Kızıldeniz’deki Husi saldırıları dünya ticaretinin rota değiştirmesine yol açtı. Yemen’in batısını kontrol eden Husiler önce İsrail’in en güneyindeki şehri Eilat’a balistik füzeler ateşleyip kamikaze drone’lar gönderdi. Husilerin bir sonraki adımı İsrail’e ait bir kargo gemisine el koyup diğer gemilere de saldırmak oldu. İran destekli grubun nihai hamlesi ise, İsrail limanlarına giden bütün gemileri hedef almasıydı.Süveyş Kanalı, birkaç hafta önce Asya ile Avrupa arasındaki en hızlı deniz yoluydu ama artık değil. Kızıldeniz ile Aden Körfezi arasındaki 32 kilometre genişliğe sahip Babülmendep Boğazı, Süveyş Kanalı rotasını halihazırda dünyanın en tehlikeli su yolu haline getirdi.Birçok uluslararası şirket ve petrol devleri, sevkiyatlarını artık Kızıldeniz rotasından yapmıyor. Kargo gemilerinin yeni rotası, Afrika kıtasını dolaşıp Atlas Okyanusu’ndan Avrupa limanlarına ulaşmak.MSC, Evergreen Line, Maersk, CMA-CGM gibi dünyanın en büyük denizcilik şirketlerinin yanı sıra BP gibi petrol devleri de, gemilerinin rotasını Ümit Burnu’na çevirdi. Afrika kıtasının tamamen dolaşılması, en az 6 bin 500 kilometrelik ek mesafe demek. Bu da, nakliye süresini yaklaşık iki hafta artıracak ve şirketlere milyonlarca dolara mal olacak.Kızıldeniz ile Akdeniz’i birbirine bağlayan Süveyş Kanalı idaresi, şimdiden onlarca geminin Babülmendep yerine Ümit Burnu’na doğru seyrettiğini duyurdu.Neredeyse 100 yıl sonra yeniden ticaretin ana rotası haline gelen Ümit Burnu, Afrika kıtasının en güney ucu. Yüksek dalgalar nedeniyle gemi mezarlığı olarak bilinen Ümit Burnu’na yönelen son şirket, Çinli otomotiv üreticisi Geely oldu. Geely, elektrikli araçlarını Avrupa’ya göndermek için Umman Denizi, Aden Körfezi, Kızıldeniz ve Akdeniz güzergahını kullanıyordu. Şirket, yeni rotayla birlikte araç satışlarında bazı gecikmeler yaşanabileceği uyarısını yaptı.Kızıldeniz rotası, özellikle petrol ve sıvılaştırılmış doğal gazın (LNG) taşınmasında önem taşıyor. Deniz taşımacılık sektöründe uzman analiz şirketi Vortexa’ya göre, 2023’ün ilk yarısında Süveyş Kanalı’ndan günde yaklaşık dokuz milyon varil petrol nakledildi.S&P Global Market Intelligence’den uzmanlar, Avrupa, Orta Doğu ve Kuzey Afrika’ya ithal edilen malların yaklaşık yüzde 15’inin Asya ve Körfez üzerinden deniz yoluyla gönderildiğine işaret ediyor. Rafine petrolün yüzde 21,5’i ve ham petrolün yüzde 13’ü de buna dahil.Ancak sorun sadece petrol değil. Konteyner gemileri, mağazalarda satılan her türlü tüketim ürününü bu rotadan taşıyor. Denizcilik uzmanları, Türkçesi Gözyaşı Kapısı olan Babülmendep Boğazı’nın devre dışı kalmasıyla küresel tedarik zincirinin ciddi şekilde etkileneceğini söylüyor. Uzmanlara göre, global ticaretin yüzde 12’sinin güzergahı olan Babülmendep Boğazı’ndan bir yılda 1 trilyon doları ürün taşınıyor.Gazze’yi yerle bir eden İsrail’e doğru Çin’den yola çıkan gemiler, Ümit Burnu’ndan Akdeniz’e ulaşmak için 11 bin kilometreden fazla mesafe kat etmek zorunda. Çin’den İsrail’e nakliye fiyatları ise, son iki ayda yüzde 46 arttı.Peki, Kızıldeniz’deki yeni tablo İsrail dışında en çok hangi ülkeye ekonomik hasar verecek? Washington’daki Ulusal Savunma Üniversitesi’nden David Des Roches, en büyük kaybedenin Mısır olduğunu söylüyor. Roches’e göre, ABD liderliğinde Kızıldeniz’de kurulacak bir ‘koalisyon’ deniz ticaretini tekrar istikrara kavuşturabilir.Al Jazeera’ye verdiği demeçte Roches, “Organize bir sistem sayesinde ticari gemiler Süveyş Kanalı’ndan geçerek Kızıldeniz’de koalisyonla bağlantı kuracak. Daha sonra Babülmendep Boğazı’ndan bu koalisyonun koruması altında geçebilecekler” dedi ve ekledi:”Burada en büyük kaybeden Mısır olacak. Kahire, Süveyş Kanalı’ndan elde ettiği döviz gelirinin yüzde 30’unu kaybedecek.”
