Ödenmeyen kart borçları 37 milyar liraya ulaşınca borçların 60 aya varan vadelerle yapılanması kararı alındı. Bu, dar gelirliye nefes, yüksek gelirliye “uzun vade” rahatlığı olarak değerlendirildi…EKONOMİ SERVİSİ – Merkez Bankası ve Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) önceki gece bir karar alarak ödeme güçlüğü çekenlerin kart borçlarına 60 aya kadar yapılandırma imkanı getirildi. Bunun için de henüz asgari tutarı ödeyemeyenler ve ödemesi en az bir ay gecikmiş olanlar kapsama alındı.Merkez Bankası ve BDDK’yı bu kararı almaya iten tıkanıklık ise özellikle okulların açıldığı, kış hazırlıklarının başladığı bu dönemde artan harcamalarla ‘batık kredi kartı’ sayısının yüzde 20’ye yaklaşması oldu.GEÇİNMEK İÇİN ŞART OLDUEnflasyon, özellikle son iki üç yılda bütün kesimlerin hesaplarını karıştırdı. Tüketicilerin fiyat algısı bozuldu. Her gün artan fiyatlar yüzünden özellikle sabit gelirliler ay sonunu getiremeyince karta sarıldı. Kart harcamalarının dağılımına bakıldığında, dar ve sabit gelirlilerin daha çok gıda harcaması yaptığı, yüksek gelirlilerin ise seyahat ve lüks harcamalarda öne çıktığı görüldü. Öte yandan dar ve sabit gelirliler ihtiyaçlarının bir bölümünü “karta taksit” yöntemiyle uzun vadeye yaydı. Bu yayılma kısa bir süre ödeme rahatlığı sağlasa da uzun dönemde üst üste gelince içinden çıkılmaz bir noktaya geldi ve gecikmeye giren kart sayısı, toplam kartların yüzde 20’sine yaklaştı. 125 milyon kredi kartı olduğu dikkate alındığında batık kart sayısının 25 milyona, bu kartlardaki ödenemeyen tutarın da 6 milyar lira artarak 37 milyar liraya çıkması, tedbiri kaçınılmaz kıldı.DÜZENLEME NE GETİRDİKart borcunun asgarisini ödemekte zorlananlar ve borcunu bir aydan fazla zamandır ödeyemeyenler için 60 aylık yapılandırma sağlandı. İlave olarak limiti 50 bin TL ve altında olan kartlar için dönem borcunun yüzde 20’si, 50 binden fazla limitli olanlar için de asgari ödeme tutarı yüzde 40 olarak belirlendi. Merkez Bankası, yapılandırma faizinde de bakiyeye göre farklılık getirdi. Buna göre bakiye arttıkça faiz artacak. AĞUSTOSTA 1,1 TRİLYON TL Türkiye’de ağustos ayında kredi kartı, banka kartı ve ön ödemeli kartla yapılan toplam ödeme tutarı, önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 78 arttı. Kartlı alışveriş 1 trilyon 420,6 milyar TL oldu. İnternet üzerinden yapılan alışverişlerde de yüzde 78 artışla 413,3 milyar liralık hacim gerçekleşti. Kartlı ödemelerin 1 trilyon 192,4 milyar TL’si kredi kartları ile yapılırken 200,4 milyar TL’sinde banka kartları, 27,8 milyar TL’sinde ise ön ödemeli kartlar kullanıldı.BAZI SEKTÖRLERDE TAKSİT YASAĞI VARBireysel kredi kartlarıyla kuyumculuk, kozmetik, alkollü içecek, ofis malzemeleri, telekomünikasyon, yemek, gıda, akaryakıt, hediye kart, yurt dışı alışverişi, doğrudan pazarlama gibi alışveriş yapılamıyor.Tüketici Konfederasyonu Bankacılık Komisyonu Başkanı Hüseyin Ölmez “ Kartta yapılandırma önemli bir gelişme, fakat sorunu finansal tüketicinin faize faiz ödeyerek ötelemesine sebep olacaktır. Karar gözden geçirilmelidir” görüşünü dile getirdi.KART HARCAMASININ YARISI ZENGİNLERDENYüksek gelirli kesim, sayı olarak kart kullananların yüzde 9’unu oluşturuyor ama toplam harcamanın yüzde 50’sini gerçekleştiriyor. Merkez Bankası verilerine göre, kredi kartı borç bakiyesi bulunan 28 milyon aktif kart kullanıcısının yarısı (14 milyon kişi) 25 bin liranın altında bakiyeye sahip. 150 bin lira ve üzerinde borcu olanların sayısının ise toplam içindeki payı yüzde 9’da. Merkez Bankası, harcamaları kısarak enflasyonu düşürmeye çalışırken, yüksek gelir kesiminde artan harcamalara tedbir getirmek istiyor. Ancak kayıtlara göre gelir arttıkça art harcaması artıyor. Yüksek gelirli kısım, harcamadan bir ay sonra ödeme yaparak vade kazanmaya çalışırken enflasyonu artırıyor. Dar gelirli ise temel ihtiyaçlarını karşılamaya çalışıyor. Karar, dar gelirlileri biraz olsun rahatlatacak, yüksek gelirlilere ise beklediğinden çok daha uzun vade fırsatı getirecek.HARCAMADA MARKET BİRİNCİÖzel günler hariç tutulduğunda, en fazla kartlı harcama internet üzerinden yapıldı. İkinci sırada market ve AVM alışverişleri olarak sıralanıyor. Üçüncü yapılannın market ve AVM alışverişlerinde gerçekleştiği görülüyor. Üçüncü sırada elektrik-elektronik eşya ve bilgisayar sektörü yer alıyor. Bayramlarda ise seyahat ve oto kiralama sektörleri öne çıkarken, düğün dönemlerinde kuyumculuk ve ev gereçleri sektörlerinde de önemli harcama artışları görülüyor.LİMİT, GELİRİN 4 KATINI AŞAMAZNormal şartlarda kredi kartı limiti, toplam belgelenebilir gelirin 4 katını aşamıyor. Toplam limit, bir kişinin sahip olacağı kartın sayısına bölünebiliyor. Yani 20 bin lira gelir varsa, kişinin 4 kredi kartı dahi olsa, toplam limitin 80 bin lirayı aşmaması gerekiyor. Ancak hiç geliri olmayan öğrencilerin dahi cebinde kredi kartı bulunması, milyonluk limitlerin havada uçuşması en büyük etkenlerden.KARTA TAKSİTLE ŞAŞAN HESAPTürk insanı olarak taksit yaptırmayı seviyoruz. Ödemeyi bölmek iyi geliyor ama çok sayıda taksit bir araya geldiğinde yine içinden çıkılmaz hâle geliyor. Dünyanın başka bir ülkesinde “karta taksit” diye bir şey yok. O da Türkiye’ye özgü durum. BDDK enflasyonla mücadele kapsamında bazı sektörlerde taksiti sıfırlamış, bazılarında da azaltmıştı.
