Esad rejiminden sonra sadece siyasi değil, ekonomik kriz de yaşanıyor. Esad’ın Suriye’sinde yıllarca yasak kalan Dolar ve Türk lirası, Suriye Lirası’nın büyük değer kaybetmesinin ardından yeniden kullanıma geçti. Bankalar ve döviz bürolarında, büyük sıkıntılar yaşandı. Suriyeli bir vatandaş “Esad döneminde sadece Suriye parası kullanıyorduk. Diğer paralar hiçbir şekilde geçmiyordu. Suriye parasını da sadece merkez bankasından alıyorduk. Paranın kontrolü devletin kontrolündeydi. Şimdi her şey değişti” sözleriyle Esad rejimini anlattı. DÖVİZİ YASAKLADI 20 Haziran 2024’te, devrik Başkan Beşar Esad Suriye Lirası dışındaki tüm para birimlerini yasaklayan bir yasayı onayladı. Bu yasa uyarınca Suriye vatandaşı, herhangi bir ürünü veya hizmeti satın alabilmek için Suriye Lirası kullanmak zorunda kaldı. Değeri oldukça düşen para birimiyle alışveriş, alım gücünü büyük ölçüde kısıtlıyordu. Bu yasağa uymayan kişiler, hapis cezasına çarptırılıyordu. “Biz burada üretim yapıp Suriye lirası ile alışveriş yapıyoruz.” diye konuştu. Muhabirimizin “Dolar ya da TL geçmiyor mu?” sorusuna ise “Hayır kullanmıyoruz eğer kullanırsak hapis cezası vardı” diye cevap verdi. Suriye’yi ziyaret eden yabancıların ise, dolar kullanmasına izin vardı. Türk Lirası kullanmak ise, daha da olanaksız bir durumdu. Öyle ki; yeni yönetim sisteminin belli olmaması ile birlikte Türk lirası hala geçerli değil. Türk Lirasını, Türkiye’den Şam’a aktarmak mümkün değil, döviz bürolarında ise Türk Lirası’nı veya Dolar’ı Suriye Lirası’na çevirmek mümkün değil. Dolayısıyla cebinde Türk lirası olanlar ne yazık ki en büyük sıkıntıyı yaşıyor. ‘TÜRK LİRASI ALINIR’ LEVHALARI 13 yıllık savaşla ekonomisi alt üst olan ülkede, günlük alışveriş için bile tomarla Suriye lirası gerekiyor. Ülkesine dönenlerin ve yabancıların cebinde ise dolar, Türk lirası gibi dövizler var. Böyle bir durumda, ihtiyaçlar ve talepler doğrultusunda piyasa kendi şartlarını oluşturdu. Döviz büroları hatta marketler artık Dolar ve Türk lirası kabul ettiklerine dair levhalar asmaya başladı. Ancak bu dövizleri, kimin hangi fiyattan bozacağına dair bir sistem yok. Şam ticaret odası başkanı Basil Hemvi, yeni yönetimin “rekabete dayalı bir serbest piyasa sistemi kuracağını” açıkladı. Ancak ticaretin o sistem kurulana kadar herhangi bir para birimi ile yapılabileceğini söyledi. Halep ve İdlib gibi önemli merkezlerde yaygın olan Türk Lirası’nın başkent Şam’da da kendini göstermesi bekleniyor.
