Rus gaznn boru hattyla Ukrayna zerinden Avrupa’ya gnderildii tek nokta Kursk’un Suca ehrindeki iddetli atmalar, Avrupa’daki enerji arzna ilikin endieleri artrd.Rusya’nn Suca ehrini de ieren Kursk blgesinde 6 Austos’ta Rusya ile Ukrayna ordusu arasnda balayan atmalar sryor.Rus gaznn boru hattyla Ukrayna’ya tek giri noktas olan ve Avrupa’ya uzanan Suca giri noktasnda yaanan gerilim Avrupa’daki doal gaz fiyatlarn bu yln en yksek seviyesine tad.Avrupa’da derinlii en fazla olan Hollanda merkezli sanal doal gaz ticaret noktas TTF’de eyll vadeli kontratlarda megavatsaat bana gaz fiyat, arz endieleri nedeniyle 10 Austos’ta bu yln en yksek seviyesi olan 40 avrodan kapand.Rus enerji irketi Gazprom ise Suca noktasndan gnde ortalama 42 milyon metrekp doal gaz sevkiyat gerekletirmeye devam ettiini bildirdi.- SUCA’DAN GEEN YIL YAKLAIK 15 MLYAR METREKP GAZ SEVK EDLD
Sovyetler Birlii dneminde ina edilen Urengoy-Pomari-Ujgorod boru hatt, Sibirya’nn batsnda kartlan doal gaz Avrupa’ya sevk etmek zere Suca’ya tayor.Ukrayna zerinden Slovakya’ya uzanan hat, buradan ekya ve Avusturya’ya gaz tarken, Macaristan da buradan ulatrlan kaynan mterileri arasnda yer alyor.Avrupa’ya giden Rus doal gaznn te birinin getii Sohranivka datm noktasnda sevkiyat, Ukrayna tarafndan Mays 2022’de durdurulurken, gaz sevkiyat sadece Suca noktasndan devam ediyor.Suca’dan geen yl Avrupa’ya yaklak 15 milyar metrekp doal gaz ulatrlrken, blgedeki atmalarn ardndan buradaki lm noktasnn geleceine dair soru iaretleri olutu.Rus gazn Avrupa’ya tayan ana boru hatlar Kuzey Akm 1 ve Kuzey Akm 2 sabotaj nedeniyle ilevsiz hale gelirken, Yamal-Avrupa hatt yaptrmlar nedeniyle atl duruma dmt.Sz konusu kayplarn telafi etmek iin almalarn hzlandran Gazprom, in’e yeni boru hatt projesinin yan sra TrkAkm boru hatt ve svlatrlm doal gazda (LNG) ihracat kapasitesini arttrmak istiyor.Macaristan Dileri ve D Ticaret Bakan Peter Szijjarto, St. Petersburg’ta AA muhabirine yapt aklamada, “Trkiye olmasayd enerji arzmz gvenli olmazd. (TrkAkm) Bu boru hatt olmasayd imdi ok ciddi bir sorunla kar karya olurduk.” ifadesini kullanmt.- UKRAYNA TRANST ANLAMASINI UZATMAYI PLANLAMIYOR
Ukrayna’nn ulusal doal gaz irketi Naftogaz ile Gazprom arasnda 30 Aralk 2019’da imzalanan hkmetler aras anlamada, Ukrayna zerinden Avrupa’ya 2021-2024 dnemi iin senede 40 milyar metrekp doal gaz transit geii ngrlyordu.Ukrayna Bakanlar Kurulu, Rus doal gaznn Ukrayna zerinden Avrupa’ya akn salayan anlamalarn 2024 sonras iin uzatlmayacan duyurmutu.Rusya Babakan Yardmcs Aleksandr Novak, 3 Temmuz’da yapt aklamada, Ukrayna zerinden Avrupa’ya doal gaz sevkiyatna 2024’ten sonra da devam etmeye hazr olduklarn sylemiti.- SUCA ZERNDEN SEVKYATIN GELECE
InfoTEK Enerji Uzman Aleksandr Frolov, konuya ilikin yapt deerlendirmede, Avrupa’nn Ukrayna ile Rusya arasnda sona erecek transit anlamasnn “provasn” yapt deerlendirmesinde bulundu.Ukrayna zerinden gelen Rus gaz konusunda zellikle Orta Avrupa lkelerinin hassas bir noktada bulunduuna iaret eden Frolov, “(Suca) Bu lkeler mevcut durumdan gerekli tm sonular karyordur.” ifadesini kulland.Avrupa Birlii (AB) yetkilileri Rus gazna bamlln nemli oranda azaltrken, Ukrayna zerinden doal gazn kesilmesi halinde bata LNG olmak zere alternatif kaynaklar bulunabileceini belirtiyor.Dnya doal gaz rezervlerinin yaklak yzde 16’sn kontrol eden Gazprom, yln ilk yarsnda 480,6 milyar ruble (yaklak 5,5 milyar dolar) zarar ettiini bildirdi.2022’de 1,2 trilyon ruble net kar elde eden Gazprom’un zellikle Avrupa’ya doal gaz ihracat, yaptrmlar nedeniyle nemli oranda geriledi. irket, 2023′ de 629 milyar ruble zararla kapatmt.Uzmanlar, Avrupa’daki pazar payn nemli oranda kaybeden irketin bu nedenle Suca zerinden sevkiyata devam etmesini, Ukrayna’nn da Avrupa’da Rus gaz kullanmay srdren lkelerle sorun yaamamak iin Suca’dan ak kesmesinin beklenmediini belirtiyor.
