Oğuzcan Atış / Milliyet.com.tr – Dünya genelinde gün geçtikçe insanların elektrikli araçlara olan ilgisi artıyor. Elektrikli otomobiller çevre dostu olmasının yanı sıra kullanıcı giderlerini de fosil yakıt kullanan araçlara oranla büyük ölçüde azaltıyor. İstanbul’da elektrikli otomobil kullanan sürücülere kulak verdik, günlük hayatta karşılaştıkları sorunları ve elektrikli araçların avantajlarını konuştuk. Bir süredir elektrikli otomobil kullandığını söyleyen Münevver Ziynet Günen aracından duyduğu memnuniyeti, “‘Elektrikli araç kullanıcıları araçlarını ancak bir başka elektrikli araç için satarlar’ cümlesinin anlamını şimdi daha iyi anlıyorum” diyerek özetledi. MODELLER FARKLI, MEMNUNİYET AYNIFarklı marka ve farklı modellerde elektrikli araç kullanan pek çok kişi de Günen gibi araçlarından memnun olduklarını dile getiriyor. Elektrikli araç kullanıcıları, araçlarının fosil yakıtlı araçlara oranla daha keyifli bir sürüş sunduğu konusunda hemfikir. Ayrıca araçlarının bakım masraflarının az olması ve yakıt masraflarının düşük olması da kullanıcıların bu araçlara ilgisini artırıyor.BERKAN BAYRAM: ŞARJ PROBLEMİ YAŞAMIYORUMTürkiye Elektrikli ve Hibrid Araçlar Platformu Kurucusu Berkan Bayram, çok sayıda elektrikli araç kullanma fırsatı bulduğunu belirterek, aracını şarj etme konusunda problem yaşamadığı söyledi ve ekledi: “Günlük kullanım rotama bağlı olarak değişiyor. Şehir içerisinde sık kullanım ile şehir dışı rotasında değişen tarifeler mevcut. Şehir içinde yoğun kullanım yapacaksam, günlük rotam üzerindeki DC hızlı şarj istasyonlarını tercih ediyorum. Fakat günlük rotamda şarjım yeterli geldiğinden gece ofis elektrik tarifesinden yararlanıyorum. Şehir içi ve dışındaki DC hızlı şarj istasyonlarında dakika bazlı olarak 5 TL ila 9,5 TL arasında değişen fiyatlar mevcut. Bu fiyat aralığı, istasyonun kW cinsinden gücü ve operatör firmanın politikasına göre değişiyor. Önümüzdeki yeni dönemde şarj birim fiyatlaması artık dakika bazlı değil, kWs bazlı olarak uygulanmaya başlayacak. Bu şekilde ihtiyaç duyduğumuz enerji talebini, istediğimiz aralıkta alabilme şansımız olacak. Eğer evimin altyapısı uygun olsaydı, kesinlikle kendi evime bir şarj ünitesi kurar ve gece 22.00’den sonraki tarifeden elektrikli otomobilimi şarj ederdim.”Berkan BayramKullandığı araçların marka ve modeline göre şarj süresinin değişkenlik gösterdiğini belirten Bayram, “Öncelikle aracın hangi şarj türünü destekleyebildiği önemli. Şu an üretilen tüm yeni nesil elektrikli modeller DC dediğimiz hızlı şarj türünü destekleyebiliyor. Bu durumdan sonra aracın şarj kapasitesi önem arz ediyor. Yani aracımızın DC hızlı şarj istasyonundan maksimum ne kadar enerji talebinde bulunabildiği, bizim şarj süremizi belirleyen en önemli etken. Bir diğer etken ise aracımızın şarj olmaya başladığında bataryasında yüzdesel olarak ne kadarlık enerji depolamış olduğudur. Elektrikli otomobil kullanıcıları olarak bataryamızdaki enerji oranını sürekli kontrol ederiz. Genelde aracımızın batarya şarj seviyesi yüzde 20’ye düştüğünde başlatırız. Eğer şehirlerarası yolculuk yapmayacaksak, batarya seviyemiz yüzde 90’a ulaştığında da şarj ünitesinden ayrılırız. Bu şekilde hem şarj süremiz daha kısa sürer hem de maliyetimiz biraz daha düşük gerçekleşir” bilgisini paylaştı.Şu anda 81 ilin hepsinde elektrikli araçlar için şarj ünitesi olduğunu belirten Berkan Bayram, şarj ünitelerinin şehir içinde yoğunlaştığını ve kullanıcıların bu konuda bir sıkıntı yaşamadığını vurguladı. Bayram, “Büyükşehirlerin yoğun hatlarındaki AC dediğimiz normal şarj üniteleri yetersiz kalabiliyor. Bu ihtimale karşı sürekli alternatif şarj ünitesi rotalarını takip etmeye çalışıyoruz” dedi. Şehirlerarası yollarda 5-6 yıl öncesine kadar bazı zorluklar yaşandığını belirten Berkan Bayram, “Bu konuda da eskiye oranla daha rahatız. Ancak tatil rotası diye adlandırdığımız İstanbul-İzmir, İstanbul-Afyon-Antalya, Ankara-Konya-Antalya hatlarında yaz döneminde bekleme durumları oluşmaya başladı. Bu rotaların yaz döneminde yoğun kullanımı dolayısıyla daha fazla DC hızlı şarj üniteleriyle desteklenmeye ihtiyacı bulunuyor” şeklinde konuştu.Elektrikli otomobildeki servis bakım aralığının uzun süreye yayılmış olmasının da oldukça avantajlı olduğunu belirten Bayram, “2 bin adetin üzerinde hareketli parçanın olmayışı, motor bloğundan egzoz hattına kadar aktarma organının bulunmayışı daha az titreşim anlamına geliyor. Bu yüzden elektrikli otomobilde ilk 6 ay, ilk 1 yıl gibi servis aralıkları bulunmuyor. Diğer faydası kullanıcıyı daha fazla yola odaklaması, keyifli sürüş yapabilmesine olanak sağlaması. Sessiz olması, tam otomatik şanzıman ile rahat kullanım büyük avantaj sağlıyor” ifadelerini kullandı.MÜNEVVER ZİYNET GÜNEN: AKŞAM ŞARJA TAKIP SABAH ALIYORUMMünevver Ziynet Günen de 2021 model Renault Zoe marka elektrikli araç kullanıyor. Aracından oldukça memnun olduğunu dile getiren Günen, “Şarj etmek için farklı alternatiflerim mevcut. En çok evde şarj ediyorum. Büyük kolaylık sağlıyor. Akşam takıp sabah dolu olarak alıyorum. 52 kWh’lik batarya hızlı şarjda 1,5 saatte doluyor. Aracın şarj olma süresi rahatsız edici uzunlukta değil ve dediğim gibi çoğu zaman evde gece şarj ettiğim için sıkıntı yaşamıyorum. İlk aylarda tecrübesizlikten olsa gerek çok panik oluyordum. Ancak yaşantınızı bir şekilde buna adapte ediyor ve çok keyif alıyorsunuz” sözleriyle deneyimlerini paylaştı.
Münevver Ziynet GünenŞehir içindeki şarj istasyonlarında maliyetin değişken olduğunu belirten Günen, en uygun istasyonu bulmak için mobil uygulamalar kullandığını belirterek, “Tarifelere ve dakika ücretlerine ulaşabileceğiniz internet siteleri var. Bunlar ile sizin için en uygun olan şarj istasyonunu bulabiliyorsunuz” detayını verdi.Elektrikli otomobilinin yakıt giderlerini ortadan kaldırdığını belirten Münevver Ziynet Günen, “Eşim geçen bir hesap yaptı. Ailemizin kullandığı en ekonomik dizel araç 100 km’de 4.6 litre yakıyordu. Aynı araç ile geçen ay gittiğim mesafeyi gitmiş olsaydım bin 800 TL yakıt masrafım olacaktı. Evimizin faturası bin 750 TL geldi. Evimizdeki elektrikli eşyalar ve aracımın şarj masrafının toplam maliyeti bu oldu” şeklinde konuştu.TOLGA TAVİŞ: 150-200 TL’YE TAM DOLUM OLUYORMünevver Ziynet Günen gibi 2021 model Renault Zoe kullanan ve aracından memnun olduğunu ifade eden Tolga Taviş, “Enerji tüketim, vergi ve bakım masrafları içten yanmalı motorlara göre daha ucuz. Sıfır emisyon, çok düşük kabin gürültüsü, şanzıman ve dolayısıyla kademe olmayışı, bunun sonucunda hızlı ivmelenme gibi avantajları var” diyerek aracının avantajlarından bahsetti.Aracının evde 50 TL gibi bir masrafla ortalama 4.5 saatte şarj olduğunu belirten Taviş, şarj istasyonlarında ise 150 ila 200 TL gibi bir masrafla 2.5 saatte bataryasının tam dolduğunu belirtti. Tolga Taviş, aracını şarj etmek konusunda şehir içi ve şehirlerarası yollarda sıkıntı yaşamadığını söyledi.ERDEM ÇİZMECİOĞULLARI: BAKIMA KEYFİ OLARAK GİDİYORUZ
Hyundai Kona marka elektrikli araç kullanan Erdem Çizmecioğulları ise 64kw/s pile sahip arabasını evde ortalama 6 saatte şarj ettiğini belirtti. Çizmecioğulları, aracının şarj etmesinin ortalama 100 TL maliyeti olduğunu da ekledi.Şehir içi ve şehirler arası yollarda şarj istasyonu bulmak konusunda zorlanmadığını belirten Erdem Çizmecioğulları, bu konuda çeşitli uygulamaların işleri oldukça kolaylaştırdığını belirtti.Aracının bakım masraflarının da oldukça düşük olduğunu ileten Çizmecioğulları, “Maddi olarak motorlu taşıtlar vergisi (MTV), bakım, yakıt gibi işletme maliyetleri çok düşük. Örneğin MTV 1/4 oranında ama 2 yıl o da yoktu. Bakım ise neredeyse yok gibi, keyfi olarak bakıma gidiyoruz. En fazla 300-400 TL tutuyor. Kullanım açısından ise sessizlik huzur verici. Otonom sürüş sayesinde uzun yollar artık daha keyifli” şeklinde konuştu.FERHAT BABACAN: 30 DAKİKA SÜRÜYOR
MINI Electric marka araç kullanan Ferhat Babacan, günlük 200 ila 300 kilometre yol gittiğini ve aracını evde şarj ettiğinde ortalama 90 TL maliyeti olduğunu söyledi. Aracını dışarıda hızlı şarj ettiğinde ortalama 200 TL kadar maliyeti olduğunu belirten Babacan, “Bazı mobil uygulamalar sayesinde para iadesi alabiliyorum” şeklinde konuştu.Ferhat BabacanAracının şarj süresinin ortalama 30 dakika olduğunu belirten Ferhat Babacan, “Aracımı şarj etmem gerektiği zaman etrafında restoran bulunan veya vakit geçirebileceğim şarj istasyonlarına bakıyorum. Aracım şarj olurken ben de kendime zaman ayırabiliyorum” sözleri ile aracının şarj etme sürecinin zaman kaybı yaratmadığını belirtti.Şehirlerarası yolculuklarda eski alışkanlıklardan farklı bir süreç yaşandığının altını çizen Babacan, “Bu konuda yaşadığım birkaç anı var. Amerika’da kendi aracımdan farklı düşük menzilli bir araçla 600 km’lik San Francisco – Los Angeles yolunu tam 16 saatte tamamlamıştık. Ancak bu yolculukta şarj istasyonu tek etken değildi çünkü aracın bataryasını etkileyen bir sürü etken var. Yolun eğimi, sıcaklık ve rüzgar gibi birçok faktör var. Şunu da söylemeliyim şarj istasyonunda sizin gibi bekleyen onlarca insan ile de bir bağ kurabiliyorsunuz ve yeni insanlarla tanışabiliyorsunuz” dedi.Ferhat Babacan, elektrikli araçların dünyanın geleceği açısından oldukça önemli olduğunu düşündüğünü ifade etti. Babacan, “Bu araçların yaygınlaşması için arz-talep dengesinin çok önemli olduğunu düşünüyorum. Elektrikli araçlar deneyim açısından fosil yakıtlı araçlara göre çok farklı ama yakıtı evde dolan, teknolojiye inanılmaz uyumlu ve çevreci bir farklılık olduğunu da söylemeliyim. Şu an için benzinli araçlar için daha çok yakıt istasyonu olsa da elektrikli araçlar için yapılan yatırımlar sonucunda gelecekte bu sürecin kolaylaşacağını düşünüyorum. Ülkemiz için de bu çok önemli” ifadelerini kullandı.TESLA 40 BİNDEN FAZLA ARAÇ İHRAÇ ETTİElektrikli araçlara olan talep her geçen gün artarken üreticiler artan talebi karşılamak için fabrikaları tam kapasite çalıştırıyor. Elektrikli otomobil sektörünün öncülerinden olan Tesla’nın Çin’de bulunan fabrikası ocak ayında 40 binden fazla elektrikli otomobil ihraç etti. Shanghai kentinde bulunan fabrikanın üretim kapasitesi her geçen gün artıyor.Gigafactory isimli tesis, bu yılın ocak ayında 40 binden fazla araç ihraç etti ve Tesla’nın en önemli üretim hatlarından birisi oldu. Fabrikada sadece ocak ayında, ihraç edilenler de dahil olmak üzere 59 bin 845 adet araç kullanıcılara teslim edildi.Üretilip teslim edilen araç sayısı 2020 yılına kıyasla yüzde 235 oranında artışla toplam 484 bin 130 oldu. Bu sayı, Tesla’nın toplam üretim kapasitesinin yüzde 51,7 kadarını oluşturuyor.
