İsrail’e böyle meydan okudular: ‘Haniye’yi öldürdünüz şimdi onla uğraşmak zorundasınız’ İşte 23 yılını İsrail hapishanelerinde geçiren Hamas’ın yeni siyasi lideri Yahya Sinvar

Hurriyet.com.tr/DIŞ HABERLER-BBC TürkçeOluşturulma Tarihi: Ağustos 07, 2024 09:03TwitterLinkedinFlipboardE-postaLinki KopyalaYazı Tipiİsmail Haniye’nin öldürülmesi sonrası yeni liderinin Yahya Sinvar olmasına karar veren Hamas’ın bu hamle ile İsrail’e medyan okuduğu düşünülüyor. İsrail’in uzun süredir peşinde olduğu Sinvar, acımasız, agresif ve karizmatik bir lider olarak tanınıyor. İşte hayatının büyük bir kısmını İsrail hapishanelerinde geçiren Yahya Sinvar’a dair dikkat çeken detaylar…Hamas, Tahran’da öldürülen İsmail Haniye’nin yerine Yahya Sinvar’ın hareketin siyasi büro başkanı olarak seçildiğini duyurdu. Hamas’ın lider seçimi İsrail’i öfkelendirdi. İsrail Dışişleri Bakanı İsrael Katz, yaptığı açıklamada, Sinwar’ın yükselişinin Hamas’ı yeryüzünden silmek için bir başka güçlü neden olduğunu söyledi.YAHYA SİNVAR KİMDİR?62 yaşındaki Yahya Sinvar, yaygın olarak Ebu İbrahim adıyla biliyor.Sinvar, 1962’de Gazze Şeridi’nin güneyindeki Han Yunus Mülteci Kampı’nda doğdu.Anne ve babası Aşkelonluydu, ancak Filistinlilerin “Nakba” (Felaket) olarak adlandırdığı olaydan sonra mülteci oldular.Filistinliler, İsrail’in 1948’de kuruluşunun ardından çıkan savaşta Filistin’de, atalarının topraklarında, kitlesel olarak yerlerinden edilmişti.Sinvar, Han Yunus Erkek Ortaokulu’nda eğitim gördü. Gazze İslam Üniversitesi’nden Arap dili alanında lisans derecesi ile mezun oldu.

İLK KEZ 19 YAŞINDA GÖZALTINA ALINDISinvar İsrail’de ilk kez 1982’de, 19 yaşındayken gözaltına alındı. 1985’te yine gözaltına alınan Sinvar o dönemde, Hamas’ın geçirdiği felç nedeniyle tekerlekli sandalyede yaşayan kurucusu Şeyh Ahmed Yasin’in güvenini kazandı.Tel Aviv’deki Ulusal Güvenlik Araştırmaları Enstitüsü’nden kıdemli araştırmacı Kobi Michael, ikilinin “çok ama çok yakın” olduklarını söylüyor. Michael’a göre 1987’de kurulan Hamas’ın ruhani lideriyle ilişkisi daha sonra Sinvar’a hareket içinde avantaj sağladı.Sinvar, Hamas kolu El-Mecid’i kurduğunda sadece 25 yaşındaydı.

YAŞAMININ BÜYÜK BÖLÜMÜNÜ HAPİSHANEDE GEÇİRDİ1988’de Sinvar’ın iki İsrail askerini kaçırıp öldürmeyi planladığı iddia edildi. Sinvar aynı yıl tutuklandı, İsrail tarafından 12 Filistinliyi öldürmekten suçlu bulundu ve dört kez ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı.Sinvar, 1988’den 2011’e kadar yaşamının büyük bölümünü (22 yıldan fazla) İsrail hapishanelerinde geçirdi.Kendisini mahkumlar arasında lider olarak konumlandıran Sinvar’ın, onlar adına cezaevi yetkilileriyle müzakerelerde bulunduğu ve mahkumlar arasında disiplini sağladığı söyleniyor.Sinvar hapiste İsrail gazetelerini okuyarak İbranicesini geliştirdi, bu dili akıcı şekilde konuşmaya başladı. Yaari de kendisinin Arapçayı akıcı şekilde konuşabilmesine karşın, Sinvar’ın onunla hep İbranice konuşmayı tercih ettiğini söylüyor:”İbranicesini geliştirmeye çalıştı. Sanırım gardiyanlardan daha iyi İbranice konuşan birinden yararlanmak istiyordu.”

GAZZEYE DÖNDÜĞÜNDE LİDER OLDUHamas’ın ‘beyni’ olarak tanınan Sinvar 2011 yılında bir mahkum takası anlaşmasıyla serbest bırakıldı. Gazze’ye döndüğünde hemen lider olarak kabul edilen Sinvar çok acımasız, agresif ve karizmatik biri olarak tanımlanıyor. Bu büyük oranda, hayatının uzun yıllarını İsrail hapishanelerinde feda etmesi ve Hamas’ın kurucu bir üyesi olmasının getirdiği prestijden kaynaklanıyordu.Sinvar, 2013 yılında Hamas’ın Gazze Şeridi’ndeki Siyasi Bürosu’na seçildi. Üyesi olduğu büronun 2017’de başına geçti.Sinvar’ın küçük kardeşi Muhammed de Hamas’ta aktif rol oynamaya devam etti.Muhammed İsrail’in birçok suikast girişiminden sağ kurtulduğunu iddia etti. Hamas, 2014 yılında öldüğünü duyurdu. Ancak medyada 9 yıldır hala hayatta olabileceği, Gazze’de tünellerde saklanan Hamas’ın askeri kanadında aktif olabileceği, hatta 7 Ekim’de düzenlenen saldırılara katılmış olabileceğine yönelik haberler yayımlandı.

DÜNYA BASININDA DİKKAT ÇEKTİ: İSRAİL’İN BİR NUMARALI HEDEFİHamas’ın lider seçimi bugün dünya gazetelerinin en önemli gündem maddelerinden biri oldu. ABD’li New York Times gazetesi Hamas’ın yaptığı tercihle otoriteyi sertlik yanlısı birinin elinde topladığını yazdı.Sinvar’ın İsrail için uzun süredir ‘Bir numaralı hedef’ olduğunu hatırlatan gazete “İsrail ordusu onu aramaya devam ettiği için Gazze’den ayrılması pek olası görünmüyor” ifadesini kullandı.

İSRAİL’E MEYDAN OKUMA: HANİYE’Yi ÖLDÜRDÜLER, ŞİMDİ SİNVAR İLE UĞRAŞMAK ZORUNDALARİngiliz yayın kuruluşu BBC Haniye’nin öldürülmesinden sonra birçok senaryonun konuşulduğunu ancak sadece iki isim öne çıktığını yazdı: Yahya Sinvar ve Muhammed Hasan Derviş.Hamas’ın Sinvar’ı oybirliği ile seçtiğini yazan BBC, bunu İsrail’e bir meydan okuma olarak değerlendirdi. BBC’ye konuşan Hamas’tan bir yetkili “Çözümlere açık esnek bir kişi olan Haniye’yi öldürdüler. Şimdi Sinvar ve askeri liderlikle uğraşmaları gerekiyor” dedi.
“SİZ MÜZAKERE EDENLERİ ÖLDÜRDÜNMÜZ BİZ DE SİZE ANLAŞMAYI MECBUR KILACAKLARI SEÇTİK”CNN Haniye’nin yeni görevine şüpheyle yaklaştı ve “Sinvar’ın Hamas’ın siyasi lideri olması, hareket içindeki gücünü pekiştirecek ama İsrail ile ateşkes ve rehine müzakerelerinde atılacak sonraki adımlar konusunda belirsizlik yaratabilir.” ifadelerini kullandı.CNN’e konuşan Hamas Siyasi Büro üyesi Basem Naim, Haniye’nin yerine Sinvar’ın seçilmesinin, “Siz müzakere edenleri öldürmeyi seçtiniz, biz ise sizi anlaşmayı imzalamayı mecbur kılacakları seçtik” anlamına geldiğini söyledi.