Hazine ve Maliye Bakan Mehmet imek, Mstakil Sanayici ve adamlar Dernei (MSAD) tarafndan dzenlenen “2024 Yl Deerlendirmesi 2025 Yl Beklentileri” programna katlarak konuma yapt. “Avrupa ve ABD’de ekonomi politikalarnda belirsizliklerde bir art var. nemli lde siyasi dinamiklerden kaynaklanyor. Ama kresel enflasyondaki d destekleyici nk daha uygun ksa vadeli finansal koullar program da Trkiye’deki ekonomik aktiviteyi de destekleyici nitelikte.Emtia fiyatlarna baktmz zaman reel olarak art ngrlmyor. Bizi yakndan ilgilendiren petrol ve doal gaz gibi emtia fiyatlarnda bugn itibaryla reel art ngrlmyor.’TRKYE LDER ROLN OYNAMAYA DEVAM EDECEK’Jeopolitik gelimeler Trkiye’nin aslnda artan jeopolitik nemini ortaya koyacak. 2205’te bu daha net ortaya km olacak. Blgemizdeki birok sorunun zmnde Trkiye lider roln oynamaya devam edecek.Bizim ihracatn yzde 76’s Avrupa ve Orta Dou, Kuzey Afrika’ya gidiyor. 2025’te ngrlen byme, 2024-2023’e gre ok daha olumlu.”GELMEKTE OLAN LKELERDE ENFLASYON DMEYE DEVAM EDYOR”Dezenflasyon tabi dnyada enflasyonda d devam ediyor. 2023-2024’e gre 2025’te dnyada enflasyon dmeye devam edecek. ngrlen rakam ortalama yzde 4.3. ABD gibi, AB gibi blgelerde yzde 2 civarna enflasyonun inmesi bekleniyor. Bu gerekleirse Avrupa Merkez Bankas, Amerika Merkez Bankas’nn ksa vadeli faiz oranlarnn daha da dmesi beklenir. Gelimekte olan lkelerde enflasyon dmeye devam ediyor. Bu kresel fonlama maliyetini ksa vadeli olumlu etkiliyor. Uzun vadeli borlanma faizleri u anda yukar ynl.Emtia fiyatlarnda 2025’te greceli olarak nemli bir deiim ngrlmyor. Sabit, istikrarl olmas bekleniyor. Jeopolitik gerginliklerde ciddi art var. Finans piyasalar, sermaye piyasalar pek bunu kale almyor gibi. Ya etkilerinin snrl olacan dnyorlar ve fiyatlyorlar ya da burada bir kopu var.Ksa vadede Trkiye ekonomisini destekleyici bir ortam var. Uzun vadede dnya nemli sorunlarla kar karya. Bu sorunlarn nasl ynetilecei hususu bizleri, herkesi etkileyecek.Dnyada ticarette bir paralanma sz konusu. Kresel bor milli gelire gre yksek seyrediyor. Uzun vadeli faizlerin yksek olduu ortamda bu bir sorun kayna. Dnya nfusu yalanyor. Verimlilii artracak bir taraftan ykc teknolojik devrimlerle kar karya. klim deiiklii dier bir nemli konu.Uygulamakta olduumuz bir program var. Bu programn bir hedefi var. Srdrlebilir yksek byme, sorun yaratmayan byme ve gelirin daha adil dalm. Fiyat istikrar demek enflasyonun hissedilemeyecek dzeye drlmesi demek. Yani dk tek haneye drlmesi demek. Mali disiplin demek byk bte a vermemek piyasadan daha ok kaynan kamunun ekmemesi demek. Bte disiplini mali disiplin demek, sizden daha fazla vergi almamak demek. Size gidecek kaynan Hazine tarafndan borlanlmamas demek.Srdrlebilir cari ak demek finansal piyasalarda byk istikrarszlk olmamas demek, ngrlebilirlik demek. Yapsal dnm ise verimlilik art, rekabet gc art iin ilave tedbir demek. Bizim programn z bu.’TRKYE EKONOMSNDE KIRILGANLIKLARI AZALTTIK’Trkiye ekonomisinde krlganlklar azalttk, makrofinansal istikrar saladk.2025’TE NCELK NE?Bte disiplinini deprem yaralarn sardmz bir dnemde tesis ediyoruz. Dezenflasyon balad, reel ekonomi etkilendi. Ama u ana kadar dayankl, istihdam art var. 2025’te nceliklerimiz ne? Dezenflasyonu artk daha hissedilebilir dzeyde hzlandrp, yapsal dnmn hzlandrlmas.’TRKYE’DE CAR AIK DT’Krlganlklar azalttk m? Krlganln yksek gstergesi cari aktr. Trkiye’de cari ak dt. Bu iyi bir haber. Daha az d bor alacaz demek.’NET REZERVLERMZ 100 MLYAR DOLARDAN FAZLA ARTTI’2025’te dmeye devam edecek. Dolaysyla Trkiye’nin brt d finansman ihtiyac azalyor. Cari ak azalyor. Rezervlerimiz artt. Net rezervlerimiz 100 milyar dolardan fazla artt.Rezerv yeterliliini uluslararas standartlara gre saladk. Trkiye’nin d finansmana eriim sorunu kalmad. Yani zel sektr olarak, bankaclk sektr olarak 100 dolar bor dediinizde istiyorsanz daha fazlasn bulma noktasnda sorununuz kalmad. Hatta bunun maliyeti dt.nmzdeki 5 yl her sene 7 milyar dolar d bor maliyetlerinde tasarruf saladk. Bu program uygulanp CDS’lerimizi 200’n altna ektiimiz zaman bu tasarruf daha da artacak. Programn ktlar teorik deil, gerekten sonu alyoruz ve bu yansyor.KKM HAKKINDA: 110 MLYAR DOLARIN ZERNDE D VARKKM 144 milyar dolarla geen sene austos aynda zirveye ulat. Zirveye gre 110 milyar dolarn zerinde d var.’TLYE GVEN ARTTI’TL’ye gven artt. TL’nin getirisi yksek olduu iin TL’ye rabet var. TL’ye gven kazandrmadan bu program zaten baarl olmazd. TL’nin toplam mevduattaki pay yzde 30 civarndan neredeyse yzde 60 civarna kt.Kur riski btn lke iin, reel sektr iin, kamu iin nemli bir riskti. Bunun ynetilmesi lazm. Risk primimiz dt. Kredi notumuz artt. Ben inanyorum ki program gl bir ekilde uygulamaya devam edelim, artmaya devam edecek.’BTE AIINI GEEN SENE SINIRLADIK’Bte an geen sene yzde 5.2 ile snrladk. Onun 3’te 2’si de deprem. Geen sene bte a ykseldi fakat tedbir almasaydk ok daha farkl olurdu.’MEVDUAT VE FONLARDAN ELDE EDLEN GELRLERDEN VERGLER ARTIRDIK’Mevduat faizi ve fonlardan elde edilen gelirlerden vergileri artrdk. Baz istisnalar ya azalttk ya kaldrdk. Kar pay stopaj oranlarn artrdk. Bu ykn adil dalmn salayacak tedbirler gryorsunuz.2025’TE NCELKLERMZ NE?2025’te nceliklerimiz ne? Byk mkellef incelemeleri, sektrel saha denetimleri. Sektre karllk oranndan hareketle beyan dk kalan mkellefler. Enflasyon diyelim ki yzde 20 ama bir alanda fiyat artlar yzde 80 ise orada herhalde bir karllk vardr. Bunu beyan ettiler mi diye bu sektrleri nceliklendireceiz.nemli bir tasarruf paketini hayata geirdik. Kamuda kiralk tat saysn yzde 16 drdk. Satn almalarda tatlar biz basit artlara baladk. Mevcudu tasfiye edeceksin, yerli ve yenilenebilir alacaksn. Kamuda personel genilemesini durdurduk.”1.2 TRLYON LRA TASARRUF VAR”2024’te nasl bir sonu aldk. 2024’te harcama TBMM’nin bize verdii yetkinin yzde 3 altnda. Yani gemi uygulamalara gre yzde 12’lik bir tasarruf var. Neyin yzde 12’si faiz hari harcamalarn. Neye tekabl ediyor. Tam 1.2 trilyon lira son 10 yln ortalamalarna gre yllk kamuda tasarruf salamz.ENFLASYON GELMELER HAKKINDAAralk 2024’te biz vatandaa soruyoruz 2025’in sonunda enflasyon ne olacak. Yzde 63 olacak diyorlar. Reel sektre soruyoruz. Enflasyon gelecek senenin sonunda yzde 48 olacak diyor. Piyasalar yzde 27 olacak diyorlar. Reel sektr ve hanehalknn enflasyon beklentilerinde ciddi bir farkllk var.Hayat pahallnn en nemli bileeni yksek kiralardr. Bunu ancak konut arzn artrarak zebilirsin. Peki ne yapyoruz? Bir taraftan deprem kapsamnda yeniden ina sreci devam ediyor. Bu sene ierisinde ilave 250 bin konut inas devam ediyor. talepte bir yavalama oldu, net ihracatn katks artya dnecek, nispeten dk ama enflasyon ve d ak yaratmayan geici olarak daha makul gideceiz, daha sonra yksek bymenin temellerini salayacaz demitik.
