Uzun bir süre boyunca kalbin, yalnızca beynin gönderdiği sinyallerle kontrol edilen bir organ olduğu düşünülüyordu. Otonom sinir sistemi tarafından yönlendirilen kalp, basit bir yapıya sahip olduğu kabul edilmekteydi. Ancak yeni yapılan araştırmalar, kalp duvarının yüzeysel katmanlarında bulunan sinir ağının çok daha gelişmiş bir fonksiyona sahip olduğunu ortaya koydu. Zebra balığı üzerinde gerçekleştirilen bu çalışmanın başında yer alan Konstantinos Ampatzis, kalbin içindeki sinir sisteminin karmaşıklığını vurguladı. Ampatzis, “Bu ‘küçük beyin’, beynin hareket ve nefes alma gibi ritmik işlevleri düzenlemesine benzer şekilde, kalp atışını sürdürebilme ve kontrol etmede önemli bir rol oynuyor. Kalbin içindeki sinir sisteminin ne denli karmaşık olduğunu görünce şaşırdık. Bu sistemi daha iyi anlamanın, kalp hastalıklarına dair yeni bakış açıları sunabileceği gibi aritmi gibi hastalıklar için yeni tedavi yöntemlerinin geliştirilmesine de yardımcı olabileceğini düşünüyoruz” şeklinde bir değerlendirme yaptı. Bu çalışma, insan kalp atış hızı ve genel kalp fonksiyonu ile benzerlik gösteren zebra balığı modelinde gerçekleştirildi. Araştırmacılar, kalpteki nöronların kompozisyonunu, organizasyonunu ve fonksiyonunu haritalamak için tek hücreli RNA dizilimi, anatomik çalışmalar ve elektrofizyolojik tekniklerin bir kombinasyonunu kullandılar. Biruni Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Kardiyoloji Bölümü’nden Prof. Dr. Okay Abacı, araştırmanın sonuçlarını değerlendirerek şunları ifade etti: “Bu keşif, kalp hastalıkları ve ritim bozuklukları için yeni tedavi yöntemlerinin geliştirilmesine olanak tanıyabilir. Bugüne dek kalp, beyin tarafından gönderilen sinyallerle yönlendirilen bir organ olarak kabul edilmekteydi. Ancak yeni araştırmalar, kalbin ritmini düzenleyen karmaşık bir sinirsel yapıya sahip olduğunu ve bu yapının beynin kontrolünden bağımsız olarak çalışabildiğini göstermektedir. Bu buluş, kalp hastalıkları ve ritim bozuklukları gibi sağlık sorunlarının tedavisinde devrim niteliğinde bir gelişme yaratabilir.” Prof. Dr. Abacı, kalbin sinir sisteminin, kalp atışlarını düzenleyen ve uyumlu bir şekilde kasılmasını sağlayan bir elektriksel ağdan oluştuğunu belirtti. Bu ağ, sinüs düğümü, atrioventriküler düğüm (AV düğümü) ve His demetini içeriyor. Kalp ritmini kontrol eden bu sinirsel ağ, kalbin işleyişini düzenlemenin yanı sıra vücudun diğer organlarıyla da uyum içinde çalışmasını sağlıyor. ‘YENİ ARAŞTIRMALAR GELECEĞİ DEĞİŞTİRECEK’ Prof. Dr. Abacı, zebra balığı üzerinde yapılan araştırmalarda insan kalbi ile benzer sonuçların elde edildiğini vurgulayarak, bu gelişmenin insan kalp hastalıkları hakkında daha derinlemesine bilgi edinilmesine yardımcı olacağını belirtti. Zebra balığı gibi model organizmaların, kalp hastalıklarının tedavisinde önemli araçlar sunduğuna dikkati çekti. Kalbin sinir sisteminde meydana gelecek herhangi bir bozulan, ritim bozukluklarına (aritmileri) yol açabileceği belirtildi. Bu bozukluklar, kalbin verimli çalışmasını engelleyerek ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Sinirsel ağdaki bozuklukların, kalp hızının aşırı yüksek (taşikardi) ya da aşırı düşük (bradikardi) olmasına sebep olabileceği ifade edildi. Uzun vadede ise böyle durumlar kalp yetmezliği gibi büyük sağlık problemlerini beraberinde getirebilir. Kalbin sinir sistemi üzerine bu gerçekleştirilen keşif, kalp hastalıkları ve ritim bozuklukları gibi sağlık sorunlarının tedavisinde yeni stratejilerin geliştirilmesine olanak sağlayabilir. Prof. Dr. Abacı, “Bu keşif, kalp sağlığı alanında önemli bir dönüm noktası olabilir.” diyerek,
