10.12.2023 12:03Son Güncelleme: 10.12.2023 12:40 Milyonlarca çalışanı ilgilendiren asgari ücret görüşmelerinde kritik gün yarın. Peki asgari ücrete zam pazarlığında masada hangi başlıklar olacak? Asgari ücrete ne kadar zam olacak? Asgari ücrete dair tüm senaryoları CNN TÜRK canlı yayınında değerlendiren Ekonomist Murat Ferman, şu ifadeleri kullandı: ASGARİ ÜCRETTE OLASI SENARYOLAR”Bu oranları bir cebirsel bir açılımla anlatayım ama arka plana da biraz değinmemiz lazım. Yüzde 35 ile eğer bir düzenleme yapılırsa 15.392 TL düzeyinde, yüzde 40 ile yapılırsa 15.962 TL. Yüzde kırkın üzerindeki tüm artışlarda, biraz evvel söylediğimiz %45’lik bir artışta 16.000 TL sınırı geçiliyor. Yüzde 45’lik bir artışla 16.532 TL manşetiyle karşı karşıya kalıyoruz.Yalnız şunu mutlaka belirtmek lazım, tabii enflasyonun bu yüksek oranda seyrettiği bir ekonomik ortamda veya çerçevede, bu rakamların itibari önemi ya da ifade ettikleri değer farklı bir noktaya bizi taşıyor. Çünkü hepimiz biliyoruz ki geçtiğimiz dönemde asgari ücretle ilgili önemli artışlar yapılmıştı. Biliyorsunuz mevcut mevzuatta senede bir defa artırılacağı söyleniyor ama görülen lüzum üzerine ki o zaman deprem olağanüstü gelişmesi sebep gösterilerek, 2 kere yapılmıştı. Bu sene için asgari ücretli olarak ilgili olarak yarın başlayacak görüşme maratonundan önce bildiğimiz 3 unsur var.”ZAM PAZARLIĞINDA MASADAKİ 3 UNSUR“Müsaade ederseniz onları bir hatırlayalım, bunlardan bir tanesi sayın Cumhurbaşkanı’nın bir açıklaması. Bir kere zam yapılacak denildi. Bu an itibariyle bir veri olarak karşımızda duruyor. Yani taraflar pazarlıklarını ve pozisyonlarını tek zam yapılma üzerinden değerlendirecekler. İkincisi hedef enflasyona göre zam yapılacağı anlaşılıyor. Hedef enflasyon nedir? Önümüzdeki sene sonu itibariyle ortaya koyulmuş olan ve an itibariyle değiştirilmeden %36 düzeyinde kalan enflasyondur. Bir de biliyorsunuz Türk-İş’ten bir açıklama geldi, kendi hesapladıkları bir açlık sınırı var o da 14 bin liranın biraz üzerinde. Onun altında herhangi bir teklife açık olmadıklarını söylediler yani taban pazarlık fiyatını deklare ettiler.”KİM, NE TALEP EDİYOR? “Bunun dışında bildiğimiz açık bir parametre yok ama hepimizce malum olan bir dördüncü parametre var. Asgari ücrete biliyorsunuz ay sonuna kadar herhalde 3 veya 4 defa toplantı yapılacak. Yarın başlayacak maraton. Her iki tarafın beşer temsilcisi, artı ilgili bakanlığın 5 temsilcisi, 15 kişilik bir komisyon toplantısı. Tabii bu arada asgari ücretle çalışan 2 işçi kardeşimizin de bu komisyona katılarak durumlarını anlatacakları ve hallerini ortaya koyacaklarından haberdarız. Bunun dışında davet edilen uygun öngörülen uzmanlar değişik kesim temsilcileri kendi argümanlarını ortaya koyacaklar. Nihai kararın sayın Cumhurbaşkanı tarafından verilip deklare edileceğini biliyoruz. Mevzuatta bir kereye mahsus olarak yapılıyor.Burada bir anlayış farkı var, bu anlayış farkı da şu. Bir tanesi, asgari ücret bir kişi üzerinden düşünülür ve öngörülür. Fakat özellikle işgören kesimi haklı olarak diyor ki bunu bir aile üzerinden, 4 kişilik bir aile üzerinden değerlendirelim. İşveren kesimi de diyor ki ailenin geçimini çalışan aile reisi sağlar, Türkiye’nin sosyoekonomik profilinde bunun yaygın olduğunu biliyoruz. Asgari ücret bütün dünyada da kişi başına hesaplanır deniliyor. Burada bir ayrı duruş var. Bir başka ayrı duruş da senelerdir devam eden, işgören kesimi biz önce geçtiğimiz yıla ait kayıplarımızı bir telafi edelim ondan sonra önümüze bakalım diyor. İşveren de diyor ki bizim konuşacağımız asgari ücret önümüzdeki yıla matuf ücrettir. Dolayısıyla geçtiğimiz yıl artık geride kaldı, bununla hesabı karıştırmamak gerekir diyor.”ÇİFT ZAM YAPMAK DURUMUNDA KALINIR MI? “Kalınabilir, gidişata göre. Önümüzdeki sene enflasyon hedeflemesi söz konusu olacaksa. TCMB’nin, Cumhurbaşkanı Yardımcısı’nın belirttiği gibi önümüzdeki haziran ayına kadar enflasyonda yukarı gidişatın devam edeceğine dair hükümetin tespit ve sunumları var. Bu yüzde 72 civarına kadar ulaşacak deniliyor. Bunun olması için 2024’ün, asgari ücretin uygulanacağı senenin ilk 5 ayında %35’in altında bir enflasyon görmemiz gerekiyor.”
