– Tırnak yeme alışkanlığına ailelerin yaklaşımı nasıl olmalı?
vranışı gözlemlemek olmalıdır. Taklit yolu ile mi edinildi yoksa stres ve kaygı hissettiği bir problem ile karşı karşıya mı? Veya ilgi eksikliği mi hissediyor? Yeterli ilgiyi alamayan çocuk yanlış da olsa yaptığı davranıştan sonra ebeveyni tarafından fark edildiğini keşfettiyse o davranışı sıklıkla tekrarlayacaktır. Hangi zamanlarda, hangi olaydan sonra, yanında kimler varken tırnak yiyorsa, ne zaman hangi sıklıkla tetikleniyorsa bu bir gözlem tablosu haline getirilebilir.
Çocuk bunu ilgi çekmek için yapıyor ise ebeveyn kayıtsız kalmalı ve bu davranışı görmezden gelmeyi denemelidir. Çocuk istediği amaca bu davranış ile ulaşamadığını anlayınca tırnak yemeyi bırakacaktır.
Çocuğa geri bildiriminizi verirken tırnak yemediği anları tercih etmelisiniz. Tırnak yerken verilen geri bildirim olumsuz olacağı için çocuk kendisini daha kötü hissedecektir ve olumsuz davranış pekiştirilecektir. Çocuğun bu davranışı taklit yolu ile öğrendiği fark edilmiş ise ebeveynler kendileri için bu durumla mücadele etme yoluna gitmeliler. Siz de çocuğunuz ile birlikte alışkanlığınızı bırakmaya çalışın. Rol model aldığı farklı ortamlardan kimseler ise onlarla görüşmesini sınırlandırmak farklı ortamlarda vakit geçirmesini sağlamak görmediği için davranışı unutturacaktır.
Psikolog Aleyna Nazlıcan Aday YıldızOKULDA STRES Mİ YAŞIYOR?
Okul dönemi çocuklarının tırnak yemesine sebep olan stres-kaygı faktörleri; ders başarısızlığı, arkadaşlar ile yaşanan sıkıntılar, öğretmen ile yaşadığı problemler, anne ve babası arasında yaşanan tartışmalar, travmatik etkisi olabilecek bir yaşam olayı, gergin bir ortam da bulunuyor olmaktır. Çocuğunuzun bu problemleri yaşadığını fark ettiğinizde öğretmeni ile görüşme sağlayabilirsiniz. Stres ve kaygı problemleri tırnak yeme davranışını tetikliyor ise öncelikle bu problemlerin üstesinden gelinmeye çalışılmalıdır. Ebeveyn olarak kaygı yaşatan durum sizlerden kaynaklı ise çocuğunuzu baskı altında hissettirmemek için tutum ve davranışlarınızda değişikliğe gidebilirsiniz. Çocuğunuzu sevdiğinizi ve takdir ettiğinizi hissettirmek onun olumsuz duygular ile baş edebilmesinde kendine duyduğu güveni arttıracaktır.YALNIZLAŞIP İÇE KAPANIYORSA UZMAN DESTEĞİ ŞART
– Ne zaman bir uzmana başvurulmalı?
– Tırnak yeme davranışı alışkanlık haline geldiyse ve bu alışkanlık sonucunda; yalnızlaşma, iletişim problemleri, sosyal içe çekilme, agresif tepkiler de bulunma gibi ciddi sosyal problemler yaşanıyorsa, ciddi doku ya da tırnak hasarları söz konusuysa tırnak yeme veya koparma davranışı beden odaklı tekrarlayıcı davranışlar kategorisinde yer alabilir bu da obsesif kompulsif bozukluklarla ilişkilendirilmektedir. Bu davranış problemine eşlik eden saç koparma, deri koparma gibi bozukluklarda eşlik ediyorsa bir uzmana başvurulmalıdır.
CEZALANDIRMAYIN, TEHDİT ETMEYİN
– Ebeveynlerin tırnak yiyen çocuğuna asla yapmaması gereken davranışlar hangileridir?
– Tırnak yiyen çocuğunuzu asla cezalandırmayın, tehdit etmeyin, korkutmayın. Bu tutumlar çocuğunuzun daha büyük kaygı yaşamasına bu davranışın artmasına hatta başka davranış ve uyum problemleri yaşamasına sebep olabilir. Saç çekme, diş gıcırdatma, alt ıslatma, parmak emme gibi davranış problemleri tırnak yeme davranışına eşlik edebilir.
Çocuğunuza ‘beni çok üzüyorsun’ demeyin bu cümlenin altında ona ‘senin kişisel kaygıların ve problemlerinden kaynaklı yaşadığın gerginlik olumsuz duygular önemli değil benim ne hissettiğim önemli’ mesajını verebilirsiniz. Bu çocuğunuz ile kurduğunuz güvenli bağı olumsuz etkileyecektir.
Çocuğunuza ‘Bak hala bebek gibi davranıyorsun’ demeyin bu cümlenin altında ona ‘Seni diğer yaşıtların ile kıyaslıyorum, bir sürü gelişim görevlerini tamamlamana rağmen olumlu yanlarına değil olumsuza odaklanıyorum, bu davranışın altında yatan sebebi görmezden geliyorum, mükemmel olmanı istiyorum, seni koşullu seviyorum’ mesajını verebilirsiniz. Bu çocuğunuz ile kurduğunuz güvenli bağı olumsuz etkileyecektir. Eşler çocuğun yanında tartışmamalı, kişisel problemlerini çocukla kurduğu iletişime yansıtmamalı. Olumsuz olan: Kıyaslayıcı, baskıcı, otoriter, mükemmeliyetçi, tutarsız ebeveyn tutumlarından kaçınılmalıdır. Eğer bu tutumlara sahipler ise psikolojik destek alınmalıdır.
