İran’da dün yapılan seçimin ikinci turunda reformcu Türk aday Mesud Pezeşkiyan, muhafazakar rakibi Said Celili’yi yenerek cumhurbaşkanı seçildi. Pezeşkiyan, 30 milyondan fazla oyun yüzde 53,3’ünü aldı. Celili’nin oy oranı ise yüzde 44,3’tü. Pezeşkiyan’ın ipi göğüslemesiyle, ilk kez bir İran Türkü ülkenin cumhurbaşkanı oldu.
‘SİZİ YALNIZ BIRAKMAYACAĞIM’
Sosyal medya hesabından yaptığı ilk açıklamada Pezeşkiyan, “Sevgili İran halkı, seçimler sona erdi ve bu ortaklığımızın sadece başlangıcı. Size elimi uzatıyorum ve bu yolda sizi yalnız bırakmayacağıma şerefim üzerine yemin ediyorum” dedi.
Seçimin ilk turu 28 Haziran’da yapılmıştı ve hiçbir aday çoğunluğu elde edememişti. Mesud Pezeşkiyan oyların yüzde 42,5’ini, Said Celili ise yüzde 38,6’sını almıştı.
Birinci turda katılım oranı yüzde 40’da kalmıştı. Bu, 1979 İslam devriminden bu yana İran’daki cumhurbaşkanlığı yarışındaki en düşük katılım oranı olarak kayıtlara geçti. İkinci turda ise katılım oranı yüzde 50’ye yükseldi. Seçim, İran’da cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’nin Mayıs ayında yedi kişinin öldüğü bir helikopter kazasında hayatını kaybetmesinin ardından ilan edildi.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
İran’ın yeni cumhurbaşkanı kim olacak? Gözler Türk doktorda!
Haberi Görüntüle
DESTEKÇİLERİ SOKAĞA DÖKÜLDÜ
Pezeşkiyan’ın destekçileri, bu sabah kesin sonuçlar açıklanmadan önce Tahran ve diğer bazı şehirlerde kutlama yapmak için sokaklara döküldü. Sosyal medyada paylaşılan videolarda, çoğunlukla gençlerin sokaklarda dans ettiği ve Pezeşkiyan’ın kampanyasının imzası olan yeşil bayrağı salladığı, yoldan geçen arabaların ise korna çaldığı görüldü.
Mesud Pezeşkiyan kendine özgü duruşuyla, seçim yarışının en dikkat çekici isimlerden oldu. Bir Azerbaycan Türkü olan 70 yaşındaki Pezeşkiyan, kalp cerrahisi uzmanı, Pezeşkiyan, beş dönem milletvekili olarak görev yaptı. Dört yıl boyunca da Sağlık Bakanı görevini yürüttü.
Seçime reformcu kanadın tek resmi adayı olarak giren Pezeşkiyan, Başkent Tahran’daki bir konferansta, “Hayatımda oy almak için hiçbir zaman yalan söylemedim ve hiçbir zaman yanlış slogan atmadım” deyip şöyle konuşmuştu:
“Hakka ve adalete inanıyorum. Kadınların, mezheplerin ve etnik kökenlerin hakları benim için önemli. Kadın, erkek, Türk, Kürt, Beluci benim için fark etmez.”
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
Reisi’nin öldüğü Bell 212 helikopterine dair her şey: Soru işaretleri ve ölüm yüzdesi
Haberi Görüntüle
‘TÜRKLÜĞÜMLE GURUR DUYUYORUM’
Mesud Pezeşkiyan, İran’ın Batı Azerbaycan eyaletinde, ağırlıklı olarak Sünni Kürtlerin yaşadığı Mahabad’da doğdu. Adaylık sürecinde İran medyasına verdiği röportajda, şu ifadeleri kullandı:
“Ben Türküm. Annem de babam da Türk. Türklüğümle gurur duyuyorum. Evde çocuklarımla Farsça değil, Türkçe konuşuyorum.”
Türk siyasetçi açık sözlülüğüyle tanınıyor, İran’daki siyasi atmosferi ve yolsuzluğu birçok kez eleştirdi. İran hükümetinin Mahsa Amini’nin 2022’de polis nezaretinde ölümüyle ilgili tutumunu kamuoyu önünde sorguladı, “Nur Planı konusunda biz Türklerin bir sözü var. Bunun çevirisi de ‘karanlığa ışık diyorlar’ anlamına gelir. 40 yıldır müdahalelerle başörtüsünü düzeltmeye çalışıyoruz fakat daha da kötüleştirmedik mi? Bu plan bizi karanlığa doğru çeker” ifadesini kullandı.
Pezeşkiyan ayrıca İran ekonomisine büyük zarar veren yaptırımları ortadan kaldırmak için Batı ile ilişkileri iyileştirmeye ve nükleer müzakereleri yeniden canlandırma sözü vermişti.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
İran’daki kazanın ardından komplo teorileri hemen başladı
Haberi Görüntüle
EŞİNİ VE ÇOCUĞUNU KAYBETTİ
1980-1988 yılları arasında İran-Irak Savaşı sırasında orduda doktor olarak çalışan Pezeşkiyan, cephede görev aldı. 1994’te eşini ve çocuklarından birini trafik kazasında kaybeden siyasetçi, kalan iki oğlunu ve kızını tek başına büyüttü ve bir daha evlenmedi. Bu kayıp ve adanmışlık hikâyesi, birçok kişinin sempatisini kazanmasını sağladı.
BAŞKA KİMLER ADAY OLMUŞTU?
Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’nin ölümü sonrası yapılan seçimlerde 6 adayın seçime girmesi rejim tarafından onaylanmış, ancak iki aday muhafazakar oyların bölünmesini önlemek için yarıştan çekilmişti.
İran Devrim Muhafızları’nın eski komutanı ve şu anda parlamento başkanı olan Muhammed Bakır Galibaf ve adaylar arasındaki tek din adamı Mustafa Purmuhammedi de ilk turda yarışmıştı.
Adaylar, İran’da önemli bir güce sahip olan 12 din adamı ve hukukçudan oluşan Muhafız Konseyi tarafından yürütülen bir inceleme sürecinden geçerek onaylandı. Bu süreçte 74 aday yarıştan elendi.
