Sosyal medya mecralar internet ulemas’ tarafndan kuatlm vaziyette. Kitapla, ilimle, okumakla, aratrmakla mnasebeti olmayan ama dini duygular olan insanlar bu mecralarda yaplan yorumlar ciddiye alp itibar gsteriyor. Belki de bazlar bu kerameti kendinden menkul insanlarn grleri dorultusunda amel ediyorlar ve hayatlarn ekillendiriyor. Bu ok tehlikeli bir durum.
Yaygn kitle iletiim aralarnn alabildiine eitlendii bir dnemden geiyoruz. Televizyonlar ve gazeteler ilevselliklerini byk lde koruyorlar ancak sosyal medya olarak ne kan yayn alanlar geleneksel yayn organlarnn neredeyse nne gemi vaziyette. Sosyal medya mecralarnn geleneksel yayn organlarndan en byk fark herhangi bir editoryal denetim ya da kontrol olmakszn bireylere kendi iradeleri ile istediklerini yazp izebilecekleri bir saha amas. Herhangi bir TV kanalnda konuabilmeniz iin o TV kanalnn sizi belirlenmi bir program dhilinde davet etmesi gerekiyor. Ya da herhangi bir gazetede yaz ya da haber yaynlayabilmeniz iin yaynlanmak zere rettiiniz metnin belirli yetkililer tarafndan editoryal denetimden geirilmesi sz konusu. Oysa sosyal medya sahasnda byle bir denetim sz konusu deil. Herhangi bir sosyal medya platformunda kiisel hesap amanz yeterli. Hesabnz atktan sonra dilediiniz konuda yorum yapabiliyor ya da dilediiniz alanda kanaat belirtebiliyorsunuz. Bylece yaynlanmasn arzu ettiiniz yaz ya da grseli hazrlayarak saniyeler iinde yayna vermeniz mmkn. rettiiniz ierik herhangi bir denetimden gemeden yayna girmi oluyor. Bylece geleneksel yayn organlarndan farkl olarak, yayna verilen bilgi ya da kanaat geni kitlelere ulam oluyor. Hangi bilgi?Elbette bilginin mobilize olduu, zgrletii bir ada yayoruz. Artk bilgi, belli stratejik alanlar hari kimsenin tekelinde deil. nsanlar saniyeler iinde arama motorlar ve yapay zeka kullanarak istedikleri bilgiye ulaabiliyorlar. Bilginin nndeki bariyerler kalkt, bilgi internet sayesinde dnyann her yerini saniyeler iinde dolaabilen bir ey haline geldi. Peki bu iyi bir durum mu? Bilginin bylesine hzl ve denetimsiz yayld bir alanda doru bilgiyi edinip edinmediimizden nasl emin olacaz? nternete yklenen her bilgi gerekten doru mu? Hakikati yanstyor mu? zellikle din, salk, yaam gibi hassas konularda internette karmza kan her bilgiye itimat etmek zorunda myz? Hele de kolaycln ve konforun zirve yapt bir dnemde herhangi bir dini ya da tbbi konu hakknda sosyal mecralarda yaylan bilgiler ne kadar gvenilir? simleri yaygn olarak bilinen sosyal medya kanallarnda zellikle dini konularda bilgiler aktaran ve yorumlar yapan ok sayda insan var. Gerek kimliklerini, yetkinliklerini, eitimlerini, ynelimlerini, mezheplerini, mereplerini bilmediimiz ok sayda insan dini meselelerle ilgili yorumlar yapyorlar, hkmler, fetvalar veriyorlar. Hatta daha da ileri giderek hedef aldklar baz insanlar mrted ilan ederek toplumdan soyutluyor ve itibar suikasti yapyorlar. Bu insanlarm gerekte kim olduklarn, neye hizmet ettiklerini, eitim altyaplarn bilmiyoruz. Bilhassa istihbarat rgtlerinin ska kullandklar sosyal medya kanallarnda bana takkeyi-sar, srtna cbbeyi geiren pek ok ahs kolayca ahkm kesiyor. Hatta yle rijit yorumlar yaplyor yle ileri gidiliyor ki, bu kerameti kendinden menkul ahslar istedikleri kiiyi yerin dibine geirip istedikleri kiiyi yceltebiliyorlar. Kimin ehl-i snnet izgisinde kimin baka kulvarda durduuna bile bunlar karar veriyor. Sosyal medya mecralar internet ulemas tarafndan kuatlm vaziyette. Kitapla, ilimle, okumakla, aratrmakla mnasebeti olmayan sradan insanlar bunlarn yaptklar yorumlar ciddiye alp itibar gsteriyorlar. Belki de baz insanlar bu kerameti kendinden menkul insanlarn grleri dorultusunda amel ediyorlar ve hayatlarn ekillendiriyorlar. Oysaki burada dini bilginin doru aktarlp aktarlmadndan emin deiliz. nk bilgiyi yayan insann niyetini, ilim seviyesini, hangi merkeze, hangi tarikata, hangi gre hizmet ettiini bilemiyoruz. Hatta baz art niyetli insanlarn bu alan keyfi olarak kullanp kullanmadklarndan emin deiliz. Zira slami literatrn iine yerletirilmi, slam’la ya da slami hayatla ilgisi olmayan kimi mezhep ya da tarikatlarda sonradan zuhur etmi baz doru ya da yanl uygulamalarn sosyal medya mecralarnda grnr hale gelmesi ya da getirilmesi sz konusu olabiliyor. Hatta baz gruplar din kisvesi altnda ticari faaliyetlerini zenginletirmek iin dinle alakas olmayan eyalarn pazarlamasn dahi yaparak kitlelere ulaabiliyorlar. Din en hassas konulardan birite tam da bu noktada Diyanet leri Bakanlmza, ilahiyat fakltelerimize byk grev dyor. Diyanet TV gibi, Diyanet Radyo gibi medya alanlar ve Cuma hutbeleri zerinden vatandalara, sosyal medya mecralarnda dini konularda konuan herkese itimat edilmemesi konusunda arlarda bulunulmas elzem hale gelmitir. Toplumun dini bilgi ihtiyacn karlama noktasnda ehil insanlarn devreye girmesi, doru kaynaklardan bilgi edinilecek mecralarn doru ekilde konumlandrlmas artk ciddi bir ihtiya haline gelmitir. Din sz konusu olunca dini duygular ve deerler zerinden ticaret ve siyaset deviren art niyetli insanlarn n alnmazsa provokasyonlarn, fikri ve itikadi zehirlenmelerin nnn alnmas mmkn gzkmyor. Yakn zamanda canice katledilen ve kamuoyunda “Diyarbakrl Ramazan Hoca” olarak bilinen ahs hakknda, baz sarkl-cbbeli ahslarn yaygn sosyal medya kanallarnda yapt aleyhte propagandann bu cinayetin ilenmesinde etkili olup olmad devletin yetkili organlarnca inceleme altna alnmaldr. Hoca nvanyla kamuoyunda beliren ahslarn, kamuoyuna mal olmu kimi insanlarn fikir ve dnce dnyalarna tam olarak vakf olmadan ahsiyetleri ve itikatlar hakknda yaptklar ileri geri yorumlarn neye hizmet ettiini iyi hesaplamak lazmdr. Mesela bu hoca nvanl kiilerin nne geleni mrted ve hain ilan etmesi nasl sonular dourur? Klasik akaid kitaplarndan biliyoruz ki slam’a gre bir kii kendisi kfrn aktan izhar etmemise ve Mslmanlarn aleyhine zararl faaliyette bulunmuyorsa o kii hakknda kfir veya mrted damgas yaptrmak doru deil, caiz de deil. slam ahlakyla badamayacak ekilde sosyal medya mecralarnda ileri geri konuan, kendisi asndan dini tebli ettiini zanneden ama yer yer Din-i Mbin’e zarar veren bu insanlarn hukuki ve dini anlamda takip edilmesi gerekiyor. Bu grev de Diyanet leri Bakanl ve Adalet Bakanl’na dyor. DB’in sosyal medya kanallarn takip etmesi, burada dini ierik reten ahs ve mecralar izleyerek raporlama yapmas elzem. Bu toplumda dini dncenin ve dini hayatn nereye doru evrildiini takip etmek bakmndan da nemli.Bir baka mesele ise ilahiyat fakltelerinde grev yapan akademisyenlerimizin bu konuya eilip eilmedikleri. Mesela dini hayatn ekillenmesinde sosyal medya mecralarnn etkisi nedir? Bu mecralar dini dnceyi ne ekilde etkiliyor? Bu konularda da kaliteli aratrmalarn, yaynlarn yaplmas gerekiyor. Yayn yaplmas yetmez, bunlarn sonularnn DB’le ve devletin yetkili organlaryla paylalmas lazm. Kaos anda kontrolBir znt kayna olarak unu da ifade etmek yerinde olacaktr. Keke bu satrlar bendeniz deil de herhangi bir lahiyat Fakltesindeki bir retim yesi arkadamz ya da DB’te grevli bir yetkilimiz dile getirmi olsayd. Dindar bir ailede bym, mam-Hatip Lisesi mezunu, hasbelkader 12 yandan beri dini konularda da okumalar olan birisi olarak bu satrlar kaleme alma creti gstermi bulunuyorum. Dinin resmi tekele braklmasn baz ynlerden mahzurlu bulan birisi olarak bu kaos ve karmaa anda resmi kurumlara olan ihtiyacn da gnden gne artmaya baladn itiraf ediyorum. Zira din meselesi denetimsiz tarikat ve cemaatlerin tekeline girdike ortaya kan karmaa herkesi rahatsz ediyor. Bu satrlardan cemaat ve tarikat dman olduumuz gibi bir yargya varlmasn da istemem. Ancak baz yanl uygulamalarn toplumun din algsn zehirlediini de itiraf etmeden gemeyelim. Bu vesileyle dini dnce ve hayatmzn doru ekilde konumlandrlmas iin yetkin, takva sahibi limlerimizi, hoca efendileri ve akademisyenleri greve davet ediyoruz. [email protected]
