının görüntülediği bu dev yarık, Dünya’ya doğru hızla hareket eden Güneş rüzgarları püskürtüyor.Güneş’in koronasında oluşan delikler, manyetik alanlarının açılarak radyoaktif plazma rüzgarının serbestçe uzaya savrulmasına olanak tanıyan bölgeler. Bu delikler, manyetik alanlar içinde hapsolmuş sıcak gazların artık tutulmaması ve uzaya doğru dışarı akması nedeniyle daha koyu görünüyor.Çapı Dünya’nın çapının 62 katından fazla olan yeni koronal delikten kaçan Güneş rüzgarı saniyede 500 kilometreden daha yüksek hızda hareket ediyor.Uzaydaki parçacık akışlarını takip eden Spaceweather.com’a göre, bu akışın ilk dalgası 31 Ocak’ta Dünya’ya ulaşarak, küçük çaplı bir jeomanyetik fırtına oluşturdu. Plazma dalgasının 31 Ocak’tan itibaren üç gün boyunca yüksek enlemlerde kutup ışıklarını meydana getirmesi bekleniyor.Güneş fırtınası nedir?Güneş’te meydana gelen patlamalar sonucunda koronal kütle atımı (CME) adı verilen parçacık fışkırmaları oluşuyor. Söz konusu radyoaktif parçacıklar uzayda yol alarak Dünya’ya ulaşıyor ve gezegeni koruyucu bir kalkan gibi saran manyetik alanla etkileşime giriyor.Bu durumda olay Güneş fırtınası adını alıyor ve manyetik alanla girilen etkileşim sonucu görkemli kuzey ışıkları meydana geliyor. Bu süreç şöyle işliyor: Güneş’ten gelen yüklü parçacıklar, gezegenin üst atmosferindeki oksijen ve azot gibi gazlarla çarpışıyor ve onlara enerji aktarıyor. Bu enerji, ışık olarak salınıyor ve gece gökyüzünde görülen renkli kutup ışıklarını oluşturuyor.
Ancak Güneş fırtınaları daha şiddetli olduğunda GPS sistemlerini ve radyo dalgalarını kesintiye uğratarak yeryüzünde iletişimin felç olmasına ve hatta elektrik kesintilerine sebebiyet verebiliyor.Güneş Solar Maksimum’daABD Uzay Ajansı (NASA) ve Ulusal Atmosfer İdaresi (NOAA), kısa süre önce Güneş’in resmen “solar maksimum” evresine girdiğini açıklamıştı.Güneş böylece 11 yıllık aktivite döngüsünün zirvesine yaklaşmış oldu.Bu da yakın zamanda yıldızda daha fazla lekenin ortaya çıkıp, daha çok patlamanın meydana gelebileceği ve Güneş fırtınalarının sayısının artabileceği anlamına geliyor.
Bu süreçte, aurora diye de bilinen kuzey ışıkları, Dünya’nın daha alçak enlemlerinden de görülebilir hale gelebilir.Güneş her 11 yılda bir, sakin veya fırtınalı geçen bir döngüsünü tamamlıyor ve yenisini başlatıyor.Yıldız, 2019’da 25. döngüsüne girdi.Bu 11 yıllık döngüler sırasında yıldızın manyetik kutupları düzenli olarak yer değiştiriyor.Söz konusu döngülerden daha sakin olanına, yani yıldızdaki patlamaların ve lekelerin minimum seviyeye indiği dönemlere “solar minimum” deniyor.Güneş lekelerinin arttığı ve patlamaların da sıklaştığı evrelere ise “solar maksimum” adı veriliyor.
