Fransa’daki erken seimi byle duyurdular: RN’nin ykselii, Macron’u devirdi
Fransa’da ar san zaferiyle sonulanan erken genel seimlerin ilk turuna ilikin sonular Avrupa basnnda geni yer ald.Fransa’da dn yaplan erken genel seimin ilk turunda, ar sac Marine Le Pen liderliindeki Ulusal Birlik (RN) partisinin yzde 33’ten fazla oyla ilk sray almasnn ardndan seimin sonular Avrupa basnnda yank buldu.
Fransz gazetesi Le Parisien, “RN iktidarn kapsnda” baln manete tad. Seim sonularna yer verilen haberde, RN’nin ilk turda ak farkla birinci geldii belirtilerek, 7 Temmuz’da yaplacak ikinci tur sonucunda da ar san mecliste ounluu salayabilecei belirtildi.L’Opinion gazetesinin “RN’nin ykselii (Cumhurbakan Emmanuel) Macron’u devirdi” balkl haberinde “ar san, gl seferberliin damga vurduu seimlerin ilk turunda tarihi oy elde ettii” yazld. Seim sonularnn yzdelerine yer verilen haberde, RN’nin ykselii iin “Dalga ykselir ve yoluna kan her eyi alp gtrr.” ifadesi kullanld.La Croix gazetesi, “Seim yapmak iin bir hafta” baln manete ald. Haberde, “Seimlerin ilk turunda birinci kan RN, mutlak ounluu salamay umuyor.” ifadesini kullanarak sol cephenin rgtlenme arsnda bulunduu kaydedildi.Le Monde gazetesinin haberinde seim deerlendirmesi “Ar sa iktidarn kapsna yerletiren tarihi sonu” yorumuyla verildi.Sol akm Liberation gazetesi ise Jordan Bardella ve partisi RN’nin ilk turu nde bitirmesine zerine “aknln ardndan cephe kurmak” manetini kapana tad. Haberde, “Parlamento seimlerinin ilk turundan zaferle kan RN artk iktidarn eiinde. Sol ittifak direniyor. Macron yerde. Sadece cumhuriyeti bir yaylm atei en ktnn yaanmasn engelleyebilir.” ifadesi kullanld.- SPANYALa Vanguardia gazetesi, “Fransa zaferi ar saa veriyor, Macron’u cezalandryor” ifadesini manetine kard. “Ar san tarihi zaferi lkeyi ynetmek iin yeterli olmayabilir.” deerlendirmesine yer verilen haberde, “Fransa’nn siyasi haritas byk lde deiti ve Cumhurbakan Macron’un son 7 yldr sahnedeki hakimiyetine son verdi.” ifadesi kullanld.Yaplan yorumda, unlar kaydedildi:
“Ar sa, dn sol koalisyona kar ak zafer kazanarak ve Cumhurbakan’n destekleyenlerin ittifakn geride brakarak tarihinin en iyi sonucunu elde etti. Her eye ramen olduka kark bir ounluk sistemi olsa da ar sa lkeyi ynetemeyebilir. Fransa, lkeyi ynetmesine izin veren ounluklarn olmad istikrarsz bir dnem yaama riskiyle kar karya. 7 Temmuz’daki ikinci tur belirleyici olacak ve hala hareketlenmelere ve srprizlere yer var.” “Ar sa parlamento seimlerinde ilk zaferini elde etti.” manetini atan El Pais de “nsan haklar Avrupas ve aydnlanma fikrinin beii olan Fransa’nn, AB’ye pheci bakan ve milliyeti ar sa iktidara getireceine mi yoksa ar san bu ykseliini, sol radikalden lml saa heterojen bir koalisyonla durduracana m karar vermesi iin bir haftas var. Ar san net zaferinden sonra Franszlarn nndeki seim bu olacak.” yorumuna yer verdi.El Mundo gazetesi ise “Ar sa Macron’u sildi sprd ve Avrupa’y ok etti” ifadesini manetine tad. Haberde, “Tarihte ilk kez Marine Le Pen’in ar sa, parlamento seimlerinin ilk turunu kazandktan sonra Fransa’da nde gelen siyasi g olarak konumland, iki kez kaybeden merkezci ve Avrupa yanls Emmanuel Macron’u geride brakmay baard. Ar sa Fransa’da hi olmad kadar iktidara yakn.” deerlendirmesine yer verildi.- ALMANYAAlmanya’nn yksek tirajl Bild gazetesi, Fransa’daki seimleri “Saclarn seim zaferi. Kalc siyasi kriz yaklayor” balyla duyurdu. Fransa’da seimin adeta bir deprem etkisi yaratt belirtilen haberde, ar sac Ulusal Birlik (RN) Partisi’nin gelecek pazar yaplacak ikinci turda mutlak ounlua yaklamasnn korkuya neden olduu deerlendirmesinde bulunuldu.”Le Pen’in partisi iktidarn eiinde. Macron kamp nc srada” manetini kullanan Welt gazetesindeki haberde ise Marine Le Pen’in RN partisinin ilk turda gsterdii stn performansn ardndan Ulusal Mecliste mutlak ounluu kazanarak iktidara gelmeyi umduu ancak Cumhurbakan Emmanuel Macron ve sol kanadn ise 7 Temmuz’da yaplacak ikinci tur seimlerinde ortak bir cephe oluturarak bunu engellemeye alacana iaret edildi.Spiegel dergisi ise seim sonularnn Fransa’y tarihi bir dnm noktasyla kar karya getirdii yorumunda bulundu. Fransa’da ar saclarn bu sefer gerekten iktidara ulamaya altklarna dikkat ekilerek, Macron’un hareket alannn darald ve dier tm partilere ar saa kar ittifak arsnda bulunduu belirtildi.Sddeutsche Zeitung ise “Ar sa nde. Fransa tarihi bir dnm noktasyla kar karya” balkl haberinde Fransa’nn modern tarihinde hi olmad kadar saa kayd ve cumhuriyetin tarihi bir dnm noktas yaandna yer verildi. Haberde seime katlm orannn geen seimlere gre d gstermesinin de semenin bir mesaj olarak yorumland.Parlamentoda mutlak ounlua ulalamamas durumunda parlamentonun bloke olaca, bunun da Fransa’y yeni bir zorlukla kar karya brakaca belirtilerek lkenin geni ittifaklar kurmak iin gereken koalisyon kltrne sahip olmad vurguland.Cumhurbakan Macron’un bir yl daha parlamentoyu feshedemeyecei ve daha nce hibir koulda istifa etmeyeceini syledii hatrlatlarak, “Ancak belki de siyasi bask ksa sre sonra ok byk hale gelecek ve onu buna zorlayacaktr.” yorumu yapld.- NGLTEREngiliz Sky News, Le Pen’in ilk tur zaferine ilikin haberinde, “Fransa yeni siyasi gereklie hazrlanyor.” baln kulland. Sky News, ar sac RN’nin babakan aday 28 yandaki Jordan Bardella hakknda ise “Le Pen’in dahi ocuu.” ifadesini kulland.BBC ise Fransa’da ar san seimi nde gtrdne ve Mecliste ounluk aradna iaret etti. BBC’nin analizinde, “Fransa’da ar sa artk baskn bir siyasi g. RN, baka bir zafer daha kazand ve Fransa’y kendi politikalaryla ynetme yolunda.” deerlendirmesi yer ald.The Guardian ise “Le Pen’in ar sac, gmen kart partisi Fransz parlamentosunun en byk siyasi gc olmak zere.” ifadeleriyle gelimeleri okuyucularna duyurdu. Haberde, ilk tur sonularnn bile tarihi bir gelime olduuna yer verilirken, gelecek hafta yaplacak ikinci turdan benzer sonucun kmasyla tarihte ilk kez Fransa’da sandktan ar san kaca vurguland.The Telegraph yazar Kamal Ahmed ise Fransa seiminin ngiltere’ye etkisini deerlendirdi. Ahmed, ar san zaferinin ngiltere’de de ar sac partilere yarayabilecei uyarsnda bulunarak, “i Partisinin ald destek geni ancak s. (Ar sac) Nigel Farage’n Reform UK Partisi nne kacak ans deerlendirmeyi bekleyecek.” yorumunu yapt.- YUNANSTANYunanistan’n Ta Nea gazetesi “Aman Tanrm!” anlamna gelen Franszca “Oh Mon Dieu!” manetini att. Gazete, Fransa’daki seimlerde ar san “tm duvarlar yktn” yazd. Gazetenin analizinde ar sac Marine Le Pen’in, talya Babakan Giorgia Meloni’den daha “tehlikeli” olduu yorumu yaplarak, “Ancak Fransa demokrasisi ve Avrupa korkmayacak kadar gldr.” ifadesi kullanld.Analizde “ar saa oy verenler, zellikle gen nesiller bu seimi radikal bir seim olarak grmyor. Ar sa, onlarn gnlk yaamna dokunduu iin bunu ok doal bir gelime olarak gryorlar.” yorumu yer ald.Genlerin ebeveynlerinin aksine antifaist hatralarla bymediine dikkat ekilen analizde, faizmin genler iin gemie ait bir kavram olduu ifade edildi.EFSYN gazetesi ise “Ar saa kar demokrasi cephesi” ifadesini manetine tad. Gazete ikinci turda Le Pen kartlarnn Macron’a destek vererek tek cephede birleip birlemeyeceinin seim sonucunda belirleyici olaca deerlendirmesini yapt. Ar san seimlerde elde ettii birinciliin Fransa’nn gelecei iin bir kayg unsuru olduunun alt izilen haberde, bu durumun can skc bir gelime olduu ancak kesinlikle srpriz olmad ifade edildi.- TALYAtalyan basnnn yksek tirajl gazetelerinden Corriere della Sera, “Fransa’da san ilerleyii” manetini atarken RN lideri Le Pen’in mutlak ounluu hedefledii, buna karn Macron’un ise “cumhuriyeti blok” ars yapt yazld. “Le Pencilerin net bir zafer kazand” belirtilen haberde, u anki sonularla ar san 577 sandalyeli parlamentoda mutlak ounluk says olan 289’un altnda kaldna dikkat ekildi.Gazetenin bir baka haberinde, Le Pen’i kutlayan ilk talyan siyasetinin sa koalisyon iktidarnn kk ortaklarndan Lig Partisi’nin lideri ve ayn zamanda Babakan Yardmcs ve Ulatrma-Altyap Bakan Matteo Salvini olduu belirtildi. Salvini, Avrupa’daki orta Le Pen’i hemen tebrik ederken, Babakan Giorgia Meloni ve iktidarn byk orta talya’nn Kardeleri’nin (FdI) Fransa’daki seimlere “ihtiyatl bir izgide yaklat” kaydedildi.La Repubblica da Fransa’daki seimleri “Le Pen kazanyor, Fransa blnd” manetiyle okuyucularna aktard. Haberde, Le Pen’in zaferi grd, buna karn Macron ve solun ikinci tur iin ittifak yapmaya hazrland belirtilerek, “Fransa’da ar sa iktidara gelmenin eiinde. lkeyi fethetmeye daha nce hi olmad kadar yakn.” ifadesi kullanld.La Stampa gazetesinin “Fransa’da ilk tur Le Pen’in” balyla verdii haberinde, ar san oy orannn parlamentoda mutlak ounluk iin yeterli olmad, sol ve merkezde yer alanlarn ikinci turda ittifak yapmaya hazrlandna dikkat ekildi.Gazetenin analizinde de “Macron oynad kumar kaybetti. Cumhuriyeti blok neredeyse imkansz. Cumhurbakan Macron, durum bazl ittifaklar deerlendirecek ancak Le Pen kart blok krlgan.” denildi.talyan kamu yayncs RAI’nin haber kanal Rainews24 ise “Ar sa 5. Cumhuriyet tarihinde ilk kez iktidara gelebilir.” ifadesini kulland.talyan ANSA ajans da “Le Pen, yzde 34’e uuyor. Macron’dan ‘cumhuriyeti blok’ ars” balkl haberinde, “Net zafer. Marine Le Pen ve partisi RN parlamento seimlerinin ilk turuna yzde 33-34 ile hakim oldu.” deerlendirmesi yer ald.- BELKAlkenin en yksek tirajl Franszca yayn yapan gazetesi Le Soir, seim sonularn “Ar sa iktidarn eiinde” manetiyle duyurdu. Ar sac RN’nin oylarnda seimlerin ilk turunda “tarihi bir art” olduu vurgulanrken, gelecek pazar gn yaplacak ikinci turda mutlak ounlua yaklama noktasna geldii ifade edildi. Seim sonularnn solda birlik eilimini tevik edecei ancak bunun uzun sreli olmayaca yorumu yapld.Kamu kuruluu RTBF de “Fransz basn Macron iin bir felaketten sz ediyor, RN mutlak ounluk umuyor” manetini kulland. RN’nin zaferiyle gelecek pazar Fransa’da kinci Dnya Sava’ndan bu yana ilk kez ar san iktidara gelebilecei kaydedildi.Flamanca yaymlanan De Morgen gazetesi de seimin sonucunu “kinci tur tarihi nemde olacak: Fransa parlamento seimlerinin ilk turunu ar sa kazand” diye duyurdu. Seimlerin tek gndeminin ar san iktidara gelip gelmeyecei olduu belirtilen haberde, “Emmanuel Macron, Marine Le Pen’in ar sac RN’sini 3 kez yenilmesinin ardndan iktidara getiren bakan m olacak?” sorusu yneltildi.Acil bir durum yaand algsnn, seime katlm orann artrd, onlarca yldr kayda deer bir ekimserlik yaanrken semenlerin bu kez kitlesel bir katlm gsterdii tespiti paylald.Flamanca yayn yapan devlet televizyonu VRT de “Beklendii gibi Fransa parlamento seimlerinin ilk turunu radikal sa kazand” manetini kulland. Marine Le Pen ve Jordan Bardella’dan oluan radikal sac RN’nin yzde 33,2’lik zaferini parlamentoda sandalyelere dntrmeyi baarp baaramayacann 7 Temmuz’daki turda anlalaca ifade edildi. Semenin te ikisinin sanda gitmesinin Fransa iin byk bir oran olduuna dikkat ekildi.- SVREsvire’de ulusal apta yaymlanan tek gazete Blick, Fransa’da erken genel seimlerin ilk tur sonularn “Le Pen’in sac milliyetileri nde” balyla duyurdu. Haberde, “Fransa, en azndan ilk turda yeni bir parlamento seti. Seim ars Cumhurbakan Emmanuel Macron tarafndan yapld. Bunun uzun vadede kendisi iin bir avantaj olacan hesaplad. Muhtemelen yanld.” denildi. Bata bakent Paris olmak zere Fransa’nn birok ehrinde Le Pen ve Fransz semenlerin ar saa ynelmesine kar gsteri dzenlendii de belirtildi.lkede Almanca yayn yapan SRF televizyonu, haberi “Fransa’da ilk tur oylamann ardndan sac milliyetiler nde” balyla duyurdu. Haberde, Fransa’daki erken seim “tarihi” olarak yorumlanarak, “Seimden sonra temelde farkl siyasi aktrlerin bir araya gelerek bir hkmet ittifak oluturmas u anda ngrlebilir bir durum deil. Fransa, Ulusal Meclis’te net bir ounluk olmazsa kmazla kar karya kalacak.” deerlendirmesi yapld.svire kamu yayn kuruluu RSI ise seim sonularna ilikin haberini “Fransa’da kritik hafta” manetiyle sundu. Ar san erken seimlerdeki zaferinin teyit edildii vurgulanan haberde, 7 Temmuz’daki ikinci turda parlamentodaki ounluun netleecei hatrlatld.Haberde, “Macron, Avrupa Parlamentosu seimlerindeki yenilgisinin ardndan parlamentoyu feshederek giritii siyasi kumar kaybetti. Dn parlamento seimlerinde yaananlardan daha da ac verici. Fransz basn yorumlarnda ‘felaketten’ bahsetmekten ekinmiyor. Ar sa, 1997’den bu yana grlmeyen yksek katlm sayesinde 2022 seimlerinin neredeyse kat orannda oy ald.” denildi.