Yıkılan kentler ayağa kalkıyor – Pazar Sabah Haberleri

Türkiye, 6 Şubat sabahına büyük bir acıyla uyandı. Ülkemiz asrın felaketi olarak nitelenen Kahramanmaraş merkezli 11 ili etkileyen 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki depremlerle sarsıldı. Yaklaşık 15 milyon kişinin yaşadığı Kahramanmaraş, Hatay, Osmaniye, Adıyaman, Diyarbakır, Şanlıurfa, Gaziantep, Kilis, Adana, Malatya ve Elazığ’da etkili olan depremlerde 50 bin 783 kişi hayatını kaybetti, bu illerde OHAL ilan edildi. Depremlerden etkilenen illerdeki hasar tespit çalışmalarında, ilk günlerde 4 milyon 750 bin bağımsız bölümden oluşan 1 milyon 520 bin binanın incelendi. 582 bin bağımsız bölüm ve 202 bin binanın acil yıkılacak, ağır hasarlı veya yıkık olduğunun tespit edildi. Devletimiz, depremin gerçekleştiği andan itibaren, var gücüyle, felaketi yaşayan illerin yardımına koştu. Geçmiş kötü tecrübelerin aksine, bir an bile olsa ‘Nerede bu devlet’ dedirtmedi. Hızlı bir koordinasyonla, hangi ile nerelerde ve kaç adet bina yapılacağı belirlendi. Depreme dayanıklı malzemelerden yapılan binalar hızla yükselmeye ve hak sahiplerine verilmeye başlandı.
Depremden etkilenen vatandaşların konutlarına ve dükkanlarına kavuşması için, devlet, asrın felaketinin hemen akabinde kolları sıvadı. Deprem bölgesinde 680 bin konut inşa edilecek. 170 bin adet ise depo, ahır ve dükkanın yapımı planlanıyor. Toplamda ise 850 bin adet bağımsız bölüm inşa ediliyor. Ortaya çıkan maliyet ise dudak uçuklatıyor. Binaların yapımının toplam maliyeti 110 milyar doları buluyor. Halihazırda ise 207 bin bağımsız bölümün inşası büyük bir hızla devam ediyor. Kırsal kesimlerde yaşayan vatandaşlarımızın da mağduriyeti gideriliyor. 50 bin köy konutunun yapımı da bu kapsamda sürüyor.YENİ TEKNOLOJİLER KULLANILIYOR

Binaların yapımında yeni bir teknoloji kullanılıyor. İnşaatların yalıtımı, çelik karastan ve taş yünüyle sağlanıyor. Binaların yapılırken, bölgenin coğrafi konumları ve ihtiyaçları dikkate alınıyor. Yörenin mimari özellikleri de inşaatlara yansıtılıyor.143 BİN KÖY EVİ YAPILACAK

Bölgede tarımsal faaliyetin ve hayvancılığın devam etmesi için de özel bir çaba sarf ediliyor. Bu çerçevede, toplamda 143 bin 271 köy evi yapılıyor. Hatay’a 34 bin 129, Kahramanmaraş’a 30 bin 310, Malatya’ya 25 bin 302, Adıyaman’a 23 bin 640, Gaziantep’e 12 bin 607, Diyarbakır’a 2 bin 361, Osmaniye’ye 6 bin 856, Adana’ya 2 bin 438, Şanlıurfa’ya 3 bin, Kilis’e 2 bin 628 adet köy evi yapılacak.TOKİ BİNALARI YIKILMADI

11 ilimizi etkileyen asrın felaketinde, TOKİ’ye ait hiçbir bina yıkılmadı. TOKİ’nin deprem bölgesindeki 134 bin konutu, depreme dayanıklı sistemler sayesinde zarar görmedi. TOKİ, bugüne kadar Kahramanmaraş’ta 5 bin 545, Hatay’da 8 bin 18, Osmaniye’de 3 bin 323, Malatya’da 20 bin 605, Şanlıurfa’da 17 bin 261, Diyarbakır’da 20 bin 912, Gaziantep’te 27 bin 947, Adıyaman’da 7 bin 65, Adana’da 21 bin 154, Kilis’te ise 1929 olmak üzere toplam 133 bin 759 konut inşa etti. TOKİ tarafından yaptırılan inşaatlarda öncelikle yerinde zemin etüt raporu çıkartılıyor. Rapordan alınan veriler doğrultusunda başta Deprem Yönetmeliği olmak üzere yürürlükteki tüm ilgili kanun ve yönetmeliklere göre projelendirilme çalışması yapılıyor. İmalatlar ise bu projeler doğrultusunda yapım tekniklerine uygun olarak gerçekleştiriliyor. TOKİ, binalarda uyguladığı “radye temel”, “tünel kalıp taşıyıcı sistem”, “yüksek beton dayanımı” gibi depreme karşı çözümlerle binada oluşacak sarsıntıyı ve dolayısıyla hasarı en aza indiriyor.YERİNDE DÖNÜŞÜM PROJESİ BAŞLATILDI

Depremden zarar gören şehirlerde yerinde dönüşüm projesi de başlatıldı. Bu anlamda bir yanda rezerv alanlarda deprem konutlarının yapımı devam ederken, bir yandan da zemini müsait olan yerlerde, yerinde dönüşüm projesi uygulanıyor. Vatandaşlara, bakanlığın denetiminde ve TOKİ güvencesiyle evlerini kendi yerinde yapma imkanı sunuluyor. Hak sahiplerinin mağdur olmaması adına ise ücretsiz olarak tip projeler ve tip sözleşmeler hazırlanıyor. Müteahhitlere yapılacak olan hibe ve kredi ödemeleri hakediş bazında yapılıyor. Kendi evini yapmak isteyen vatandaşlar, inşa sürecindeki bütün harçlardan da muaf tutuluyor.

Ayrıca yapı denetim, haritacılık hizmetleri ve zemin etüt hizmeti ücreti olarak 40 bin Türk Lirası hibe desteğinde de bulunuluyor. Deprem bölgesinde açılan 25 noktada Yapı ve Dönüşüm Ofisleri kuruldu. Binaların denetimleri, ruhsattan meskene kadar bakanlık kontrolünde olacak. Yerinde dönüşüm projesi ekseninde vatandaşlara hibe ve kredi veriliyor.

* Konutlar için 750 bin lira hibe, 750 bin lirası kredi olarak uygulanıyor.

* Köy evleri için ise bu rakam yine yarısı hibe yarısı kredi olmak üzere 1 buçuk milyon lira olarak ödeniyor.

* Ahırlı köy evleri için de bu rakam, 750 bin lirası hibe, 1 milyon lirası kredi olarak güncelleniyor.

* İş yeri yapımı için de 400 bin lirası hibe, 400 bin lirası kredi olmak üzere toplamda 800 bin lira ödeme yapılıyor.

* Hibe ve kredilerin yüzde 10’u peşin olarak ödeniyor. Geri kalan kısmı ise inşaat sürecine ve seviyesine göre bakanlık denetiminde ödeniyor. Başvurular E-Devlet üzerinden, il müdürlüklerinden ve yapı denetim ofislerinde yapılıyor. Yerinde dönüşüm projesine şuana kadar 252 bin başvuru yapıldı.TESLİMLER ÖNÜMÜZDEKİ GÜNLERDE BAŞLIYOR

Bütün imkanlarını vatandaşı için seferber eden ve devlet, önümüzdeki günlerde de afet konutlarını, depremzede vatandaşlarımıza teslim etmeye başlayacak. Adana’da 926, Adıyaman’da 4 bin 118, Diyarbakır’da bin 256, Elazığ’da bin 169, Gaziantep’te 10 bin 257, Hatay’da 6 bin 219 konutun teslimi gerçekleştirilecek. Yine asrın felaketinin vurduğu, Kahramanmaraş’ta 8 bin 568, Kilis’te bin 6, Malatya’da 5 bin 228, Osmaniye’de bin 356, Şanlıurfa’da ise 897 konut vatandaşların hizmetine sunulacak. Toplam teslim edilen konut sayısı 41 bin olacak.KÖY EVLERİ DE TESLİM EDİLİYOR

Köylerde yaşayan vatandaşların da evlerinin teslimi başlıyor. Bu kapsamda, Adıyaman’da 362, Gaziantep’te 696, Hatay’da 760, Kahramanmaraş’ta bin 769, Kilis’te 39, Malatya’da bin 298, Osmaniye’de 33 ve Şanlıurfa’da 43 evin teslimi gerçekleştirilecek. Depremzedelere verilen köy evi sayısı toplamda 5 bin olacak.İLLER YENİDEN İNŞA EDİLECEK

Van ve İzmir depremlerinde, bölgeyi adeta yeniden inşa eden devlet, aynı konspeti asrın felaketinden etkilenen illerde de uygulayacak. Hatay’da 222 bin 66 konut, Kahramanmaraş’ta 82 bin 104 konut, Malatya’da 77 bin 717 konut, Adıyaman’da 41 bin 171 konut, Gaziantep’te 29 bin 315 konut, Diyarbakır’da 19 bin 351 konut, Elazığ’da 20 bin 261 konut, Osmaniye’de 13 bin 646 konut, Adana’da 18 bin 583 konut, Şanlıurfa’da 13 bin 782 konut, Kilis’te 733 konut yapılacak. Toplam yapılan konut sayısı 536 bin 729 olacak.TİCARİ ALANLAR DA YAPILIYOR

Depremden etkilenen vatandaşların yaşadığı her mağduriyet, devlet tarafından gideriliyor. Ticari hayatın sürdürülmesi ve bölgenin eski canlılığına kavuşması için depo, dükkan ve ahır olmak üzere ticari alanlar da yapılıyor. Hatay’da 55 bin 677, Kahramanmaraş’ta 34 bin 504, Malatya’da 27 bin 400, Adıyaman’da 17 bin 392, Gaziantep’te 17 bin 600, Diyarbakır’da 3 bin 167, Elazığ’da 4 bin 528, Osmaniye’de 3 bin 650, Adana’da bin 744, Şanlıurfa’da 3 bin 641, Kilis’te ise 697 adet ticari mesken yapılacak.