Başta Amerika olmak üzere yurt dışından konut alarak kira getirisi sağlamayı planlayanları kötü sürprizler bekliyor. Emlak komisyonları, yüksek vergiler, mecburi sigortalar, bakım-onarım ücretleri ve fahiş aidatlar derken, kira getirisi yatırımı karşılamıyor. Özellikle Amerika’daki yatırımcıların yüksek meblağlar sebebiyle pişman oldukları görülüyor.NECMİ ÇİÇEKÇİ’NİN HABERİ – Ülkemizde konut fiyatlarının artması ve finansmana erişimi zorlaşması sebebiyle birçok Türk yatırımcı yurtdışından ev almaya başladı. Bu yılın ilk altı ayında Türk yatırımcıların yurt dışından aldıkları evlerin toplam bedeli 2,4 milyar doları buldu. Uzmanlara göre bu rakamın yıl sonuna kadar 3 milyar doları geçmesi bekleniyor. Türk yatırımcıların en fazla tercih ettiği ülke Amerika…Özellikle Florida bölgesi yatırımcıların rotası hâline gelmiş durumda. Ancak bilinçsizce alınan bu evler, yatırımcının başına çorap örüyor. Çünkü Amerika’da vergi, mecburi sigorta, bakım, emlakçı komisyonu ve aidatlar Türkiye’ye göre çok daha pahalı. Üstelik bu kalemlerin birçoğunu da ev sahibi ödemek mecburiyetinde. Ayrıca ülkede ciddi bir konut krizi hüküm sürüyor. Birkaç yıl önce ‘kira getirim olsun’ diye alınan evlerin çoğu boş kaldı.ÇOĞU YATIRIMCI PİŞMANAyrıca yatırım için alınan evleri kiraya vermek için yüksek masraflar yapılması gerekiyor. Bundan 3-5 yıl önce yatırım için alınan evlerin sahipleri, mevcut masraflardan şikâyet etmeye başladı. Birçok kişi sosyal medyada pişmanlıklarını dile getiriyor. Ayrıca geçmişte alınan evler, prim yapmış da değil. Sektör oyuncuları konuyla ilgili “Bir hayal ile alınan evler bugün masraf kalemine döndü. Boş duran bir evi yılık masrafı 12 bin doları buluyor. Ayrıca belli yaşı aşmış evler için belediyeler ‘zorunlu sağlamlaştırma’ şartı koyuyor. 200 bin dolara aldığınız ev size 100 bin dolar masraf çıkarıyor” diyor.POPÜLER ROTALAR;ABD, DUBAİ, LONDRA Türk yatırımcıların konut alımında en fazla ilgi gösterdiği lokasyonlar; Amerika, Dubai, İngiltere, Almanya, Yunanistan, İspanya, Portekiz, Karadağ, Makedonya, Kosova olarak sıralanıyor. Merkez Bankasının 2023 Ödemeler Dengesi İstatistiklerine göre Türk vatandaşlarının yurt dışındaki gayrimenkul yatırımlarında büyük bir artış olduğu görülüyor. 2022’de 701 milyon dolar olan yatırım miktarı, 2023’te 2 milyar 86 milyon dolara yükselirken, bu yılın ilk yarısı itibarıyla 2,4 milyar doları buldu. Yapılan araştırmalara göre 2000 yılından bugüne kadar yapılan toplam konut yatırımı 32 milyar doları geçti. Toplam alıcı sayısı ise 120 bin civarında…BİR EVİN SATIŞI İÇİN 55 BİN $ HARCANIYORABD’de ev fiyatlarının yüksekliği alıcıları zorlarken evini satmak isteyenler de yüksek maliyetlere katlanmak mecburiyetinde kalıyor. Fortune’dan Sydney Lake’in haberine göre hem ipotek faizlerinin hem de ev fiyatlarının yükseldiği göz önüne alındığında, ev satın almak her zamankinden daha pahalı. Ancak ev satın alma sürecinde zarar gören sadece alıcılar değil, satıcılar da bu işlemlerde on binlerce dolarlık maliyete katlanmak zorunda kalıyor. Haberde, Amerika’da ortalama fiyatlı bir evin satış harcamaları yaklaşık 55 bin dolar tutuyor. Bu rakamın büyük çoğunluğunu, emlak komisyonları ve vergi masrafları oluşturuyor. Alıcıları ve satıcıları emlakçılarla buluşturan bir platform olan Clever Real Estate tarafından yayınlanan rapora göre diğer harcamalar arasında onarımlar, iyileştirmeler, yenilemeler, kapanış maliyetleri, imtiyazlar, taşıma maliyetleri, pazarlama ve tabelalar yer alıyor.YATIRIM YAPACAKLAR BİR DAHA DÜŞÜNSÜN>> Bu evim 8 aydır hem kiralık hem satılık. Okul zamanı kimse taşınmıyor, yüksek faizlerden dolayı da kimse ev alamıyor. Bu yüzden 8 aydır boş duruyor. Sekiz aydır boş duran evimin bana gideri 12 bin dolar oldu. (Aidat, elektrik, su, vergi vs.) Evimi kiraya verdim diyelim. Fiyat 2 bin dolar, bu arada 1.900 dolara düşürdüm, yine veremiyorum… Konut vergisi, konut sigortası, gelir vergisi, aidatlar ve bakım masrafları derken rakamlar çok yükseliyor. Yıllık giderim 12 bin dolar… Aylık 1.000 dolar giderim var. 1.900 dolara kiraya versem, hesap ortada… Dünyanın parasını verip ev alıyorsunuz, fakat cebinize aylık 900-1.000 dolar giriyor. ABD’de oturduğun ev dışında ev almanın mantıklı olmadığını yaşayarak öğrendim. Yatırım yapıp dolar getirisini düşünenler tekrar düşünmeli.VAATLERE İNANIP YATIRIM YAPMAYINSektör temsilcileri Türk vatandaşların yurt dışından konut alırken dikkat etmesi gerektiğini belirterek “Bugün konut fiyatlarındaki artış sebebiyle insanlar yurt dışına kaymaya başladı. Ancak hem siyasi hem de ekonomik konjonktür, bu yatırımları riske atabilir. Birçok yatırım danışmanının ‘Şişli’de de 2+1 daire alacağınıza ABD’de villada oturursunuz gibi vaatlerine inanmak doğru değil. Türkiye’deki yatırım her zaman kazandırır. Türk gayrimenkul sektörünün önümüzdeki yıllarda eski cazibesini yeniden yakalayacağını ifade etmekte fayda var” dedi.BUNLARA DİKKAT EDİN!>> Yurt dışından yaptığınız yatırım ile kira getirisi elde edebilirsiniz ancak muhtemel bir problem ile karşılaştığınızda bunu çözmeniz uzun sürecektir. Mahkeme süreci çok ağır ilerlemekle birlikte hukuk sistemi kendi vatandaşlarına imtiyaz sağlamaktadır.
>> Şayet yaşamak istiyorsanız Avrupa ve ABD’de hayat kolay değil. Mevcut ekonomik kriz birçok ülkenin refah seviyesini düşürdü. Alım gücü geriledi. Hele ki Türkiye’de kazanıp Avrupa’da harcama yapıyorsanız bu hiç de mantıklı değil.
>> Öte yandan Avrupa’daki binaların yaş ortalaması Türkiye’nin çok üzerinde. Dolayısıyla eski evlerin bakım ve tamirat bedelleri oldukça yüksek.
>> Ayrıca yurt dışından alınacak bir evin prim yapma oranı oldukça düşük. Mesela 400 bin avroya aldığınız bir evi, beş sene sonra aynı fiyata ancak satabilirsiniz.
>> Dolandırıcılık vakaları da artmış durumda. Bu konuda da dikkatli olmanızda fayda var.
