Tüketiciler lokantalardaki yüksek fiyatlar sebebiyle isyan etti. Sosyal medyada boykot çağrısı yapıldı. Yüksek fiyatlar, en fazla yemek kartı kullanan çalışan kesimi etkilerken, hafta sonu restorana gitmeyip, sahil veya mesire alanlarında piknik yapanların sayısı da artıyor. Öte yandan yemek porsiyonlarının ve kalitesinin düştüğü görülüyor.KAAN ZENGİNLİ’NİN HABERİ – Lokanta ve restoranların fahiş fiyatları tüketiciyi isyan ettirdi. Sosyal medyadan başlatılan ‘boykot’ çağrısı dalga dalga yayılıyor. Boykotun etkisinin hafta sonu kendisini göstermesi beklenirken biz de dışarıda yemek yemenin maliyeti, fahiş fiyatların topluma etkisi ve üretim kalitesi ile ilgili bir araştırma yaptık.En çok tüketilen yemek olan dönerin maliyetini bir esnaftan dinledik. Kuzu, dana ve kuyruk yağı kullanılan bir dönerin 100 gramlık maliyetinin 50-60 lira olduğu; bunun içine kira, vergiler, faturalar ve çalışan ücretlerin de eklediğinde ortalama 80-90 lirayı bulduğu belirtildi. Aynı dönercinin 100 gramlık döneri 220 liraya sattığı görüldü. Aldığımız bilgilerde 60 liraya satılan bir lahmacunun maliyetinin, bütün giderler içine konulduğunda 20-25 lira, 150 liraya satılan bir kebap dürüm maliyetinin 50 lira olduğu ifade edildi.YEMEK KARTLARI YETERSİZLokantalardaki yüksek fiyatlardan en çok şikâyet eden kesim; yemek kartı kullanan çalışanlar. Bugün ülkemizde 5 milyon kişi yemek kartı kullanıyor. İşletmelerde ortalama aylık yemek kartı ücreti 3 bin 800 ila 4 bin 800 lira arasında değişiyor. Bu da günlük 140-180 liraya tekabül ediyor. Ancak bugünün şartlarında 180 liraya öğle yemeği yemek oldukça zor. Genel olarak şirketlerin verdikleri aylık yemek kart ücretleri az değil. Birçok şirket ortalama asgari ücretin 4’te 1’i oranında yemek kartı limiti veriyor. Ancak burada sorun dışarıda yemek yeme maliyetinin yüksek olması. Bu sebeple çoğu insan iş yerine evden yemek getiriyor ya da sandviçle geçiştiriyor.PORSİYON VE KALİTE DÜŞTÜÖte yandan restoran ve lokantalardaki porsiyonların her geçen yıl küçüldüğü ve ürün içeriklerinin kalitesizleştiği görülüyor. Normal şartlarda bir tabak pilavın minimum 300 gram, çorbanın 150 gram, bir tabak et sotenin 250 gram olması gerekiyor. Ancak işletmelerde bu oranlar ortalama yüzde 30 düşürüldü. Çünkü esnaf eldeki malzemeden daha fazla ürün çıkarmak istiyor. Bir diğer konu da kalitesiz üretim… Lokantalar; yemeğin içine giren, yağ, baharat, et ve türevleri ile diğer garnitürlerin en ucuz olanını alıyor. Şu an birçok işletme ürün kalitesine değil girdi maliyetine bakıyor.İşletmeler ise girdi maliyetlerinden şikâyet ediyor. Ürün maliyetleri, kira, çalışan ücretler, vergiler ve akaryakıt masraflarının arttığını ifade ediyorlar. Birçok işletmenin düşük kârlar ile çalıştığı ifade edilirken, restoran ve lokanta sayısındaki artış da dikkat çekiyor. 2023 yılında açılan lokanta sayısının bir önceki yıla göre yüzde 32 oranında arttığı görülüyor. Bugün kayıtlı işletme sayısı 6 bin 420’ye ulaştı.VATANDAŞ KENDİ SOFRASINI KURDUVatandaş restoranda yemek yerine kendi sofrasını kuruyor. Bu da katlanabilir sandalye ve masa satışlarını artırıyor. Özellikle hafta sonları sahil kesimlerinde ve mesire yerlerinde birçok insan portatif masa kurup piknik yapıyor, yemek yiyor. Restorana gidip para harcamak istemiyor.FİYAT LİSTESİ YOKSA YÜKSEK CEZA VARTicaret Bakanlığı, 81 ilde lokanta, kafe, pastane gibi işletmelerde masalarda fiyat listesi olup olmadığını kontrol maksadıyla denetim yaptı. Denetimlerde kasa ile kapı önü listeleri arasında fark olup olmadığı da incelendi. Denetim esnasında tarife veya fiyat listesi olmaması, liste fiyatı ile kasa fiyatı arasında olanlar da tespit edildi. Her bir aykırılık için 2 bin 172 lira para cezası uygulandı. Ticaret Bakanlığı denetim ekipleri, maliyetlerde bir artış olmamasına rağmen satış fiyatlarında önceki denetime göre fiyat artışı tespit edilmesi halinde Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulu’na gönderdiklerini de ifade etti. Sadece Bursa’da 1207 işletme, 300 bin 40 ürün denetlendi, 1 milyon 776 bin 682 lira para cezası uygulandı. Ana caddelerde fiyat listesi mecburiyetine uyulduğu belirlenirken ekipler, denetimleri ihlallerin olduğu ara sokaklara kaydıracaklarını açıkladı.
