11.01.2024 16:48Son Güncelleme: 11.01.2024 17:04 Güney Afrika Cumhuriyeti’nin İsrail’e ‘soykırım’ iddiasıyla açtığı dava bugün Hollanda’nın Lahey kentinde görülmeye başlandı. TBMM’den de bir heyetin takip edeceği davada gözler, İsrail aleyhinde ihtiyati tedbir kararı alınıp alınmayacağında.Hollanda’nın Lahey kentindeki Barış Sarayı’nda başlayan duruşmanın ilk gününde Güney Afrika, soykırım suçlamasına ilişkin savlarını sözlü olarak dile getirdi.Güney Afrika Cumhuriyeti öncelikli olarak, İsrail’in Gazze’deki tüm askeri operasyonlarının derhal askıya alınması için, ihtiyati tedbir kararı verilmesini istiyor. Yüksek Mahkeme öncelikli olarak bu talebi ele alacak.Güney Afrika ilk günde sunumunu yaptı. İsrail’in soykırım eylemlerinden bahsetti, toplu mezarların fotoğraflarını gösteren Afrika temsilcisi, toplu katliam suçu anlamına geldiğinin altını çizdi. Çocuklar ve bebekler de dahil olmak üzere İsrail’in Gazzelileri açlığa mahkum ederek toplu cezalandırmanın kullanıldığını söyledi.Cuma günü İsrail, hakkındaki suçlamalara ilişkin sözlü savunma yapacak. Peki davada İsrail aleyhinde ihtiyati tedbir kararı çıkabilir mi? Böyle bir karar alınırsa süreç nasıl işler, yaptırımlar olabilir mi? Avukat Zeki Arıtürk konuyla ilgili detayları CNN TÜRK canlı yayınında anlattı.Zeki Arıtürk’ün açıklamaları şu şekilde;Öncelikle vatandaşlarımızı aydınlatmak üzere, bir Uluslararası Ceza Mahkemesi var bir de Uluslararası Adalet Divanı dediğimiz bir divan var. Uluslararası Adalet Divanı, BM’nin bir yargı organı. Uluslararası Ceza Mahkemesi ise 1948 yani Roma Statüsüne tabi olan devletlerin yargılandığı bir birim. Ama her ikisi de Lahey’de olduğu için, Hollanda karıştırılıyor birbiriyle. Şu anda İsrail’in yargılandığı yer BM’nin yargı organı olan Uluslararası Adalet Divanı. Bu Güney Afrika’nın ihtiyati tedbir dediği şeyin ne anlama geldiğinden önce şunu anlatmak gerekiyor: İsrail, tarihinde ilk defa uluslararası bir mahkemede yargılanıyor ve bu çok ağır bir suç. Suçlamaysa, 1948 yılında BM tarafından Soykırımın Önlenmesi ve Cezalandırılması anlaşmasından yargılanıyor. Güney Afrika avukatları İsrail aleyhinde neden ihtiyati tedbir kararı alınmasını istediklerini anlattılar. Burada mahkeme öncelikli olarak bir tedbir kararı verecek, ön inceleme mahkemesi bu. Burada yapacağı şey şu, yüzde 50 soykırım suçunun işlenme olasılığı varsa bu tedbir kararını vermek zorunda bu mahkeme.’SOYKIRIM YAPAMAZSINIZ’Mahkeme burada ‘sen suçlusun’ demeyecek, ‘soykırım yaptığın ihtimali var dolayısıyla durdur saldırılarını’ diyecek. Yarın İsrail avukatları savunma yapacak. Bakın, soykırımı yapamazsınız, soykırım dediğiniz şey herkesi öldürmek, onları yerlerinden etmek evlerinden etmek, zulmetmek. Doğumlarının önüne geçmek, zorla çocuklarını alıkoymak. Bunu yapamazsınız. Yani 1 kişi bile öldürmese sadece bu eylemleri yapsa bile soykırım suçu oluşuyor.TEDBİR KARARI ALINIRSA NE OLACAK? NASIL BİR YAPTIRIM UYGULANACAK?Burada bir karar alındığı zaman, ki bu kararın birkaç hafta içinde alınacağını düşünüyorum. Yani mahkeme bir ön tedbir kararı alacak ve bu ön tedbir kararından sonra BM Güvenlik Konseyi’ne gidecek bu karar. BM Güvenlik Konseyi’nde biliyorsunuz beş üyeden birinin veto etmesi durumunda orada işlevsiz hale geliyor o karar. Fakat burada Genel Kurul’a geliyor. Orada veto edilirse ki benim kanaatim de öyle. ABD’nin veto edeceği. Çünkü bu mahkeme başlarken de biliyorsunuz ABD, İsrail’den taraf olduğunu açıkça beyan etti. Eğer bu karar Genel Kurul’a gelirse şöyle bir karar alınıyor. Devlet veya devletlerin birleşerek İsrail’e karşı siyasi, ekonomik ve ticari anlamlarda, diğer alanlarda baskı kurabilirler, bunlarla ilgili işlemler yapabilirler, sınırlarını kapatabilirler, ticari olarak engelleyebilirler. Dolayısıyla uluslararası anlamda İsrail’i yalnızlaştırırlar. İsrail soykırımcı ilan edilecek mi? Lahey’de duruşmanın ilk günü: Adila Hassim tek tek açıkladı!
