MS 79 yılında Vezüv Yanardağı’nın patlaması sonucu kömüre dönüşmek üzere olan eski bir parşömenin sırları açığa çıkmak üzere olabilir.Bilim insanlarının X-ışını görüntüleme ve yapay zeka (YZ) kombinasyonunu kullanarak parşömenin içeriğini görmesinin ardından, 2 bin yıl sonra parşömenin içeriği yeniden görülebildi.Papirüs tomarı aslında henüz açılmadı ve açılması durumunda toza dönüşmesi muhtemel.Geçtiğimiz yıl, Vesuvius Challenge ekibi başka bir Herculaneum parşömeninin yaklaşık %5’ini okumayı başardı (Bodleian Kütüphanesi)Bunun yerine bilim insanları, metni dijital olarak açarak satırlar ve sütunlar halinde ortaya çıkardı.Ekibin şimdi metni çözme görevi var ve sonuçların umut verici olduğu söyleniyor.BİR FELSEFE ESERİ Mİ? “NEREDEYSE TAMAMINI OKUYABİLECEĞİMİZDEN EMİNİZ”Herculaneum parşömenlerini açmayı amaçlayan uluslararası bir yarışma olan Vezüv Mücadelesi’nin proje lideri Stephen Parsons, “Parşömenin hemen hemen tamamını okuyabileceğimizden eminiz ve bunu gerçekten yüksek bir güvenle söyleyebildiğimiz ilk sefer bu” dedi.Araştırmacılar, bazı harflerin okunabildiğini ve bunun bir felsefe eseri olabileceğini düşünüyor.HERCULANEUM: ANTİK BİR ROMA KENTİNDE KEŞFEDİLDİ Parşömen, Vezüv Yanardağı’ndan gelen devasa volkanik bulutun altında kalan antik Roma kenti Herculaneum’da keşfedildi.Herculaneum’da yüzlerce parşömen bulundu ve bunların hepsi karbona dönüşmüştü.Oxford Üniversitesi Bodleian Kütüphanesi bu parşömenlerin bir kısmını elinde tutuyor, ancak bunlar onlarca yıldır dokunulmadan duruyordu – ta ki şimdiye kadar. (Kaynak: Vesuvius Challenge)Geçmişte ise bazı belgelerin çözüldüğü ama sonradan parçalandığı biliniyor.GÜÇLÜ X IŞINLARI SAYESİNDEOxford Üniversitesi’nin Bodleian Kütüphanesi’nde bu parşömenlerin bir kısmı muhafaza ediliyor, ancak bunlar onlarca yıldır dokunulmadan bırakılmış durumda.Teknolojideki son gelişmeler, parşömenlerin zarar görmeden güçlü X-ışını ışınlarıyla 3 boyutlu olarak yeniden oluşturulmasına olanak tanıdığından, bu son parşömen depodan çıkarıldı.İŞLEM NASIL BAŞLIYOR?Araştırmacıların öncelikle parşömenin her katmanını tanımlamaları gerekiyor.Daha sonra mürekkebi tespit etmek için yapay zeka kullanılıyor. Bu, hem papirüsün (kalın kağıt) hem de mürekkebin karbona dönüşmesi ve artık neredeyse ayırt edilemez hale gelmesi nedeniyle zor bir iş.Mürekkep tespit edildikten sonra dijital olarak parşömene boyanıyor.
