Böbrek taşı riski o kişilerde daha fazla! Teknoloji bağımlıları dikkat! Böbreklerde taş neden olur? Böbrek taşı belirtileri
Taş oluşumunda cinsiyetin, genetik ve çevresel faktörlerin, yaşam tarzının, diyetin başlıca etkenler olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Şahin, şunları söyledi: “Taş hastalığı erkeklerde sıktır. Buna sebep olarak testosteronun taşın kimyasal yapısında olan okzalat sentezini ve kristalizasyonunu artırdığı, aksine taş oluşumunu engelleyen sitratın atılımının kadınlarda östrojen tarafından uyarıldığı gösterilmiştir. Ancak son yıllarda beslenme alışkanlığının değişmesi nedeniyle kadınlarda ve çocuklarda da hastalık artmıştır. Özellikle ailesinde taş hastalığı olanlarda risk 2,5 kat artmıştır. Sedanter hayat yaşayanlar, yatalak hastalar ve teknoloji bağımlılığı nedeniyle az hareket edenlerde daha sık görülmektedir. Obezite de taş hastalığı riskini artırmaktadır. Buna duruma obeziteye eşlik eden düşük idrar pH’ının, idrarla okzalat, ürik asit, fosfor ve sistin atılımın artışının neden olduğu gösterilmiştir.” 5 YIL İÇİNDE TEKRARLAMA OLASILIĞI YÜZDE 50 Böbrek taşı hastalığının genelde tekrarlayıcı bir hastalık olduğunu söyleyen Prof. Dr. Şahin, “Bir kere taş düşüren hastalarda 5 yıl içerisinde yüzde 50 oranında yeniden taş oluşabileceği bilinmektedir. Bu hastalar bol su içmeli, aşırı hayvansal ve yağlı proteinli gıdalardan sakınmalı, aşırı soğuklardan korunmalıdır. Taşın metabolik analizi ve altında yatan başka hastalık olup olmadığı incelenmelidir. Daha önce taş düşüren hastaların yıllık düzenli kontrollerini yaptırması önerilir” ifadelerini kullandı. SES DALGASI YÖNTEMİ KULLANILABİLİR Tedavide en önemli faktörlerin taşın büyüklüğü, böbrek içindeki yerleşimi, hastanın ağrısının şiddeti, taşın böbrek fonksiyonlarını bozup bozmaması ve enfeksiyon varlığı olduğunun altını çizen Prof. Dr. Şahin, “Böbrek taşının boyutu arttıkça, hastanın taşı kendiliğinden düşürme ihtimali azalır. Ayrıca böbrek toplayıcı sistemlerinde, üst kısımda yerleşen taşların düşme ihtimali, alt kısımda yerleşenlere oranla daha fazladır. Taş tedavisinde öncelikle taşın böbrekten ve/veya idrar kanalından temizlenmesi gerekir. Ardından taşın oluşum nedenlerine yönelik araştırma yapılıp, tekrar oluşumunun engellenmesi amaçlanır. 5 mm’ye kadar olan taşların büyük çoğunluğu verilen ilaç tedavisiyle ve bol sıvı alımı ile düşürülebilir. Taşın boyutu büyüdükçe müdahalesiz düşürme olasılığı azalır” dedi. İLAÇLAR TAŞI DÜŞÜRMEZSE, KAPALI AMELİYAT ÖNERİLİR Prof. Dr. Şahin, ilaç dışı tedavi yöntemleri hakkında şu bilgileri paylaştı: “ESWL -vücut dışından şok dalgaları ile taş kırma- yani ekstrakorporeal şok dalgası, litotripsi yönteminde büyük taşları parçalamak için ses dalgaları kullanılır. Parçalanan taşlar doğal yollarla vücuttan atılır. Böbrek taşı tedavisinde ses dalgasıyla taş kırma -ESWL-, en fazla 3 kez denenmelidir. Aksi takdirde sırt ile karında morarmalar ve böbrek çevresinde kanamalar gibi bazı komplikasyonlara neden olabilir. Bunun dışında, ilaçla düşürülemeyen durumlarda taş ameliyatları da uygulanabilir. Taş cerrahisinde yöntem seçimi taşın boyutu, taşın yerleşim yeri -böbrek içerisinde veya idrar kanalı içerisinde- ve taşın tıkanıklık oluşturup oluşturmamasına göre planlanır. Taş ameliyatları günümüz teknolojisi ile tamamen kapalı şekilde -endoskopik- yapılmaya başlanmıştır. Artık böbrek taşlarının tedavisinde açık cerrahi ile ameliyat yapılmamaktadır ve önerilmemektedir. Böbrek içindeki taşlar bile artık kapalı yöntemle temizlenebiliyor. Bu sayede hastalarımız ameliyat sonrası çok az ağrı hissediyor, çok hızlı bir şekilde iyileşebiliyor ve günlük yaşamlarına kısa sürede dönebiliyorlar.”