SERDAR KILIÇ / İSTANBUL Tüm dünya ülkeleri seçimlerin sonucunu bekliyor. ABD’nin yeni başkanı gelecek 5 yılın dünya planını belirleyecek. Destek verilecek savaşlar ve ya geri çekilmeler dünya coğrafyasında değişikliklere neden olacak. ABD’de yaklaşan başkanlık seçimleri öncesinde Başkan Yardımcısı Kamala Harris ve eski Başkan Donald Trump arasındaki yarış, güncel anketlere göre berabere gidiyor. CNN’nin 20-23 Ekim tarihlerinde yaptığı son ankette, her iki adayın da %47 oranında destek aldığı görülüyor. Eylül ayında yapılan ankette Harris %48, Trump ise %47 destek oranına sahipti. Yani erken oy verme işlemlerinin başladığı ülkede Donald Trump son viraja avantajlı giriyor. Anket verilerine göre, tercihini belirlemiş seçmenlerin %70’i oy kullanmak için son derece motive durumda. Ancak kararını henüz netleştirmeyen seçmenlerde bu motivasyon %27’ye kadar iniyor. Bu farklılık, seçimin kaderini belirleyebilecek kritik faktörlerden biri olarak görülse de uzmanlara göre eski başkan Donald Trump seçim yarışında avantajlı. Peki Donald Trump gelirse ne değişecek? UKRAYNA SAVAŞI BİTEBİLİR Haziran ayında yapılan açıklamalara göre; Donald Trump’ın Rusya-Ukrayna Savaşı ile ilgili planı şekillendi. Basına yansıyan plana göre Trump yönetimi seçilirse Ukrayna tarafına silah sağlamak için ‘Rusya ile müzakere masasına oturma şartı’ getirecek. Putin yönetimine ise, “Masaya oturmazsanız Ukrayna’ya istediği her şeyi veririz” denilecek. Trump’ın 2017-2021 dönemindeki Başkanlığı sırasında Ulusal Güvenlik Konseyi’nde görev yapan Kellogg ve Fred Fleitz tarafından hazırlanan plana göre, barış görüşmeleri sırasında hakim savaş hatlarına dayalı bir ateşkes olacak. Kellogg ve Fleitz tarafından ana hatları çizilen strateji, 5 Kasım Seçimleri’nde Başkan Joe Biden’ı yenmesi halinde Ukrayna’daki savaşı hızlı bir şekilde çözebileceğini söyleyen ancak ayrıntıları paylaşmayan Trump ve ekibi tarafından şimdiye kadar hazırlanan en ayrıntılı plan. İSRAİL’E DESTEK ARTACAK Gazze, Lübnan ve İran’a saldıran İsrail’e ise Trump yönetiminin tam destek vereceği ve katliamların artacağı ifade ediliyor. Eski Başkan Trump, son olarak İsrail’in İran saldırısında nükleer ve enerji sistemlerinin vurulmasını istemiş, mevcut ABD yönetiminin baskısı ile İsrail sadece askeri hedeflere saldırı düzenleye bilmişti. Yani Trump İktidarda olsaydı, İsrail’in İran’ı nükleer tesisler dahil tamamen enerjisiz bırakacak bir saldırıya imza atacaktı. ABD Başkanı Donald Trump, 2020’de İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile birlikte “Yüzyılın Planı” adını verdiği Ortadoğu ‘barış planı’nı açıklamıştı. Planda Kudüs’ün bölünmemiş bir şekilde İsrail’in başkenti olması öngörüldü. Filistin’e ‘koşullu’ bir bağımsız devlet öngörülüp, koşulların yerine getirilmesi için 4 yıllık bir süre tanımlandı. Plana Filistin Yönetimi lideri “Kudüs satılık değil”, Gazze’de yönetimde bulunan Hamas ise “Kudüs açıklaması saçmalık” tepkisini göstermişti. Ayrıca Trump ABD büyükelçiliğini Kudüs’e taşımış ve Golon tepelerinin ilhakını onaylamıştı. Trump’ın iktidar olması halinde İsrail katliamının artmasından endişe ediliyor. NATO VE TERÖR ÖRGÜTÜ YPG’YE DESTEK Öte yandan Trump’ın seçilmesi halinde Nato’dan uzaklaşacağı ve Avrupa’nın fonlarının kesileceği de kesin olarak biliniyor. Avrupa’da bazı ülkelerin son günlerdeki askeri yatırımların amacının olası bir Trump iktidarı olduğu biliniyor. Eğer Trump seçilirse Avrupa ülkeleri Rusya tehdidi ile kendi başlarına mücadele etmek durumunda kalabilir. Terör örgütü YPG konusunda ise kafası karışık olan Trump daha önce bölgeden çekileceklerini ifade etmiş ancak Pentegon’un baskıları sonucu planından vazgeçmişti. Olası bir başkanlık durumunda Türkiye’nin akıllı hamleleri Trump’u Suriye’den çekilmeye ikna edebilir. EKONOMİ NE OLACAK? Uzmanlara ve ekonomi şirketlerine göre; Donald Trump’ın ABD Başkanı seçildiği ve ek gümrük tarifelerinin devreye alındığı bir senaryoda euronun dolar karşısında yüzde 10’dan fazla değer kaybedeceğini öngördü. Avrupa’nın ortak para birimi, ABD ekonomisinin Avrupa’dan uzaklaşması ve bazı yatırımcıların Trump’ın zaferine göre pozisyon almasıyla Ekim ayında yüzde 2,7 düşmüş durumda.
