Yapay zekâ savaş stratejilerini yeniden şekillendiriyor – Yazarlar – Faik Tanrıkulu

Yapay zek, modern an en nemli teknolojik devrimlerinden biri olarak karmza kyor. Yapay zek teknolojisinin askeri alandaki kullanm ve savunma sanayisine entegrasyonu, zellikle son yllarda, kresel askeri ve teknolojik rekabetin nemli bir unsuru haline geldi.2023 yl itibaryla yapay zek alanna yaplan 500 milyar dolarlk yatrm, bu teknolojinin ekonomik deerinin yan sra stratejik nemini de gzler nne seriyor. Ancak, bu teknolojinin kullanm beraberinde etik ve hukuki sorunlar da getiriyor. rnein, srail’in Gazze’ye ynelik saldrlarnda ‘Habsora’ adl yapay zek destekli sisteminin kullanlmas, yapay zeknn askeri alanda kullanarak Gazze’de sivilleri katletmesi bu teknolojinin etik ve hukuki sorunlarn tekrar gzler nne sryor. Benzer ekilde, Rusya’nn “tam otonom” silahlar gelitirme almalar ve bu silahlarn 2022 ubat’nda balayan Rusya-Ukrayna Sava’nda kullanlmas, bu teknolojinin etkilerini somut bir ekilde ortaya koyuyor. Rus yetkililer, “Lancet” ve “KUB-E” adl tam otonom insansz hava aralarn Libya ve Suriye’de kullandklarn dorulam, benzer ekilde bu aralarn Ukrayna’da da kullanld medyaya yansmtr. ABD’nin Afganistan ve Irak gibi yerlerde gerekletirdii SHA operasyonlar, bazen hedeflediklerinin yan sra, sivil masumlarn da lmne neden olmutu. Rusya, bu alanda dikkate deer ilerlemeler kaydederek, ABD, in, ngiltere, Gney Kore ve srail gibi lkelerle rekabetini srdryor. Rusya’nn, savunma sanayisinde yapay zek entegrasyonunu baarmas ve “tam otonom” silahlar gelitirmeye ynelik admlar, uluslararas gvenlik ve strateji alanlarnda yeni boyutlar oluturuyor. yle ki, Putin Bat’nn yapay zek sektrnde tehlikeli bir tekelleme yolunda olduunu ve Rusya’nn kendi yapay zek stratejisini gelitireceini duyurmas da bu balamda nemli.Bu teknolojinin kullanmyla ilgili etik ve hukuki endieler, uluslararas toplum iinde de byk bir tartma konusu haline geldi. En az 28 lke, yapay zek silahlarnn kullanlmasnn yasaklanmasn talep ediyor. Bununla birlikte, ABD ve Rusya gibi lkeler, bu tr yasal olarak balayc olabilecek her trl giriimi bloke etme eiliminde. Bu durum, tam otonom silahlarn kullanmnn insan haklar, Uluslararas Ceza Hukuku, Sava Hukuku ve nsancl Hukuk dallarnda yaratt ciddi tartmalarn bir parasdr.Bu tartmalar, tam otonom silahlarn insan haklarna olan etkisi, yanl hedeflerin seilmesi veya sivil kayplarn artmas gibi riskler ve bu silahlarn kullanmnn sava hukuku ve uluslararas insancl hukukun temel prensipleriyle potansiyel elikiler ieriyor. 2021 yl Aralk aynda Birlemi Milletler Silah Konvansiyonu’nda gndeme gelen tam otonom silah kullanmnn kstlanmas veya yasaklanmas konusu, uluslararas toplumun bu yeni teknolojiye nasl bir yaklam sergileyecei konusunda nemli bir dneme oluturuyordu, ancak gelinen nokta da ilerleme kaydedilmedi.Tam otonom silahlar, insan mdahalesi olmakszn hedefleri tespit edebilen ve saldr kararlar alabilen sistemlerdir. Bu silahlar, zellikle ynlendiricisinden bamsz olarak otomatik ekilde ldrme yeteneine sahip olmalar nedeniyle, insan haklar, Uluslararas Ceza Hukuku, Sava Hukuku ve nsancl Hukuk dallarnda ciddi tartmalara yol ayor.Sonu olarak, tam otonom silahlarn gelitirilmesi ve kullanlmas, sadece teknolojik bir mesele deil, ayn zamanda uluslararas hukuk, etik ve gvenlik politikalar asndan da nemli bir konu. Bu silahlarn getirdii riskler ve frsatlar, gelecekteki uluslararas ilikilerin ve gvenlik stratejilerinin nasl ekilleneceini belirleyecek nemli faktrler arasnda yer alyor.