Sosyal Güvenlik Uzmanı Murat Özdamar sizlerden gelen sorulara cevap veriyor. İşte bu hafta sizlerden gelen sorular ve Özdamar’ın cevapları: Bağ-Kur prim ihya tutarı asgari ücret üzerinden hesaplanır Soru: Ben 2015-2018 yılları arasında şirket ortağı olduğumdan Bağ-Kur kapsamına girdim. Bu dönemlerde prim borçlarımı ödeyemediğim için SGK 780 günümü dondurmuş. Bu süreleri dahil edince 2025 yılı mayıs ayında 4/A’dan emekli olabileceğim. Dondurulan günlerimi canlandırabilmem için ne kadar ödeme yapmam gerekir? Halil Ş. Cevap: Bağ-Kur kapsamında sigortalı olanların prim borçlarını ödememeleri nedeniyle sigortalılık süreleri beş defa durduruldu. Diğer bir ifadeyle Bağ-Kur borcu da silindi. Bağ-Kur hizmetleri de silindi. Ancak sigortalı dilerse silinen hizmetlerine ait güncel primlerin tamamını ödeme yoluyla hizmetlerini tekrar kazanabiliyor. En düşük bir güne düşen canlandırma bedeli, günlük brüt asgari ücretin yüzde 34,50’sine tekabül ediyor. Dolayısıyla asgari ücret artınca hizmet canlandırma bedeli de artıyor. Bağ-Kur hizmet canlandırma başvurusu bu sene yapılırsa bir güne düşen canlandırma bedeli 230,03 TL olacaktır. Bu seneye kalırsa tutar da asgari ücret artışı kadar artacaktır. Sizin gibi emekliliğine az bir süre kalanların yıl geçmeden Bağ-Kur hizmet canlandırma başvurusu yapması isabet olacaktır. Bağ-Kur hizmet canlandırma bedelinin ödemesi ise borcun SGK tarafından tebliğ edilmesini müteakip üç ay içinde yapılması gerekiyor. Dul eşten ölüm aylığı için evlenmeme şartı aranır Soru: Benim hanımım geçen ay trafik kazasında vefat etti. Üç küçük çocuğum bulunuyor. Çocuklarıma ölüm aylığı bağlanacak, bunu biliyorum. Ben sigortalı çalışıyorum. Sigortalı olduğum için bana da ölüm aylığı bağlanır mı acaba? Ali U. Cevap: Dul eşe ölüm aylığı bağlanma şartları diğer hak sahiplerine göre daha hafiftir. Dul kalan eşin sigortalı çalışması veya emekli olması yahut dul eşin erkek olması ölüm aylığı bağlanmasına engel değil. Dul eş evlenmediği sürece ölen eşini üzerinden ölüm aylığı alır. Siz yeniden evlenmediğiniz sürece ölüm aylığı alabileceksiniz. Size bağlanacak aylık yüzde 40 oranında, çocuklarınıza bağlanacak aylık ise her birine yüzde 20 oranında olacaktır. Evlenmeniz halinde sizin aylığının kesilecek ve çocukların aylık hissesi yükseltilecektir. Bağ-Kur borçlanmalarında prim matrahı olmaz Soru: Benim 8514 gün prim ödemem oldu. Askerlik borçlanmasıyla birlikte Aralık ayı sonunda 9000 gün prim süresini tamamlayacağım ve Bağ-Kur statüsünden emekli olmaya hak kazanacağım. Askerlik borçlanmasını yüksekten ödersem emekli maaşımda ciddi bir atış olur mu olursa ne kadarlık bir atış olur? Hüseyin B. Cevap: Bağ-Kur kapsamından emekli olacak sigortalıların 1.10.2008 tarihi öncesine ait hizmet borçlanmalarında prim günü kazanılır ancak prim matrahı veya Bağ-Kur basamağı artırılmaz. Dolayısıyla borçlanma yapılan dönemlerin 1.10.2008 tarihi öncesine ait olması halinde Bağ-Kur emeklisi olacaklar için borçlanmanın yüksek yapılmasının emekli maaşına olumlu bir etkisi olmaz. Askerlik yaptığınız dönem 1.10.2008 tarihi öncesi ise 9000 günden eksik günlerinizi asgari ücret üzerinde borçlanmanız menfaatinize olacaktır. İkramiyenin tamamı ödenir Soru: Memur olan kocamın öğretmen olarak kamuda 22 sene hizmeti bulunuyordu. Bu ay vefat etti. Benim 19 yaşında bekar kızımla 15 yaşında oğlum var. Emekli ikramiyeleri maaş hissemiz üzerinden mi ödenecek. Kadriye D. Cevap: Devlet memurunun emekli olmadan ölümü halinde ikramiyenin tamamı, aile bireylerinden dul ve yetim maaşı alma hakkı olanlara, aylık alma hakkı bulunan yok ise bu kez mirasçılara ödenir. Buna göre sizin ve iki çocuğunuzun aylık alma hakkı bulunuyor. Aylık hisseleri, sizin için yüzde 50, çocuklar için yüzde 25 oranında olacak. İkramiye tutarları da bu hisse üzerinden ödenecek. Eğer kızınız memur ise ve siz de memur değilseniz sizin aylık hisseniz yüzde 60 ve erkek çocuğun hissesi de yüzde 30 olacak. Bu durumda ise ikramiyenin üçte ikisi size üçe biri de çocuğa olmak üzere ikramiyenin tamamı ödenecek. Şayet ölen eşinizin anne/babası sağ ve aylık alma şartlarına haiz ise bunlara da yüzde 25 oranında aylık bağlanacağından ikramiyenin yüzde 25’i anne/babaya verilecek. Bu durumda sizin ikramiye tutarınızda azalma olacak. Ev kadınları isteğe bağlı sigortayla emekli olabilir Soru: Ben şu ana kadar sigortalı çalışmadım. Ev hanımıyım. Engelli bir çocuğum var. Evde bakım maaşı alıyorum. Emekli olmak için ne yapmam gerekiyor? Aysel A. Cevap: SGK tarafından emekli maaşı bağlanabilmesi için belirli bir süre prim ödenmiş olması gerekir. Ödenmesi gereken en az prim ise ilk defa sigortalı olacaklar için 5400 gündür. Ancak bakıma muhtaç malul çocuğu bulunanlar 4320 gün prim ödeyince 1080 gün daha prim kazanıyor ve böylece 5400 gün prim oluşuyor. İlk önce isteğe bağlı sigortalı olun, ardından SGK’ya çocuğunuzun engelli kaydını tescil ettirin. Daha sonra 12 yıl yani 4320 gün isteğe bağlı prim ödeyin. Bu primleri 31.12.203—31.12.2037 tarih aralığında öderseniz yaştan üç yıl indirimle 59 yaşında emekli olma hakkını kazanırsınız.
