Östrojen “kadınlık” hormonu olarak bilinir. Testosteron “erkeklik” hormonu olarak bilinir. Östrojenler kadınlarda ana cinsiyet hormonu olsa da baskın olsa da erkeklerde de az miktarda üretilir. Kadın daha yüksek düzeyde östrojen üretirken ve erkekler ise daha fazla testosteron üretir.Kız çocuklarında östrojen cinsel gelişimin başlatılmasına yardımcı olur. Progesteron olarak bilinen başka bir “dişi” hormonla birlikte adet döngüsünü de düzenler ve tüm üreme sistemini etkiler. Menopozdan önce östrojen ve progesteron seviyeleri adet döngüsünün bir aşamalarında farklılık gösterir.Yüksek östrojen düzeylerine ne sebep olur?Yüksek östrojen seviyeleri doğal olarak gelişebilir, ancak çok fazla östrojen içeren ilaçların veya bazı hastalıklardan da kaynaklanabilir.Hormonal dengesizlik yaratan durumlar, menopoz semptomlarını tedavisinde kullanılan hormon yerine koyma tedavisi, in vitro fertilizasyon (IVF), yumurtalık kanseri gibi östrojen üreten tümörler, Polikistik over sendromu (PCOS) östrojen fazlalığına neden olabilir.Östrojenlerin vücudumuzda yıkımına göre hormon kaynaklı kanser riskinde artış olabilmektedir. Ürettiğimiz östrojen miktarının ve vücudumuzun bu östrojeni nasıl işlediğinin (metabolize ettiği) kanser riski üzerinde önemli etkileri olduğuna dair kanıtlar vardır. Kadınlarda bu meme kanseridir. Erkeklerde ise prostat kanseridir.Hormon seviyelerinin yanı sıra ortaya çıkan yan ürünlerin (metabolitler) ölçülmesi, risklerinizi daha iyi anlamanın basit bir yoludur.Kimler idrarda hormon metabolit testini yaptırmalıdır?· Ailede hormona bağlı kanser öyküsü (meme veya prostat kanseri gibi),· Kilo alma ve uykusuzluk gibi hormonal dengesizlik belirtileri,· Akne ve yüzde aşırı kıllanma gibi PKOS belirtileri,· Menopoz belirtileri ve hormon replasman tedavisine başlamadan emin olmak için.Yüksek östrojen ile ilgili durumlar nelerdir?Yüksek östrojen seviyeleri bazı ciddi hastalıklar için yüksek bir risk taşır. Kadınlarda riskler:· Meme kanseri· Yumurtalık kanseri· Endometrial kanser (rahim kanseri)· Kan pıhtıları· FelçYüksek östrojenler kişilerin davranışlarını nasıl etkiler?Kadınlarda yüksek östrojen seviyeleri sinirlilik, yorgunluk, cinsel istekte azalma, depresyon veya anksiyeteye neden olabilir. Erkeklerde yüksek östrojen seviyeleri depresif ruh hali ve erektil disfonksiyona neden olabilir.Erkeklerde normal değerlerden daha yüksek değerler kısırlığa ve jinekomastiye neden olabilir.Kadınlarda çok fazla östrojenin belirtileri nelerdir?Kadınlarda çok fazla östrojenin belirtileri şunlardır:· Fazla kilo· Baş ağrısı· Cinsel dürtünün azalması· Yorgunluk, depresyon veya anksiyete· Rahimdeki miyomlar (kanserli olmayan tümörler)· Meme hassasiyeti, fibrokistler· Hafif veya ağır adet kanaması veya adet öncesi sendromun (PMS) kötüleşmesiMetabolit nedir?Vücut östrojen gibi bir hormon ürettiğinde, diğer taraftan atılması için önce bunun vücut tarafından farklı karaciğerde işlenmesi gerekir. Buna hormon metabolizması denir. Bir hormon bu süreçten geçerken metabolitler olarak bilinen diğer formlara dönüşür.Biz farkında olmadan bir saat gibi kusursuz işleyen bu süreçlerde bozulma olduğunda ise problemler başlar. Örneğin karaciğerin östrojenleri uygun şekilde metabolize etme yeteneği bozulursa meme kanseri riski artar. Metabolik yollardan hangisinin baskın olduğuna bağlı olarak, belirli zararlı östrojen metabolitlerinin (örneğin 4-hidroksi östrojenler) çok fazlası birikebilir ve bunların meme ve diğer hormona bağımlı kanserlerle ilişkili olduğu bulunmuştur.İdrarda bazı metabolitlerin testi, zararlı, kansere neden olan metabolitlerin fazla üretilip üretilmediğini belirler.Korunmak için ne yapmalı?Östrojen fazlalığını gösteren belirtiler var ise muayene ve testler; gerekirse tedavi kanser riskini düşürecek önlemlerin alınmasını sağlar.Düzenli egzersiz yapmak, aşırı kilolarınızdan kurtulmak, alkol ve sigaradan kaçınmak ve dengeli beslenmek önemlidir.Diyetinizin bağırsak sağlığınıza faydalı lif ve besinlerle dolu olmasına özen gösterin. Turpgilleri çiğneyip sindirdiğinizde, diindolilmetan (DIM) adı verilen, sülfat içeren özel bir bileşik oluşur. Bu bileşik östrojenlerin vücuttan atılmasında faydalıdır.Lahana, brokoli, Brüksel lahanası, karnabaharı sofralarınızdan eksik etmeyin. Ayrıca doğal yoğurt, kefir, lahana turşusu, kombucha gibi probiyotik açısından zengin besinler bağırsakların östrojen detoksifikasyonuna yardımcı olan ortamı sağladıkları için düzenli tüketmelisiniz.
