Soykıırmcı İsrail Gazze’de kanlı saldırılarına devam ederken küresel şirketlerin katliama verdiği destek tepki çekiyor. Uzmanlar Gazze’deki eylemlerinin ekonomik çıkarlarla bağlantılı olduğunu, soykırımın bazıları için karlı olduğunu söylüyor
Büyük teknoloji şirketleri, savunma sanayicileri ve perakende zincirleri, şirketlerin soykırıma ortak olduğu yönündeki endişelerin artmasıyla birlikte, Gazze’deki İsrail askeri operasyonlarına doğrudan ve dolaylı destek verdikleri gerekçesiyle giderek artan bir incelemeye tabi tutuluyor ve boykot kampanyalarıyla karşı karşıya kalıyor.
“SOYKIRIM BAZILARI İÇİN HALA KARLI”
Gazze’deki eylemleri nedeniyle uluslararası mahkemelerde yargılanan İsrail’e çeşitli küresel şirketler yardımlarda bulunuyor. Filistin Boykot, Yatırımların Çekilmesi ve Yaptırımlar (BDS) Komitesi, İsrail’i destekleyen şirketlerin stratejik olarak boykot edilmesini savunurken, uzmanlar şirketlerin soykırıma karışmasına karşı yerel yasal mekanizmaların kullanılabileceğini vurguluyor.
İsrail’in sessiz destekçileri: Küresel şirketler Gazze soykırımına ortak | Görüntü-AA
Kent Üniversitesi’nden uluslararası hukuk uzmanı Shahd Hammouri, İsrail’in Gazze’deki eylemlerinin ekonomik çıkarlarla yakından bağlantılı olduğunu savunarak, “Soykırım bazıları için hala karlı” olduğunu vurguladı.
ABD tarafından yoğun bir şekilde desteklenen İsrail’in savaş ekonomisinin askeri hizmetler, casus yazılımlar ve silahlar gibi küresel endüstrilerle iç içe geçtiğini belirtiyor. İsrail’e en önemli silah tedarikçileri, dünyanın en büyük silah ihracatçıları arasında yer alan ABD, Almanya, İngiltere ve Fransa’da bulunuyor.
7 EKİM SONRASI SAVUNMA SANAYİ KAR ARTIŞI!
Elbit Systems, Israel Aerospace Industries (IAI) ve Rafael Advanced Defense Systems gibi İsrailli savunma şirketleri, 7 Ekim 2023’te saldırıların artmasından bu yana rekor kârlar bildirdi.
Elbit Systems CEO’su bu dönemde üretim ve siparişlerde önemli bir artış olduğunu doğruladı. Bu şirketler ayrıca Gazze’de kullanılan silahları ve teknolojileri küresel pazarda satıyor.
Amerikan savunma sanayi şirketleri Boeing ve Lockheed Martin, İsrail’e önemli miktarda askeri ekipman sağlamaya devam ederek, Gazze’deki operasyonlarına katkıda bulunuyor.
İŞGAL DESTEKÇİSİ TEKNOLOJİ DEVLERİ
Amazon, Google ve Microsoft gibi önde gelen teknoloji şirketleri, geçen yıl 7 Ekim’de yaşanan olayların ardından anlaşmalarını genişleterek İsrail’e kritik öneme sahip bulut depolama hizmetleri sağlıyor.
İsrail, Project Nimbus aracılığıyla 2021 yılında Amazon ve Google ile bulut depolama anlaşması imzaladı; Microsoft ise nüfus yönetim sistemlerini destekleyen yazılım hizmetleri sağlıyor.
Bu arada, Airbnb, Booking.com ve Expedia gibi ev konaklama platformları, işgal altındaki Filistin topraklarındaki yasadışı yerleşim yerlerinde kiralık mülkleri listeleyerek işgali meşrulaştırdıkları için davalarla karşı karşıya. Hollanda’da, Booking.com insan hakları örgütleri tarafından yapılan bir suç duyurusu nedeniyle soruşturma altında.
SOSYAL MEDYA PLATFORMLARINDAN FİLİSTİN SANSÜRÜ
Facebook, Instagram, X ve TikTok gibi büyük sosyal medya platformları, İsrail yanlısı sansür politikaları uygulamakla suçlanıyor. Eleştirmenler, bu platformların İsrail yanlısı anlatılara daha fazla hoşgörü gösterirken Filistin yanlısı içeriği sistematik olarak kısıtladığını savunuyor.
Kültürel sektör de rejimin propagandasına katkıda bulunuyor. Disney’e ait Marvel Studios’un son ‘Kaptan Amerika’ filminde İsrail’i yücelten bir “süper kahraman” karakteri yaratması dikkate değer bir örnek.
KATLİAM DESTEKÇİSİ MARKALARA BOYKOT DARBESİ
Dünya genelinde tüketiciler, İsrail’i destekleyen markalara karşı boykot kampanyaları başlatıyor. Amerikan kahve zinciri Starbucks, eski CEO Laxman Narasimhan’ın istifasına yol açan satışlarda düşüş yaşadı. Moda perakendecisi Zara, Gazze’deki yıkımı anımsatan görüntüler nedeniyle eleştirilere maruz kaldıktan sonra bir reklam kampanyasını geri çekmek zorunda kaldı.
Fransız perakende devi Carrefour, Batı Şeria’daki yerleşim birimlerindeki faaliyetleri nedeniyle Fransa’da boykot çağrılarıyla karşı karşıya kalırken, İngiliz bankası Barclays’ın aktivistlerin baskısı nedeniyle İsrail devlet tahvili ihalelerinden çekilmeyi düşündüğü bildiriliyor.
HUKUKİ ÇABALAR VE KURUMSAL HESAP VEREBİLİRLİK
Hukuk uzmanları, yerel hukuki mekanizmaların çokuluslu şirketleri sorumlu tutabileceğini öne sürüyor.
Rotterdam Erasmus Üniversitesi’nden uluslararası hukuk uzmanı Abdurrahman Erol, İsrail’i destekleyen şirketlere uluslararası hukuki yaptırımlar uygulamanın zor olduğunu ancak yerel hukuki yolların potansiyel alternatifler sunduğunu belirtiyor.
“Birçok ulusal yasada yer alan evrensel yargı yetkisi hükümleri, savaş suçları, soykırım ve insanlığa karşı suçları içeren davaların yerel mahkemeler aracılığıyla takip edilmesine olanak tanıyor” diyen Erol, kurumsal hesap verebilirliğin tesis edilmesi için uluslararası hukuk ilkelerinin yerel yasal çerçeveler aracılığıyla uygulanabileceğini ileri sürüyor.
