Konut kiralarında 2 yıldır uygulanan ‘yüzde 25 zam sınırı’ bugün sona eriyor. Kira artışı eskisi gibi 12 aylık tüketici enflasyonu (TÜFE) ortalamasına göre yapılacak. Böylece sözleşmesi bugün biten kiracının gözü, 3 Temmuz’da açıklanacak haziran ayının enflasyon rakamlarında olacak. Mayıs ayında 12 aylık ortalama enflasyon yüzde 62.51 olarak açıklanmıştı. Farklı bir düzenleme yapılmaması durumunda 1 Temmuz’dan itibaren kira artış oranının % 60’lar düzeyinde olması bekleniyor. Söz konusu oran üst sınır olarak uygulanacak. Ancak 1 Temmuz 2024’ten önce yenilenen kira sözleşmelerinde yüzde 25 artış sınırı geçerli olmaya devam edecek. İş yeri kiralarında da mevcut TÜFE ortalaması kadar artış oranı devam edecek.
NASIL ETKİLEYECEK?Yüzde 60’lar düzeyindeki bir zammın, kira artış dönemi gelen sözleşmelere önemli yük getireceği için ev ahibi ve kiracılar arasındaki anlaşmazlıkların artacağını belirten uzmanlar, normale dönmenin zaman alacağı görüşünü paylaşıyor. Emlakjet tarafından yapılan bir ankete göre katılımcıların % 75’i yeni kararın olumsuz etkiler yaratacağını düşünüyor. Katılımcıların % 75’i ise zam sınırlamasının kalkmasıyla kiracı-ev sahibi problemlerinin azalmayacağı görüşünde.UZMANLAR NE DİYOR?TAHLİYE RİSKİNE DİKKAT
Uzmanlar yeni dönemde her iki tarafın da bilinçli hareket etmesi ve hukuki haklarını doğru şekilde kullanması gerektiğini belirtiyor. KYO Legal Hukuk Bürosu’nun Ortak Avukatı Furkan Ökse “1 Temmuz 2024’ten itibaren 12 aylık ortalama TÜFE oranı kira artış oranı olarak kabul edilecek. Ev sahibinin rızası olmaksızın bu oranın altında artış yaparak ödeme yapan kiracılar açısından, ev sahipleri iki haklı ihtar nedeniyle tahliye davası açabilecek. Artış oranında yaşanan uyuşmazlık sonucu kiracının eksik artış yapması, kiracının kısa sürede tahliyesine sebep olabilir. Ev sahipleri ve kiracılar, kira artış oranları ve tahliye davaları konusunda bilgi sahibi olarak, haklarını koruma yolunda bilinçli adımlar atmalıdır” dedi.Yüzde 25’lik zam sınırının geçen 2 yılda ev sahibi ve kiracı arasında önemli ölçüde anlaşmazlık yaşattığını söyleyen gayrimenkul uzmanı Hasan Ceran “Ev sahibinin TÜFE oranında zam yapması ve kiracının ödeme yapmaması durumunda kiracının tahliyesi talep edilebileceği gibi icra yoluna da gidilebilir” dedi.10 SORUDA KİRA ZAMMI1) Konut kirasında yüzde 25 zam sınırı ne zaman bitiyor?8 Haziran 2022’de başladı. Süreç bugün doluyor.2) Bundan sonra nasıl hesaplanacak?Kira sözleşmelerinde yenileme dönemi gelenler bir önceki ayın 12 aylık TÜFE ortalamasına bakacak. bu oran temmuzda yüzde 60’lar düzeyinde bekleniyor,3) TÜFE ortalaması üzerinde artış talep edilebilir mi?Edebilir ama hukuken geçersizdir. Bu noktada temel artış oranı kiracı için TÜFE 12 aylık ortalamasıdır.4) Temmuz ayı öncesinde kirasına zam yapan tüketicilerin durumu ne olacak?Örneğin mayısta yenilenen sözleşme ve yapılan zam için yüzde 25 sınırı uygulandıysa, ev sahibi yeni bir zam dönemi için Mayıs 2025’i bekleyecek.5) 1 Temmuz öncesinde artış yapan kiracıdan fark ya da zam talep edilmesi mümkün mü?Kira artışını yüzde 25 olarak yapan konut kiracısı 2 Temmuz sonrasında ayrıca ek bir zam veya fark zam artışı yapmayacak. Artış yenileme döneminde yapılacak.6) Sözleşmelerde sabit bir kira oranı belirlenebilir mi?Hukuken konut kira zammı için 12 aylık TÜFE ortalaması üst sınırdır. Bunu aşmayan bir oran belirlenmesi mümkün. Ancak bunu aşacak bir talep geçersizdir.7) Dava süreci devam edenlerin zam uygulaması nasıl olacak?Bu durumdaki kiracılar da zam yapma dönemi geldiğinde mevcut oranı uygulayacak.8) Ev sahibi hangi koşulda kirayı artırmayı talep edebilir?Ev sahipleri kira sözleşmesi 5. yılını tamamlayana kadar bu oran üzerinde bir artış talep edemez. 5. yıl tamamlandıktan sonra ise kira tespit davası açma hakkı vardır.9) Kira anlaşmazlıklarını nasıl bir süreç bekliyor?Kira anlaşmazlıklarında dava açmadan önce arabulucuya başvurma zorunluluğu 1 Eylül 2023’te başladı. İlamsız icra yoluyla tahliye hariç olmak üzere kira anlaşmazlıklarından kaynaklı tüm ihtilaflar için önce arabulucuya başvurulacak; anlaşma sağlanmazsa dava açılabilecek.10) İşyeri kiralarında uygulama nasıl olacak?Eskiden olduğu gibi TÜFE ortalamasında kira zammı devam edecek.
