Hayatlarında ilk kez internetleri olmuştu… Medeniyetten uzak yaşayan kabile ‘online’ olmaktan memnun değil… ‘Halkımız tembel oldu’

Hurriyet.com.tr/DIŞ HABERLEROluşturulma Tarihi: Haziran 04, 2024 14:07TwitterLinkedinFlipboardE-postaLinki KopyalaYazı TipiBirçoğumuz için teknolojik gelişmeler sayesinde hayatımıza giren şeylerden ve bunların sağladıkları kolaylıklardan vazgeçmek artık imkansıza yakın bir düşünce haline geldi. Bunların başında da elbette merak ettiğimiz her şeyi tek tuşla önümüze getiren internet teknolojisi var…Öte yandan dünyanın uzak ucunda hâlâ teknolojiden ve modern dünyanın sağladığı nimetlerden çok uzakta yaşayan insan toplulukları var.İşte Brezilya’da, Amazon Ormanları’nın içinde dünyadaki her şeyden uzakta yaşayan Marubo kabilesi de bunlardan biri.DÜNYADAN KOPUK YAŞAYAN KABİLE İNTERNETLE TANIŞIRSA…Ituí Nehri kıyısında yaşayan Marubo halkı geçen yıl eylül ayında ilk kez yüksek hızlı internete kavuştu. Marubo halkı gezegenin en izole noktalarından birinde yaşıyor ve dış dünyayla temasları olmasına rağmen kabile yüzyıllardır geleneksel yaşam tarzını koruyor.Hayatlarında ilk kez internetle karşılaşan Amazon kabilesi Marubo halkı duruma şaşırtan tepkiler verdiItuí Nehri boyunca ortak kulübelerde uyuyor, avlanıyor ve kendi yiyeceklerini yetiştiriyor, kendi dillerini konuşuyor ve yakın zamana kadar internete erişimleri yoktu.Ancak Elon Musk’ın 2022 yılında Brezilya’da başlattığı uydu-internet hizmeti Starlink bu durumu değiştirdi.ELON MUSK’IN STARLINK’İ SAYESİNDE “ONLINE” OLDULARİnternet, 2000 kişilik Marubo topluluğuna dokuz ay önce, birkaç kabile üyesinin sırtlarında ikişer antenle sık yağmur ormanlarında günlerce yürümesinin ardından ulaştı.Geçtiğimiz günlerde The New York Times, internetin kabile üzerinde ne tür bir etkisi olduğunu öğrenmek için bir ziyaret gerçekleştirdi.Ekip oraya vardığında Instagram’da gezinen gençler, kız arkadaşına mesaj atan bir adam ve bir telefonun etrafında toplanmış bir grup erkeğin futbol maçı izlediğini gördü. Bu dünyanın bir başka yerinde tanıdık bir sahne olabilir ama Amazon yağmur ormanlarının derinliklerinde değil…“BAŞTA MUTLU OLDUK AMA GENÇLERİMİZ TEMBELLEŞTİ”İnternet bağlantısına sahip olmanın getirdiği değişimin olumlu olup olmadığı sorulduğunda 73 yaşındaki köylü Tsainama Marubo “Geldiğinde herkes mutluydu. Ama şimdi işler daha da kötüye gitti” dedi.Kabilenin büyükleri “Gençler internet yüzünden tembelleşti” derken “Beyazların yöntemlerini öğreniyorlar” sözleriyle kültürlerinin tehlike altına girmesi konusunda endişelendiklerini itiraf ettiler.Kabile internetle karşılaşır karşılaşmaz bir anda sorunlar yaşamaya başladılar… Kritik anlarda hayat da kurtaran internet bağlantısı kabile toplumunda karışıklığa yol açtıKabile halkının çoğu internetin getirdiği uzakta yaşayan sevdikleriyle sohbet etme imkanı, eğitim fırsatları ve yaşam tarzlarını başkalarıyla paylaşma imkanı gibi faydalarından bahsetseler de yine de konuya şüpheyle yaklaşıyorlar.HAYAT DA KURTARDI AMA… HERKES BALIK TUTUP AVLANMAYI UNUTTUAncak kabilenin internete sahip olması hayat da kurtardı. Daha önce, acil bir durum olduğunda Marubolar amatör telsiz kullanarak birkaç köy üzerinden mesaj gönderiyor ve bu mesajlar sonunda yetkililere ulaşıyordu. Örneğin bir yılan tarafından ısırılan biri için cep telefonundan yapılacak hızlı bir arama, helikopterle hızlı bir kurtarma anlamına gelebilir.Yine de Marubo kabilesinin çoğu üyesi internetin beraberinde pek çok sorunu da getirdiğini söylüyor. Kabilenin 40 yaşındaki lideri Enoque Marubo insanların ellerindeki telefonlara bakmaktan köyde avlanma, balık tutma ve tarım işlerinin aksadığını söylüyor.İNTERNET GELİR GELMEZ GÜN VE SAAT KISITLAMASI DA GELDİSorunu interneti sabahları iki saat, akşamları beş saat ve pazar günleri tüm gün açık tutarak çözmeye çalışan kabile bir yandan da internetin dolandırıcılık, şiddet içeren video oyunları, pornografik içerikler, bağımlılık yaratan sosyal medya siteleri, küfürleşmeler ve dedikodularla dolu olmasından dolayı şikayetçiler.Köyün yaşlıları internetin yapılacak işlere engel olmaya başladığını, insanların kafalarını telefonlarından kaldırmamaya başladığını söylüyorBunlar birçoğumuzun yıllardır bildiği şeyler, ancak dünyanın çoğu için nispeten kademeli bir değişim oldu, oysa yakın zamanda yüksek hızlı internete kavuşan Marubo halkı ve diğer Amazon kabileleri için hepsi bir anda önlerine serildi…“AMAN ELİMİZDEN ALMAYIN!”Tüm bu sorunlara rağmen The New York Times’a konuşan kabile üyelerinin çoğu internetin ellerinden alınmasını istemiyor ve internetin zaman içinde onlara zarardan çok yarar sağlayacağına inanıyorlar.Marubo kabilesi Amazon’un sık yağmur ormanlarının arasından akan nehirlerden birine komşu yaşıyorlar