Guterres, BM Genel Kurulu’nda dzenlenen oturumda 2025’e ilikin nceliklerini aklayan konuma yapt.Dnyadaki mevcut durumda “bunalm hissetmenin” anlalabilir olduunu dile getiren Guterres, dier taraftan ilerleme potansiyelini gz ard etmemek gerektiini, umut vadeden baz gelimelerin bulunduunu ifade etti.Guterres, “Gazze’de bir atekes ve esir takas anlamas iin mzakereler son aamaya geldi.” dedi.BM Genel Sekreteri, ayn zamanda Lbnan’daki atekesin byk lde korunduunu ve lkede iki yl akn sredir devam eden siyasi kmazn ardndan nihayet bir cumhurbakan da seildiini syledi.klim deiiklii cephesinde ise dnyann artk fosil yaktlara yaplan yatrmlarn yaklak iki katn temiz enerjiye ynlendirdiine iaret eden Guterres, dnyann pek ok yerinde kz ocuklarnn eitimde eitlik seviyesine ulatn, tarihte hi olmad kadar ok ocuun hayatta kaldn dile getirdi.”DNYA YIKIMA SRKLENRKEN BM NA GC OLMAYA DEVAM ETT”Guterres, “2025’e, Gelecein Pakt, Kresel Dijital Mutabakat ve Gelecek Nesiller Deklarasyonu’na olan taahhtlerle girdik. BM, dnyann en zorlu sorunlarn zmek iin birlikte hareket etmeyi baard. Dnyamz ykma srklenirken BM bir ina gc olmaya devam etti. Her gn, alma biimimizi ve sunduumuz hizmetleri glendirmeye devam ediyoruz.” deerlendirmesinde bulundu.Genel Sekreter, BM’nin, reform araynn srdn ve kresel sorunlarn kresel zmler gerektirdii gereini yansttn kaydetti.”HALA BYK BR KRZ DNYASIYLA KARI KARIYAYIZ”Guterres, ilerlemelere ramen ok ciddi sorunlarn devam ettiine deinerek, “Hala byk bir kriz dnyasyla kar karyayz. Eylemlerimiz veya eylemsizliklerimiz modern bir Pandora’nn kutusunu at.” diye konutu.Drt temel sorunun tm dnya gndemini tehdit etme potansiyeli bulunduunu belirten Guterres, bunlar, sregelen atmalar, yaygn eitsizlikler, iddetli iklim krizi ve kontrolden kan teknoloji eklinde sralad.Guterres, bu zorluklarla mcadele etmek iin planlarn da bulunduunu kaydederek, “Tekerlei yeniden icat etmemize gerek yok, yalnzca harekete geirmeliyiz.” ifadelerini kulland.”ORTA DOU’NUN YENDEN EKLLENMESNE TANIKLIK EDYORUZ”Dnya genelinde atmalarn oaldn, daha karmak ve lmcl hale geldiini syleyen Guterres, derinleen jeopolitik blnmeler ve gvensizliin de yangn krklediini dile getirdi.Guterres, nkleer tehdidin son yllarn en yksek seviyesine geldiini, insan haklarna ynelik saldrlarn srdn, “cezasz kalma” durumunun yaygnlatn ve uluslararas hukuk, uluslararas insancl hukuk ile BM art’na ynelik sistematik ihlallerin srdn ifade etti.Gazze’de derhal atekes ilan edilmesi, esirlerin koulsuz serbest braklmas ve sivillerin korunmas ile hayat kurtaran yardmlarn ulatrlmas iin srekli arda bulunduklarn anmsatan Guterres, szlerini u ekilde srdrd:”Orta Dou’nun yeniden ekillenmesine tanklk ediyoruz ancak ortaya kacak eyin ne olaca ok daha belirsiz. srail ve Filistin’de, BM kararlar, uluslararas hukuk ve nceki anlamalar dorultusunda iki devletli zme ynelik geri dnlemez admlar m greceiz? Yoksa bunun yerine srail tarafndan srekli bir ilhak, Filistin halknn haklar ile onurunun inkar ve srdrlebilir bar ansnn tamamen yok edilmesi mi gerekleecek?”BM Genel Sekreteri, blgedeki barl gelecein arlk yanllarnn vetosuna braklmamas gerektiini vurgulayarak, bu gece, Lbnan halkyla ve bar koruma gleriyle dayanma gstermek iin Lbnan’a gideceini bildirdi.Orta Dou’nun tesinde de aclarn srdnn altn izen Guterres, buna Ukrayna, Sahel, Sudan, Haiti, Myanmar, Kongo Demokratik Cumhuriyeti ve Yemen’in de dahil olduunu, buralarda da bar iin almaya devam edilmesi gerektiini syledi.”ETSZLKLER, ADL POLTKALAR BENMSENRSE AILABLR”Derin eitsizliklerin, sosyal, ekonomik, siyasi ve finansal sistemlerde ciddi sorunlar olduunun iareti olduunu aktaran Guterres, “Eitsizlikler, adil politikalar benimsenirse alabilir.” diye konutu.Bu balamda finansmann da hayati neme sahip olduunu belirten Guterres, ayrmclk ve nefret sylemlerinin de eitsizlikleri krklediine dikkati ekti.Guterres, toplumlarda aidiyet duygusunu gelitirmek ve nefret ile hogrszln yaylmasn engellemek iin almak gerektiinin altn izerek, buna antisemitizm, Mslman kartl ve aznlk Hristiyan topluluklara ynelik ayrmcln da dahil olduunu dile getirdi.”PARS ANLAMASI HEDEFLERNE ODAKLANMALIYIZ”Pandora’nn Kutusu’ndan ayn zamanda dnya apnda ykm yaratan iklim krizinin de ktn ifade eden Guterres, szlerini yle srdrd:”Los Angeles’n tepelerine bakn. Bir zamanlar felaket filmleriyle zdelemiken imdi felaketin somut bir sahnesi haline geldi. Dnyann drt bir yanndaki iklim tahribatnn bedelini kim dyor? Fosil yakt irketleri, rnlerinin yol at ykma ramen karlar elde etmeye ve vergi mkellefleri tarafndan finanse edilen sbvansiyonlardan yararlanmaya devam ediyor.”Guterres, her gn sradan insanlarn ac ektiini, hayatlarn ve geim kaynaklarn kaybettiini, yksek sigorta primleri dediini, dalgalanan enerji faturalaryla karlatn ve artan gda fiyatlaryla mcadele ettiini vurgulad.zellikle bu ykma en az katkda bulunan en savunmasz kesimlerin, byk bedeller dediini kaydeden Guterres, “Herkesin kolektif abasn hzla Paris Anlamas’nn hedeflerine ulamak iin ynlendirmemiz gerekiyor.” dedi.”NSANLIK, TEKNOLOJ ZERNDE SALAM KONTROL ELNDE TUTMALIDIR”Teknolojinin de Pandora’nn Kutusu’ndan hzla ktn syleyen Guterres, bir taraftan teknolojik devrimin benzersiz frsatlar sunduunu ancak ayn zamanda dikkatli ynetiminin de kilit neme sahip olduunu belirtti.Teknoloji devriminin yalnzca ayrcalkl bir aznln deil, tm insanln yararna olmasn salamann tarihi bir sorumluluu olduunu dile getiren BM Genel Sekreteri, zellikle yapay zekaya odaklanan Kresel Dijital Pakt’n bu beklentileri eyleme dntrmek iin nemli bir yol haritas sunduunun altn izdi.Guterres, BM’nin bu alanda konuda hzl ve kararl ekilde harekete gemesi gerektiini aktararak, ncelikle herkesin yapay zeka bilgilerine eit eriiminin salanmasnn nemine iaret etti.BM Genel Kurulundan, Bamsz Uluslararas Yapay Zeka Bilimsel Paneli’ni derhal kurmasn talep eden Guterres, ikinci nemli hususun ise insan haklarn korurken yapay zekann ynetiminin salanmas olduunu syledi.Guterres, “Dnya, etik ve gvenli bir yapay zekaya ihtiya duyuyor.” diye konutu.nc nemli hususun ise gelimekte olan lkelerin, srdrlebilir kalknma iin yapay zekadan faydalanmalarna destek vermek olduunu vurgulayan Guterres, yapay zekann yoksulluu azaltma, salk ve eitimi iyiletirme, bilimsel keifleri hzlandrma ve srdrlebilir bymeyi salamaya yardmc olabileceini dile getirdi.Guterres, “nsanlk, teknoloji zerinde salam kontrol elinde tutmaldr.” uyarsnda bulundu.Guterres, umudu asla kaybetmeyeceini ifade ederek, “80. ylmzda, her eye ramen, daha barl, adil ve refah dolu bir dnya ina edelim.” dedi.
