Halep düştü. Esad güçleri geri çekildi. Silahlı muhalif gruplar çatışmalarda üstünlüğünü sürdürüyor. Rusya da muhalifleri havadan vurduğunu açıkladı.
Rejim karşıtları Halep ve İdlib’in ardından ilerleyişe geçtikleri Hama’ya yaklaştı.
Rejim güçleri neden geri çekildi? Bölgede neler oluyor? A Haber muhabiri Halil İbrahim Uğur Suriye sınırından sıcak gelişmeleri aktardı. Akademisyen Dr. Necmettin Mutlu ve Uluslararası İlişkiler Uzmanı Dr. Anar Aliyev, A Haber canlı yayınında konu ile ilgili değerlendirmelerde bulundu.
İşte o açıklamalardan satır başları;
CANLI ANLATIM
10:00
01 Aralık 2024
A HABER SICAK BÖLGEDE
A Haber muhabiri Halil İbrahim Uğur: Suriye’de hareketli günler yaşanmaya devam ediyor. Bir tarafta Halep bir tarafta İdlib diğer tarafta Tel Rıfat noktaları oldukça önemli. Her birinde de aynı hareketliliğin yaşandığını söyleyebiliriz.
AYAKLANMA ÇIKTI
Şu güne kadar aslında İdlib’deki muhalif gruplarla Suriye Milli Ordusu aynı hatta değillerdi ve Halep için iki grup bir araya geldi. SMO’nun vermiş olduğu destekle muhalif gruplar İdlib’de harekete geçti. Halep’in batısından giriş yaptılar bir gün sonrasındaysa Halep merkeze kadar ulaştılar. Çok kısa bir zaman içerisinde bu şekilde bir başarının sağlanması diğer noktalarda da çözülmelere neden oldu. Dün akşam saatlerinde Şam’da askerler Esad rejimini protesto etti. Bir ayaklanma da çıktığını söyleyebiliriz.
HAREKETLİ DAKİKALAR
Şu anda buradaki askerler SMO’nun mensupları. Yol kontrolü yapıyorlar. Şu anda hareketli dakikalar yaşanıyor Suriye’nin dört bir yanında. Operasyonlar her ne kadar Halep’te İdlib’de gerçekleştirilse de diğer noktalarda da hareketlilik devam ediyor. Burada rejim yanlısı insanlar vardı rejim askerleri vardır bunların birçoğu da silah bırakıp cepheden kaçtılar. İşte o insanların yakalanması için da uygulamalar yapılıyor araçlar durduruluyor. Esad yanlısı asker ve sivillerin yerleşim alanlarına girip olası eylem gerçekleştirmesini önlemek için kimlik kontrolü yapılıyor.
09:59
01 Aralık 2024
“MUHALİFLERE BİR ALAN AÇTI”
Uluslararası İlişkiler Uzmanı Dr. Anar Aliyev: HTŞ’nin bu kadar hızlı ilerlemesinin arkasındaki sebep uluslararası konjonktür. Rusya’nın ciddi anlamda Ukrayna savaşına yönelmesi. Kaynaklarını buraya yöneltmesi. Odak noktasının şu an bu saha olmadığını bize gösteriyor.
İkinci önemli sebep İran’ın paramiliter yapılarının özellikle Lübnan sahasında İsrail ile çatışma dolayısıyla ciddi bir darbe aldığını gördük. Özellikle Hizbullah’ın. Esad rejimini ayakta tutan Rusya kadar ikinci bir önemli aktör İran’dı. Bütün bunlar muhaliflere bir alan açtı.
09:15
01 Aralık 2024
“GERİ ÇEKİLME SÜRPRİZ OLDU”
13 yıldır devam eden bir savaş. Muhaliflerin benzer bir saldırısı 2016 yılında da oldu. Yine aynı şekilde M5 kara yoluna kadar ilerlediler. Fakat o dönem karadan Hizbullah havadan Rus desteği ile geri püskürtüldü. Şu an farklı olarak Hizbullah İsrail ile meşgul. Rusya da Ukrayna ile meşgul. Rus askeri varlığı 2016’ya oranla yüzde 70 daha az. Bu süreci çok etkiliyor. Esad’ın uçakları da zaten eski model. Geri çekilme bütün taraflara sürpriz oldu.
Bu Esad’ın bütün dengelerini alt üst edecek bir gelişme. Uluslararası güçler de konumlanmak için gelişmeleri bekliyor. Kazanana göre herkes şekil alacaktır. Esad’ın Şam’daki kendi ekibi de şekil alacaktır. Şu an herkes gelişmeleri izliyor. Esad’ın yakın çevresi de muhtemelen değişmelere göre pozisyonlanacaktır.
09:14
01 Aralık 2024
“ŞAM KARIŞACAK”
Esad devrildi diyemeyiz fakat Şam karışacak bunun başka bir alternatifi yok. Burada ABD sessizliği hayra alamet değil. Çünkü hiçbir şekilde açıklama yapılmıyor. CENTCOM cephesinden gelen bir açıklama da yok. Bunun tek bir açıklaması olabilir kamuoyunda söylendiği gibi HTŞ’yi ABD ya da İsrail mi destekliyor? Ben bunu en zayıf ihtimal olarak görüyorum. Çünkü İdlib HTŞ’nin kalesi. İdlib’de HTŞ’ye dolaylı yollardan lojistik destek var. Türkiye’nin izni bilgisi olmadan HTŞ adım atamaz. Bu sahada bilinen de facto bir gerçek.
“DESTEK OLMADAN İMKANI YOK”
Dış politikada her şey açıktan söylenmez. Burada muhtemel bir destek varsa bile yetkililer çıkıp da bu desteği biz verdik diyecek değiller. Fakat HTŞ’nin muhalif grupların herhangi bir destek olmadan İHA uçurabilmesinin imkanı yok. Birkaç sene önceki operasyonlarda ne kadar acemilik çektiklerini gördük. Şu an üç koldan Halep’e girdiler eş zamanlı, profesyonel, organize senkronize bir HTŞ görüyoruz.
09:12
01 Aralık 2024
“ŞAM’DA YENİ BİR MASA”
Bu ilerlemeyle birlikte Şam’da yeni bir masa kurulacaktır. Esad artık bu masaya gelmek zorunda. Ruslar masanın bir köşesinde Esad da artık bir köşesinde olacak. Esad da PKK varlığına karşı beraber hareket etmek üzere Türkiye ile hareket etmek zorunda.
İLERLEYİŞ NEREYE KADAR GİDER?
Muhaliflerin ilk amacı Şam’dı. Çünkü Şam düştüğü zaman de facto anlamda artık Esad’a veda etmesi demek. Ben Hama ve Humus’ta muhalif ilerleyişinin duracağını düşünüyorum. Orada Rus varlığı ile karşı karşıya gelinecek. Rusların da bir dur noktası olacağını düşünüyorum. Bu yönde baskı yapacaklarını da düşünüyorum.
