İzmir’de, 17-23 Şubat 1923’te yapılan ve genç Cumhuriyet’in iktisadi bakış açısını belirleyen I. İktisat Kongresi, ekonomik alanda da ilk önemli kilometre taşlarından biri oldu. Kazım Karabekir’in başkanlık yaptığı ve bin 135 delegenin katıldığı kongrede, ülkenin ekonomik sorunları tartışıldı.
Atatürk’ün, ayrıcalık taşıyan yabancı şirketlerin millileştirilmesi ve kapitülasyonlara son verilmesini istediği kongrenin sonunda, oybirliği ile kabul edilen ‘Misak-i İktisadi de yayınlandı. İzmir İktisat Kongresi olarak da bilinen kongre, aynı zamanda Türk kurtuluşunun, bağımsızlık simgelerinden biri de oldu.
Kongrenin yapıldığı Banh Han ise daha sonra yıkıldı. Dönemin İzmir valisi Yavuz Köşker, uzun yıllar arsa otopark olarak kullanılan araziyi kamulaştırıp, aslına uygun olarak inşa ettirdi. Ardından da Cumhuriyet’in 100’üncü yılında, yine aynı tarihlerde düzenlemek için harekete geçti. 6 Şubat depremi yaşanınca ise 29-30 Nisan’da 100 yıl sonra ikinci kez düzenlendi.
7 MİLYON GİTTİSabah’ın haberine göre dönemin Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer ise bu tarihi kongreye alternatif olarak, 15-21 Mart 2023’te İkinci Yüzyılın İktisat Kongresi’ni düzenledi.
Bu alternatif kongrenin masraflarının ise halka ödettirildiği ortaya çıktı. Sayıştay’ın 2023 denetim raporlarına göre, aynı yıl İzmir Büyükşehir Belediyesi ev sahipliğinde gerçekleştirilen İkinci Yüzyılın İktisat Kongresi için, temsil ağırlama, katılımcı, reklam, seyahat, yemek giderleri gibi çeşitli başlıklar altında 29 milyon 569 bin 252,32 TL harcama yapıldı.
Bu harcamalardan 22 milyon 450 bin liralık kısmı sponsorlar tarafından karşılanırken, geriye kalan 7 milyon 119 bin 252,35 TL ise İZDOĞA Şirketi kasasından ödendi.
Dönemin belediye başkanı Tunç Soyer
ÇALIŞMADAN HUZUR HAKKIŞirketin 7.1 milyon lira zarara uğratıldığını belirten denetçi hazırladığı raporda “Bu zarar kongrenin yapılmasına izin veren yönetim kurulu üyelerinden tahsil edilmeli” dedi. Raporda ayrıca şirketin hiçbir yönetim kurulu toplantısına katılmayan bir üyeye 2023 yılında 173 bin 700 TL ödeme yapıldığı bilgisi de yer aldı.
Denetçi raporunda bu paranın geri istenmesi gerektiğine vurgu yaptı. Raporda ismi belirtilmeyen üyenin kim olduğu ve Mevcut İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Cemil Tugay’ın, 7.1 milyonluk zararın peşine düşüp, dönemin şirket yöneticilerinden bu parayı tahsil yoluna gidip gitmeyeceği merak konusu oldu.
BÜYÜK BORÇ VARRapora göre İZDOĞA’nın 2023 yılında 208 milyon 429 bin 507 TL 43 kuruş zarar ettiği ortaya çıktı. Rapora göre şirketin Gelir İdaresi Başkanlığına 77 milyon 394 bin 885 TL vergi borcu, 381 milyon 70 bin 104 TL ise gecikmiş sosyal güvenlik prim borcu bulunduğu ortaya çıktı. Yapılan denetimlerde şirketin faaliyet alanı ve ticari hedefleri ile ilişkili olmayan, mali durumu ile orantısız harcamalarda bulunduğu belirlendi.
