Osmanl’da “tekat” kelimesi, bir kamu grevlisinin grevine son verilmesi veya emekli edilmesi anlamna geliyordu. Bata askerler olmak zere brokratlar ve ulema da emeklilik hakkna sahipti. Emekli maa, mevcut gelirlerin bir ksmyla salanyor, baz durumlarda ise gelir salayan toprak tahsis ediliyordu. Osmanl’da, bugnn modern tbb ile tedavi edilebilen pek ok hastalk iin emeklilik hakk tannyordu.Emeklilik, gnmz sosyal gvenlik sistemlerinin temel unsurlarndan biri olup, kkenleri Osmanl mparatorluu’na kadar uzanr. Osmanl’daki emeklilik sistemi, “tekat” (oturmak) terimiyle tanmlanyordu. Bu, grevini tamamlam ya da yallk/hastalk gibi sebeplerle grevine devam edemeyen kiiler iin bir emeklilik dzenlemesiydi. Emekli olan devlet grevlileri, genellikle maa veya gelir salayacak topraklar (zeamet, has) alrlard.Osmanl’da, hem askerler hem de sivil memurlar iin emeklilik hakk, Avrupa’dan ok daha nce benimsenmi ve uygulamaya konulurdu. 16. yzyldan itibaren devletin her kademesinde, emeklilik hakk vard ve emekli olanlara yaamlarn srdrebilmeleri iin maa ya da gelir tahsis edilirdi.OSMANLI’DAK EMEKLLK SSTEMOsmanl’da emekli maa, sadece yksek brokratik grevliler iin deil, ulema snf iin de verilirdi. rnein, 16. yzylda eyhlislamlar emekli olduklarnda gnlk 200 ake maa alrlard. Dier brokratik grevliler iin de maalar, devletin dzenlemeleri ile belirlenir ve zamanla gncellenirdi.ASKERLER N EMEKLLK VE SOSYAL GVENLKAskerler, zellikle kapkulu askerleri olan yenieriler, sava d kalan veya yalanan askerlere maa balanyordu. Balangta maalar dkken, zamanla daha dzenli bir sistem oluturulmutu. Yenieriler, stanbul dnda yayorlarsa yerel gelirlerden maalarn alrlard.TANZMAT DNEM VE EMEKLLN MODERNLEMESTanzimat dnemiyle birlikte, emeklilik sistemi daha dzenli hale geldi. 19. yzylda karlan kanunlarla askeri ve sivil memurlar iin emeklilik yasalar getirildi. 1859’da Askeri Tekat Kanunu karld ve 1866’da askerlerin emeklilik durumu dzenlendi. 1875’te iiler iin de emeklilik dzenlemeleri yapld, 1881’de ise sivil memurlar iin bir emeklilik sand kuruldu. Bu dnemde, emekli maalarnn yan sra dul ve yetimlerin de devletten destek almas salanmtr.zetle, Osmanl mparatorluu, modern sosyal gvenlik sistemine geite nemli admlar atm ve emeklilik dzenlemeleriyle Avrupa’dan ok nce bir sosyal gvenlik altyaps oluturmutur.
