2002’de 25.1 milyar dolar olan tarımsal gayrisafi yurtiçi hasılasını 2023 sonunda 69.2 milyar dolara çıkaran, tarım ve gıda ürünlerinde net ihracatçı haline gelen Türkiye’de üretime verilen destekler, genç çiftçi sayısının hızla artmasını sağlıyor. Bakanlığın destekleriyle birlikte kırsalda üretime katılan genç çiftçi sayısı artıyor. Gençler, tarımsal ve hayvancılık üretimiyle ilişkili üniversite bölümlerinden mezun olup ata toprağında üretime dönüyor. Yüksekokul veya fakülte, yüksek lisans veya doktora mezunu çiftçi sayısı 2024’te 125 bin 126’ye yükseldi. Genç Çiftçi projesi kapsamında 48 bin genç çiftçiye 8.6 milyar lira hibe desteği verildi.
KADINLARIN İLGİSİ ARTIYOR
Tarım ve Orman Bakanlığınca sağlanan desteklerden faydalanmak isteyen üreticilerin kayıtlı olması gereken Çiftçi Kayıt Sistemi’ndeki (ÇKS) 40 yaş ve altındaki kadın çiftçi sayısı son 10 yılda 4.5 katına çıkarak 9 bin 256’dan 41 bin 370’e çıktı. Bitkisel üretim yapan ve bu kapsamda Bakanlık tarafından verilen tarımsal desteklerden yararlanmak isteyen üreticilerin ÇKS’ye kayıtlı olmaları gerekiyor. Üreticiler, ÇKS başvurularını arazilerinin bulunduğu yerdeki Bakanlığa bağlı il ve ilçe müdürlüklerine giderek veya e-Devlet Kapısı üzerinden yapabiliyorlar. e-Devlet Kapısı’nda başvuru imkanından, geçmiş yıllarda ÇKS’ye kayıtlı olan ve arazi bilgilerinde değişiklik yapmayan üreticiler yararlanabiliyor.
305 BİN KADIN SAHADA
ÇKS’ye her yıl belli dönemlerde kayıt yapılıyor. Bu kayıtlara göre, 2015-2024 dönemini kapsayan 10 yılda çiftçi sayısında artış görüldü. Çiftçi sayısı, 2015’te 2 milyon 197 bin 319 iken bu yıl itibarıyla 2 milyon 319 bin 426’ya ulaştı. Söz konusu dönemde erkek çiftçi sayısı 1 milyon 849 bin 294’ten 2 milyon 2 bin 745’e, kadın çiftçi sayısı da 286 bin 481’den 305 bin 527’ye yükseldi.KÖYLERE ÜRETİM DESTEĞİ
2025 Yılı Cumhurbaşkanlığı Programı’na göre, KÖYDES Projesi kapsamında 51 ilin yol, içme suyu, tarımsal sulama ve atık su projeleri desteklenecek.Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Köylerin Alt Yapısının Desteklenmesi Projesi (KÖYDES) ve Kırsal Altyapı Destekleme Projesi (KIRDES) kapsamında köy yolu uzunluğunun gelecek yıl 140 bin 80 kilometreye çıkarılması hedefleniyor. 2025 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı’na göre, köylerin hayat kalitesi artırılarak ekonomik ve sosyal yönden gelişmeleri amaçlanan projede bugüne kadar toplam 28,8 milyar lira ödenek tahsis edildi. Bu kapsamda, 2005-2023 döneminde kümülatif olarak 137 bin 503 kilometre köy yolu yapıldı ve onarıldı. KÖYDES ve KIRDES kapsamında bu yıla kadar yapılan 138 bin 580 kilometre köy yolu uzunluğunun, 2025’te 140 bin 80 kilometreye çıkarılması planlanıyor. Ayrıca kırsal kalkınma hedefleri çerçevesinde köylerde içme suyu tesisi yapılan ve yenilenen ünite sayısının da 79 bin 50’den, 2025’e kadar 80 bin 932’ye çıkarılması hedefleniyor.GENÇLER İLGİLİ
Söz konusu dönemde, “genç” olarak değerlendirilen 40 yaş altı çiftçi kategorisinde de önemli artış meydana geldi. Bu kategorideki kayıtlı çiftçi sayısı, 3.4 katına çıkarak, 102 bin 374’ten 345 bin 389’a yükseldi. Bu kategorideki erkek çiftçi sayısı bu dönemde 3.3 kat artışla 93 bin 118’den 304 bin 19’a ulaştı. Bakanlıkça sağlanan desteklerde öncelikli olan genç kadın çiftçi sayısı da aynı dönemde 4,5 kat artarak, 9 bin 256’dan 41 bin 370’e çıktı.
