İklim krizinin tetiklediği deniz seviyelerindeki artış, dünyanın en büyük petrol limanlarını tehdit ediyor. Bilim insanları, bu durumun ‘ironik’ olduğunu çünkü fosil yakıt kullanımının küresel ısınmanın başlıca nedeni olduğunu belirtiyor. Emisyonların yenilenebilir enerjiye geçişle azaltılmasının hem küresel ısınmayı durduracağı hem de daha güvenilir bir enerji sağlayacağı vurgulanıyor. Yapılan analize göre 2-3 milyon varil petrol taşıyabilen süper tankerlerin en yoğun kullandığı 13 liman, deniz seviyesinin yalnızca 1 metre yükselmesiyle ciddi zarar görecek. Araştırmacılar özellikle Suudi Arabistan’daki Ras Tanura ve Yanbu limanlarının risk altında olduğunu belirtti. Her iki liman da Suudi devlet petrol şirketi Aramco tarafından işletiliyor ve ülkenin petrol ihracatının yüzde 98’i bu limanlardan yapılıyor. ABD’nin en büyük petrol üreticisi olan Houston ve Galveston limanları, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Çin, Singapur ve Hollanda’daki diğer limanlar da tehlike altında. 2070’e kadar 1 metrelik yükselme kaçınılmaz Uluslararası Kriyosfer İklim İnisiyatifi’nin (ICCI) yayımladığı son bilimsel verilere göre, 1 metrelik deniz seviyesi artışı bu yüzyıl içinde kaçınılmaz görünüyor. Eğer buz tabakaları erir ve emisyonlar azaltılmazsa bu yükselme 2070 gibi erken bir tarihte gerçekleşebilir. Daha yıkıcı bir senaryo olan 3 metrelik yükselmenin ise önümüzdeki bin yıl içinde kaçınılmaz olduğu belirtiliyor. Ancak bunun 2100’lerin başlarında meydana gelebileceğini söyleyenler de var. Deniz seviyesindeki artış kıyılardaki altyapıyı henüz aşmadan bile dünyada sorunlara yol açıyor. Araştırmacılar bugüne kadar kaydedilen yükselmenin fırtına dalgalarını (rüzgarla oluşan yüksek su seviyesi) daha güçlü hale getirdiğini ve bunun kıyı bölgelerinde tuzlu suyun karaya sızarak temel yapılarını aşındırabileceğini ifade ediyor. Emisyonların keskin bir şekilde azaltılması, deniz seviyesi artışını yavaşlatabileceği gibi nihai yükselme oranını da sınırlayabilir. ‘Fosil yakıt kullanımı, kendi felaketini hazırlıyor’ ICCI Direktörü Pam Pearson, “Bu petrol limanlarının, 1 metrelik deniz seviyesinin altında kaldığı ve kendilerini etkileyen bu yüksek artış oranlarına dikkat etmeleri gerektiği ironik. Bu artışlar, fosil yakıt kullanımının bir sonucu,” dedi. ICCI Bilim Danışmanı James Kirkham ise The Guardian’a şu uyarıda bulundu: “Petrol musluklarını kapatmayı reddetmek, deniz seviyesi ‘yükselme musluklarını’ açık bırakmak anlamına geliyor. Hızlanan buzul erimesi ve okyanus genişlemesi son 30 yılda deniz seviyesi yükselme oranını ikiye katladı. Liderler, fosil yakıtlardan uzaklaşma çabalarını artırmazsa, deniz seviyesinin yükselmesinin korkunç etkileri artacak.” Suudi Arabistan’a eleştiriler Suudi Arabistan son dönemde küresel zirvelerde ‘yıkıcı’ tavırları nedeniyle eleştirilerin hedefi oldu. Ülke, COP29 iklim toplantısında ilerlemeyi engellemekle suçlandı ve Riyad’da düzenlenen çölleşme ve kuraklıkla mücadele müzakerelerinde iklim değişikliğine atıfta bulunmayı reddetti. ‘Kaybedilmiş bir mücadele’ 2023 yılında Ras Tanura ve Yanbu limanlarından toplam 214 milyar dolar değerinde petrol ihraç edildi. Su altında kalma riski bulunan 13 limandan ise 2023’teki küresel petrol ihracatının yaklaşık yüzde 20’sinin yapıldığı hesaplandı. Zero Carbon Analytics’ten Murray Worthy, “Bu analiz, fosil yakıtlara bağımlılığın bir felaket yolu olduğunu gösteriyor. Ülkeler fosil yakıtları tercih etmeye devam ederlerse, yükselen denizlerin limanları sular altında bırakmasıyla enerji arzında kesintiler riskiyle karşı karşıya kalacaklar,” dedi. Kıyı koruma duvarları gibi savunma önlemlerinin alınabileceği ancak bunun çok maliyetli olacağı belirtiliyor. Worthy, “Sonuçta bu kaybedilmiş bir mücadele. O deniz duvarlarını sürekli yükseltmek zorunda kalırsınız,” dedi.
