Kripto varlklara ilikin dzenlemeleri ieren kanun teklifi, bu alandaki dnya uygulamalarnn incelenmesinin ardndan hazrland. zerinde uzun sredir allan teklif, kripto varlklara, kripto varlk hizmet salayclarna ilikin hkmlerin yan sra mterilerin risklere kar korunmasna ynelik dzenlemeler ieriyor.AA muhabirinin derledii bilgilere gre, kripto varlklara ilikin kanun teklifiyle ilgili 10 soru ve yantlar yle:1- Kripto varlklarla ilgili yasal altyap hangi kanunda oluturulacak?Kripto varlklara ilikin dzenlemeler Sermaye Piyasas Kanunu’nda yer alacak. Teklifle, bu kanuna kripto varlklara ilikin tanmlar eklenecek.Kanun teklifi, 30 Mays Perembe gn Plan ve Bte Komisyonunda grlecek. Komisyon srecinin ardndan teklif, TBMM Genel Kurulunda ele alnacak. Genel Kurulda kabul edilmesi halinde teklif kanunlaacak ve Resmi Gazete’de yaymlanarak yrrle girecek.2- Kripto varlk hizmet salayclar nasl faaliyet gsterecek?Kripto varlk hizmet salayclarn kurulabilmesi ve faaliyete balamas iin Sermaye Piyasas Kurulu’ndan (SPK) izin alnmas zorunlu olacak. Ayrca kripto varlk hizmet salayclarn kurulularna, faaliyete balamalarna SPK tarafndan izin verilebilmesi iin bilgi sistemleri ve teknolojik altyaplar konularnda TBTAK’n belirleyecei kriterlere uygunluk aranacak.Kripto varlklara ynelik yatrm danmanl ve portfy yneticilii yaplmasna ilikin usul ve esaslar da SPK tarafndan belirlenecek.3- Fiyatlar nasl oluacak?Platformlarda fiyatlar serbeste oluacak. Platformlar ilemlerin gvenilir, effaf, etkin, istikrarl, adil, drst ve rekabeti bir ekilde gereklemesinin salanmas, piyasa bozucu nitelikte eylem ve ilemlerin tespit edilmesi, nlenmesi ve tekrarlanmamas amacyla emir ve ilem esaslarn belirleyecek, bnyelerinde gerekli gzetim sistemini kuracak ve her trl nleyici tedbirleri alacak.4- Czdan ve fonlara ilikin kaytlarda hangi esaslar aranacak?Mterilerin kripto varlk transferlerinin gerekletirildii czdanlara ve fon transferlerinin gerekletirildii hesaplara ilikin kaytlar kripto varlk hizmet salayclar tarafndan gvenli, eriilebilir ve takip edilebilir ekilde tutulacak. Tm ilem kaytlarnn btnl, doruluu ve gizlilii salanacak. Mterilerin kripto varlk transfer ilemlerinde, SPK ve Mali Sular Aratrma Kurulu Bakanl tarafndan yaplan dzenlemelere uyulacak.5- Mterilerin kripto varlklar ve nakitlerle ilgili dzenlemeler neler olacak?Platformlarn mterilerine ait kripto varlklar, mterilerin kendi czdanlarnda bulundurulmas esas olacak. Mterilerin kendi czdanlarnda bulundurmay tercih etmedikleri kripto varlklara ilikin saklama hizmetinin, Kurul tarafndan yaplacak dzenleme uyarnca yetkilendirilmi ve Bankaclk Dzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafndan uygun grlen bankalarca veya Kurulca kripto varlk saklama hizmeti sunma konusunda yetkilendirilmi kurulularca sunulmas ve mterilere ait nakitlerin bankalarda tutulmas zorunlu olacak.6- Ykmllklerin yerine getirilememesinden kim sorumlu olacak?Kripto varlk hizmet salayclarnn hukuka aykr faaliyetleri ile nakit deme veya kripto varlk teslim ykmllklerini yerine getirememesinden kaynaklanan zararlardan kripto varlk hizmet salayclar sorumlu olacak. Kripto varlk hizmet salayclar, biliim sistemlerinin iletilmesi, her trl siber saldr, bilgi gvenlii ihlalleri gibi fiillerden veya personelin her trl davranndan kaynaklanan kripto varlk kayplarndan Trk Borlar Kanunu’nun ilgili hkm kapsamnda sorumlu olacak.7- Kripto varlklara el konulabilecek mi?Mterilerin nakit ve kripto varlklar, kripto varlk hizmet salayclarnn borlar nedeniyle, kripto varlk hizmet salayclarnn mal varl ise mterilerin borlar nedeniyle kamu alacaklar iin olsa dahi haczedilemeyecek, rehnedilemeyecek, iflas masasna dahil edilemeyecek ve zerlerine ihtiyati tedbir konulamayacak.Mterilere ait nakit ve kripto varlklara ilikin tedbir, haciz ve benzeri her trl idari ve adli talepler kripto varlk hizmet salayclar tarafndan yerine getirilecek. Mterilere ait nakit ve kripto varlklara adli makamlarca el konulmas halinde, el konulan varlklarn Kurulca yetkilendirilmi saklama hizmeti salayan kurulular nezdinde oluturulan czdanlarda muhafazas iin gerekli tm ilemler adli makamlarca tesis edilecek.8 – zinsiz kripto varlk hizmet salaycl faaliyetinde hangi cezalar verilecek?zin almakszn kripto varlk hizmet salaycs olarak faaliyet yrtt tespit edilen gerek kiiler ve tzel kiilerin yetkilileri 3 yldan 5 yla kadar hapis ve 5 bin gnden 10 bin gne kadar adli para cezas ile cezalandrlacak.Kripto varlk hizmet salayc grevi nedeniyle kendisine tevdi edilen veya koruma, saklama ve gzetimiyle ykml olduu para veya para yerine geen evrak veya senetleri, dier mallar veya kripto varlklar kendisinin ya da bakasnn zimmetine geiren kripto varlk hizmet salayc ynetim kurulu bakan ve yeleri ile dier mensuplar, 8 yldan 14 yla kadar hapis ve 5 bin gne kadar adli para cezas ile cezalandrlacaklar; kripto varlk hizmet salaycnn zararn tazmin edecekler.Suun, zimmetin aa kmamasn salamaya ynelik hileli davranlarla ilenmesi halinde faile 14 yldan 20 yla kadar hapis ve 20 bin gne kadar adli para cezas verilecek. Ancak, adli para cezasnn miktar kripto varlk hizmet salaycnn ve mterilerinin urad zararn 3 katndan az olamayacak.9- Kripto varlk platformlarndan vergi ya da hizmet bedeli alnacak m?Dzenlemeyle vergilendirme getirilmiyor. Her yl hizmet bedeli olarak platformlarn bir nceki ylki faiz gelirleri hari tm gelirlerinin yzde biri SPK, yzde biri de TBTAK btesine ilgili yln mays ay sonuna kadar denip gelir kaydedilecek.10- Kanunun yrrle girmesi halinde kripto varlk hizmet salayclar neler yapacak, hangi ilemler uygulamaya alnacak?Kanunun yrrle girdii tarihte kripto varlk hizmet salaycl faaliyeti yrtenler, yrrlk tarihinden itibaren bir ay iinde, Kurulca belirlenecek belgelerle Kurula bavuruda bulunarak, ikincil dzenlemelerde ngrlecek artlar salayarak faaliyet izni almak zere gerekli bavurular yapacaklarna veya mteri hak ve menfaatlerini zarara uratmadan ay ierisinde tasfiye karar alacaklarna ve tasfiye srecinde yeni mteri kabul etmeyeceklerine dair bir beyan sunmak zorunda olacak.Kanunun yrrl sonrasnda faaliyete balamak isteyenler, faaliyetlerine balamadan nce Kurula bavuruda bulunarak ikincil dzenlemelerde ngrlecek artlar salayarak faaliyet izni almak zere gerekli bavurular yapacaklarn beyan edecek.Tasfiyeye gitmeyi tercih eden ya da belirlenen sre ierisinde Kurula bavuru yapmayan kurulularda hesaplar bulunan mterilerin transfer taleplerinin yerine getirilmemesi izinsiz hizmet salaycl faaliyeti suunu oluturacak.Yurt dnda yerleik kripto varlk hizmet salayclar, Trkiye’de yerleik kiilere ynelik faaliyetlerini kanunun yrrle girdii tarihi takip eden ay ierisinde sonlandracak.Mterilerin kripto varlklar nakde veya nakdi kripto varla evirebilmelerine ve kripto varlklarn transferinin gerekletirilmesine imkan veren Trkiye’de yerleik ATM ve benzeri elektronik ilem cihazlarnn faaliyetleri, kanunun yrrle girdii tarihi takip eden ay ierisinde sonlandrlacak; faaliyetini sonlandrmayan ATM’ler mahallin en byk mlki idare amirinin bildirimi zerine i yeri ama ve alma ruhsatlarna ilikin mevzuatta belirlenen yetkili idareler tarafndan kapatlacak.
