“Dijital platformlarda çocuklar” başlıklı dosya haberin 7. bölümünde, Fransa’da çocuklar için sosyal medya platformlarını düzenleyen mevzuat, uygulama ve bu platformların kullanımında karşılaşabileceği tehlikeler derlendi. REŞİT OLMAYANLAR ZARARLI İÇERİKLERE MARUZ KALIYOR Fransa’da Çocukların İnternette Korunması Derneği (e-Enfance) verilerine göre, reşit olmayanların yüzde 82’si internet ortamında uyuşturucu ve silah satışı, uygunsuz fotoğraf ve görüntüler olmak üzere zararlı içeriklere maruz kalıyor. Öte yandan sosyal medya kullanımı okullarda dışlanma, sözlü taciz gibi olayları artırdı. SOSYAL MEDYA SİBER ZORBALIĞI BERABERİNDE GETİRİYOR E-Enfance’ın 2023 raporuna göre, ülkede 8-10 yaşlarındaki çocukların yüzde 67’si ve 8-18 yaşlarındakilerin yüzde 86’sı sosyal medya kullanıyor.
Fransa’da her 4 aileden 1’i siber zorbalığa maruz kalıyor. Siber zorbalığa maruz kalan çocukların yüzde 51’i eğitim hayatlarında zorluklar yaşarken yüzde 52’sinde uyku düzensizliği ve iştah kaybı görülüyor. KÜÇÜK YAŞTAKİLERİ KORUMAK İÇİN HAREKETE GEÇTİLER Çocukların internet ortamına ve bu ortamın risklerine maruz kalma oranı hızla artarken çocukların sağlığının ve haklarının korunması için devlet de adımlar atıyor.
Bu kapsamda, okullarda zorbalık ve siber zorbalığa karşı mücadele edilmesi, çocukların uygunsuz içeriklere erişiminin önlenmesi, bazı sitelere erişim için yaş doğrulamasının zorunlu hale getirilmesi ve dijital ortamda maruz kalınan zararlı içeriklerin çocukların mental sağlığı üzerindeki etkilerinin dikkate alınması bulunuyor. VELİ İZNİ ŞART Fransa’da 2023’te yürürlüğe giren ve sosyal medyada nefretle mücadele etmeyi amaçlayan yasa kapsamında, 15 yaşından küçüklerin sosyal medya platformuna kayıt olması için veli izni şartı getirildi. Yasa, platformların, kullanıcıların yaşını ve küçüklerin velisinden izin alıp almadığını doğrulamak için bir sistem oluşturulmasını zorunlu kıldı. KURALA UYMAYANLARA CEZA Fransız makamları, bu kuralları uymayan platformlara, dünya genelindeki cirosunun yüzde 1’ine kadar para cezası verebiliyor. Ayrıca, veliler, platformlardan, 15 yaşındaki çocuklarının sosyal medya hesaplarını askıya alınmasını talep edebiliyor. “YASAL DÜZENLEMELER YETERSİZ” Kötü muamele gören çocuklarla ilgilenen L’Enfant Bleu Derneği Genel Müdürü Laura Morin, derneğinin 1989’dan bu yana fiziksel, cinsel, psikolojik ve ciddi ihmal dahil olmak üzere her türlü istismara maruz kalan çocukların mağduriyetiyle ilgilendiğini belirtti. Morin, özellikle yasal düzenlemelerin yetersizliği nedeniyle ebeveynler ve yetişkinlerin internet konusunda dikkatli olmaları gerektiğinin altını çizerek ebeveynlerin, çocuklara rehberlik etme misyonunu üstlenmesi için bilinçlendirme çalışmalarının büyük önem taşıdığını dile getirdi. EBEVEYNLER TEHLİKENİN FARKINDA DEĞİL Laura Morin, internette birçok tehlikenin bulunduğuna işaret ederek bir ebeveynin çocuğunun fotoğrafını sosyal medyada paylaşmasının o fotoğrafı sokakta insanlara dağıtmak gibi bir durumla eş değer ve tehlikeli olduğunun farkında olmadığına dikkati çekti. ÇOCUKLAR İNTERNET KARŞISINDA SAVUNMASIZ Çocukların internet karşısında savunmasız olduğunu ve 8 yaşında bile sosyal medya hesabı açabildiğini belirten Morin, bu durumun çocukların korumasız bir şekilde sokakta dolaşması gibi bir risk taşıdığını söyledi. ÇIPLAK FOTOĞRAFLAR İSTENEBİLİYOR Morin, internette belli bir yaşın üzerindeki yetişkinlerin kendilerini çocuk olarak tanıtabildiğini, çocukların da bunu kavramakta zorlanabileceğini belirterek bu durumun; güvenin kötüye kullanılması, çocuklardan çıplak fotoğraflarının istenmesi gibi ciddi sonuçlara yol açabildiğini vurguladı. CİNSEL İSTİSMARCILAR KÜÇÜK YAŞTAKİLERİ TUZAĞA DÜŞÜRÜYOR Çocuk istismarcılarının “en iyi arkadaş, sırdaş ve benzeri eğilimler” göstererek çocukların güvenini sağladıklarını, akabinde çıplak fotoğraf gönderimi gibi farklı cinsel taleplerde bulunduklarını aktaran Morin, bu tuzağa düşen kız ve erkek çocukların zamanla tamamen savunmasız hale geldiklerini ifade etti. ÇOCUKLAR SÜREKLİ KONTROL EDİLMELİ Morin, dernek olarak böylesi durumlarda farkındalığı artırmak, ebeveynlere bu tehlikeler karşısında destek olmak, onların internette var olabilecek tehlikeler karşısında çocuklarıyla iletişimlerini sağlıklı hale getirmek için faaliyet yürüttüklerini belirtti. “Öncelikle ilk refleksimiz, bir çocuğun dijital bir ekranla yalnız bırakılmayacağını aklımızda tutmak.” diyen Morin, telefon, tablet ve bilgisayar gibi araçları, dünyaya açılan “pencereye” benzetti.
Morin, bu konuda çocukların fotoğraflarını sosyal medyada paylaşanları bilinçlendirmek amacıyla “Emma’nın oyuncak bebeğinin çılgın macerası” adlı kitap hazırladıklarını anlattı. Ailelerin çocuklarının kullandığı elektronik araçlara yalnızca ebeveyn kontrolü yükleyip, tek bırakmamaları gerektiğini vurgulayan Morin, “Dikkat etmeliyiz; çocuklarımızın bu araçları nasıl kullanacaklarını ve bazen şifreyi bulup aşmayı başardıklarını biliyoruz.” dedi. EBEVEYNLER PAYLAŞIMLARINA DİKKAT ETMELİ Çocukların doğum tarihlerini platformlarda farklı girerek, bu yasağı delebildiklerine işaret eden Morin, “(Sosyal medyada) Bu nedenle çok genç yaşta çocuk var; az önce de dediğim gibi, bazen 8 yaşından itibaren bir sosyal medya hesapları var.” diye konuştu.
Morin, bir çocuk 13 yaşına ulaştığında internet ortamında kendisine ait 1300 fotoğrafın dolaştığını kaydederek ailelerin, çocuklarının fotoğraflarını internette paylaştığında bunların kolayca silinmediğinin farkında olmadığını dile getirdi. İTALYA DİJİTAL PLATFORMLARA KARŞI KAMPANYA YÜRÜTÜYOR İtalya’da çocukların akıllı telefon ve sosyal medya kullanımına yaş sınırı getirilmesine yönelik uzmanların ve ünlü isimlerin katıldığı bir kampanya yürütülüyor. Dijital teknolojideki gelişmeler ile sosyal medya platformlarındaki paylaşımların çocuklar üzerindeki etkisi İtalya’da da son dönemde sıkça tartışılıyor.
Bu konuda ailelerin bilinçlendirilmesi ve devletin de bazı tedbirler alması için çaba gösteren Eğitim ve Çatışma Yönetimi için Psiko-Pedagoji Merkezi’nin (CPP) kurucusu ve yöneticisi Pedagog Daniele Novara, psikoterapist Alberto Pellai ile bir kampanyaya öncülük ediyor. ÇOCUKLAR SOSYAL MEDYADAN ZARAR GÖRÜYOR Akıllı telefonlara 14 yaşına kadar dur denildiğinde önemli sonuçların elde edileceğine inandığını dile getiren Novara, “Çünkü internete serbest erişim nedeniyle çocuklar uygunsuz sitelere, korku filmlerine ve yaşlarına uygun olmayan dijital ortamlara ulaşabiliyorlar. Bu da psikolojik olarak kendilerine zarar verebilecek bir durum yaratabiliyor” ifadelerini kullandı.
Novara, “Çocukların ve ergenlik öncesi dönemdeki bireylerin beyinleri çok olgunlaşmamış bir yapıya sahiptir ve bu nedenle dış etkilere karşı oldukça hassastır. Beyin, olumlu anlamda her şeyi emebilen bir yapıdadır, ancak bu nedenle, çevre olumsuzsa çocuklar bu olumsuzluğu da emerler, özellikle 14 yaşına kadar. Tüm yasalar gibi, toplumun en kırılgan kesimlerini, yani 14 yaşına kadar olan çocukları ve gençleri korumak gerekir” dedi.
