(AA)DENİZ YETKİ ANLAŞMASI: TÜRKİYE VE SURİYE’YE STRATEJİK FAYDALARISon yıllarda Türkiye-Mısır ilişkilerinin normalleşmesi ve kısa zaman önce Suriye’de 61 yıllık Baas rejiminin çökmesiyle Türkiye’nin lehine gelişmelerin yaşanması, Atina’da ve Güney Kıbrıs’ta ciddi rahatsızlığa yol açtı. Zira, Ankara’nın Şam ve Kahire ile işbirliğini genişletip güçlendirmesi Yunanistan ve GKRY’yi Doğu Akdeniz’deki stratejik konumlarının daha da zayıflatacağı yönünde endişelere sürüklüyor.Bu bağlamda, Türkiye Cumhuriyeti Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu’nun Türkiye ile Suriye arasında deniz yetki anlaşmasının imzalanacağını açıklaması, bölgesel güç dengesi ve deniz yetki alanlarının sınırlandırılması bakımından önemli bir gelişme olarak değerlendirilebilir.Doğu Akdeniz’deki kıyı uzunluğu nedeniyle uluslararası hukuka göre avantajlı bir konumda olan Türkiye ile yapılacak bir anlaşma, Suriye’ye daha geniş bir deniz yetki alanı imkanı sunacaktır. Bu sayede her iki ülke, GKRY’nin maksimalist taleplerini dengeleyerek daha fazla deniz alanı kazanacaktır. Ayrıca bu anlaşma her iki ülkenin GKRY’nin maksimalist taleplerini dengeleyip daha geniş deniz alanları kazanmasını sağlayacaktır.Diğer taraftan Türkiye ile bir anlaşma, Suriye’nin denizcilik ve enerji çıkarlarıyla da uyumlu olacaktır çünkü Türkiye, Doğu Akdeniz’deki enerji rezervlerini araştırma ve işletme konusunda güçlü bir teknolojiye, altyapı ve birikime sahiptir. Enerji şirketleri ve araştırma gemileri aracılığıyla, Suriye’nin deniz yetki alanlarındaki kaynak arama faaliyetlerini hızlandırabilir ve bu alanlarda enerji rezervlerini keşfedip kullanmasını kolaylaştırabilir.Böyle bir anlaşma, Suriye’nin deniz ticaret yollarına erişimini artırarak Akdeniz’deki denizcilik faaliyetlerini genişletir. Türkiye’nin gelişmiş liman ve lojistik altyapısı, özellikle İskenderun ve Mersin limanları Suriye’nin ekonomik çıkarlarını destekleyecek şekilde etkin bir biçimde kullanılabilir. Bu sayede, Suriye’nin ticaret ağının yeniden inşasına önemli katkılar sağlanabilir. Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki güçlü bölgesel rolü, Suriye’nin bölgedeki diğer aktörlerle ilişkilerini güçlendirmesine de yardımcı olabilir.Bu anlaşma Türkiye ve KKTC için de pek çok fayda sağlayacaktır. Öncelikle, Suriye ile yapılacak bir deniz yetki sınırlandırma anlaşması, GKRY ve Yunanistan’ın maksimalist haritalarını geçersiz kılarak Türkiye ve KKTC’nin uluslararası deniz hukukuna dayalı haklarını daha güçlü bir şekilde savunmalarını mümkün kılacaktır. Bu da Ankara’nın Doğu Akdeniz’deki siyasi, hukuki ve diplomatik üstünlüğünü pekiştirecek ve Türkiye’nin bölgesel denizcilik ve enerji projelerinde daha fazla etki sahibi olma kapasitesini artıracaktır.Kıbrıs Türkleri açısından bakıldığında, bu tarz bir gelişme iki devletli çözüm modeline verilen dolaylı desteği artıracak ve bölgedeki siyasi denklemlerde KKTC’nin statüsünü destekleyen bir anlayışın oluşmasına katkı sağlayacaktır. Bu durum, Kıbrıs Türklerinin haklarını ve egemenliğini güçlendirerek Kıbrıs sorununda daha güçlü bir duruş sergilemelerine olanak tanıyacaktır.
