NATO’nun etkili liderlerinden Başkan Recep Tayyip Erdoğan’ın BRICS diplomasisi dünya basınında geniş yer bulmaya devam ediyor. On yıldan fazla süredir sadece Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika olmak üzere ana kadrosuyla toplanan BRICS’e bu yıl ilk kez bir NATO üyesinin katılıyor olmasına İngiliz gazetesi The Economist, dikkat çekti.
Haberde, Türkiye’nin uzun zamandır Orta Doğu, Kafkaslar, Afrika ve Orta Asya ile yeni köprüler inşa ederek ve eski köprüleri onararak dış politika portföyünü çeşitlendirmeye çalıştığının altı çizildi. Başkan Erdoğan’ın gözünün daha ‘yükseklerde’ olduğu ifade edilen haberde şöyle denildi:
“Ancak Sayın Erdoğan, özellikle son on yılda dış poitikayı daha da geliştirdi ve “stratejik özerklik”i öğütlemeye başladı. Bu, Türkiye’nin kendi yolunu çizmesi, özellikle savunma sektörü söz konusu olduğunda Batı’ya olan bağımlılığını azaltması ve müttefikleriyle yalnızca kendi çıkarlarına uygun olduğunda işbirliği yapması gerektiği fikridir. Diğer NATO üyeleri sabit menüyle yetinebilir. Türkiye alakart yemek yiyor.”
“NATO’NUN TAMAMINA MEYDAN OKUDU”
Türkiye, 2022 yılında Rusya’nın Ukrayna’ya başlattığı kara operasyonuna karşı Batı yaptırımlarını uygulamayı reddetti. Bu da Rusya ile ticaretinin, 2021’de 34,7 milyar dolardan geçen yıl 56,5 milyar dolara yükselmesine ve Rus petrol ve gazına erişmeye devam etmesine olanak sağladı. Rusya ayrıca Türkiye’nin ilk nükleer santralini inşa ediyor ve ikincisini inşa etmek için yarışıyor.
Türkiye’nin Rusya ile ilişkilerini sürdüren tek NATO üyesi olmasının vurgulandığı haberde, Türkiye’nin ‘borusunu Avrupa’dan ayrı öttürdüğü’ şöyle ifade edildi:
“Türkiye, doğu Akdeniz’in büyük bir bölümüne hak iddia ederek Yunanistan ve Fransa ile çatıştı, Suriye’de ABD destekli Kürt isyancılara karşı saldırılar düzenleyerek Amerika’ya meydan okudu ve İsveç ve Finlandiya’nın üyelik tekliflerini geciktirerek NATO’nun tamamına meydan okudu. Amerika’nın Çin ile girdiği çıkmaza çekilmeyi reddetti. Başkan Erdoğan ayrıca Hamas’ı açıkça kucaklayan tek NATO lideri.”
BRICS’IN PERDE ARKASINDA NE VAR?
İngiliz gazetesi, ayrıca BRICS’in Putin’in doları yenme politikası olduğunu kaydetti.
Putin’in bu zirvede, bloka, küresel finans alanındaki Amerika’nın hakimiyetine karşı ve Rusya ile yandaşlarını yaptırımlardan korumak için yeni bir küresel finansal ödeme sistemi inşa ettirmek istediği ileri sürüldü.
Rusya’nın “BRICS Köprüsü” adını verdiği bu sistemin bir yıl içinde inşa edilmesi amaçlandığı haberde, ‘ülkelerin merkez bankaları tarafından işletilen dijital platformları kullanarak sınır ötesi yerleşimler gerçekleştirmelerine olanak tanıyacak.’ denildi.
The Economist’e göre, görüşmeler, dünyanın finansal tesisatını yeniden yapma yarışına ışık tutacak. ABD’nin azılı rakibi olarak ifade edilen Çin’in, uzun zamandır ödeme teknolojisinin Amerika’nın küresel finansın merkezinde olmaktan elde ettiği gücü azaltacağına ‘and içtiği’ bildirildi.
Haberde, “BRICS planı daha ucuz ve daha hızlı işlemler sağlayabilir. Bu faydalar, gelişmekte olan ekonomileri cezbetmek için yeterli olabilir. Planın gerçek bir potansiyele sahip olduğuna dair bir işaret olarak, Batılı yetkililer yaptırımlardan kaçınmak için tasarlanmış olabileceğinden endişeli. Bazıları, merkez bankaları için bir merkez bankası olarak bilinen İsviçre merkezli bir kuruluş olan Uluslararası Ödemeler Bankası’nın (BIS) beklenmeyen rolünden dolayı hayal kırıklığına uğruyor.” ifadelerine yer verildi.
“YAPTIRIMA UĞRAYANLARIN SAYISI YÜZDE 900 ARTTI”
Mevcut sistemin Amerika’nın liderlerine muazzam bir güç kaldıracı sağladığı vurgulanan haberde, ABD’nin savaşa girmektense alternatif bir silah olarak kullanmaya istekli olduğu bir güç şeklinde olduğu yorumu yapıldı.
Haberde “Amerikan yaptırımları altındaki insanların sayısı 2021’e kadar olan yirmi yılda yüzde 900’den fazla yaklaşık 9.400 kadar arttı. ABD 200 ülkede yaklaşık 11.000 bankanın sınırlar arası para transferi yapmak için kullandığı Belçika merkezli bir mesajlaşma sistemi olan SWIFT’ten bağlantısının kesilmesini talep etti.” örnekleri verildi.
RAKİPLERİNİN DOLARDAN UZAKLAŞMASI İÇİN ALTERNATİF
Rusya’nın üzerinde meydana gelen ‘yaptırımlar tsunamisinin’, Amerika’nın rakiplerini dolardan uzaklaşma çabalarını hızlandırdığı ifade edildi. ABD’nin şimdiden BRICS’le rekabete hazırlandığına dikkat çekilen haberde, atılan adımlar ise şöyle sıralandı:
“Nisan ayında New York Fed, mevcut sistemi daha hızlı ve daha ucuz hale getirmeyi amaçlayan bir BIS projesine altı merkez bankası daha katıldı. Federal Rezerv ayrıca kendi yerel anında ödeme sistemini diğer ülkelerdekilerle ilişkilendirebilir. SWIFT’in inovasyon şefi Tom Zschach, bu ay güçlü ağ etkileri ve güven gibi mevcut avantajlarından bazılarını kullanarak gelecek yıl dijital işlemlerin denemelerini yapmayı planladığını söyledi.”
