Kapıda fiyat listesi zorunluluğu yasası yeme içme sektöründe neleri değiştirecek? ‘Enflasyonu durduracak, devrim niteliğinde bir iş’

Ticaret Bakanlığı tarafından önceki gün Resmî Gazete’de yayımlanan yönetmelikle kafe, restoran, lokanta ve pastane gibi yeme içme sektöründe hizmet veren işletmeler için yeni bir dönem başlıyor.TÜRES’in teklifi ile gündeme gelen ve Ticaret Bakanlığı tarafından hayata geçirilen yeni uygulamaya göre, 1 Ocak 2024’ten itibaren lokanta, restoran, kafe ve pastanelerin, fiyat listelerini giriş kapısı ve masalara koyması zorunlu olacak.– Restoranlarla ilgili düzenleme neyi amaçlıyor?
— Esnaf bu duruma ne diyor?
— En önemlisi bu uygulama sektörde neleri değiştirir?TÜRES Genel Başkanı Ramazan Bingöl kendi teklifi olan düzenlemenin detaylarını anlattı, yemek kültürü yazarı Aylin Öney Tan ise tüketiciler için etkilerini yorumladı.İLK AMAÇ FAHİŞ FİYATLARIN ÖNÜNE GEÇMEK Son dönemde menüsünde fiyat bilgisi yer almayan bazı mekanların müşteriden müşteriye farklı ücretlendirme yaptığı, bazen hesabın beklenenden fazla geldiği durumlar yaşanıyor.1 Ocak 2024 tarihinden itibaren uygulanacak olan yeni yönetmelik ile en başta bu durumun önüne geçmeyi amaçladıklarını söyleyen Ramazan Bingöl, “Bu uygulama ile ilgili iki tane temel konu var. Biz bir sene önce müşteriler tarafından TÜRES’e ve Ticaret Bakanlığı’na çok fazla şikâyet geldiğine dair bir açıklama yapmıştık. İnsanlar, ummadıkları mekânda hiç beklemedikleri rakamlarla karşılaştıklarına dair çok fazla şikayette bulunmaya başlayınca bu konuyu Ticaret Bakanı Ömer Bolat ile birkaç defa konuştuk, ne yapılabilir diye fikir alışverişinde bulunduk” dedi ve ekledi:“TÜRES olarak bizim önerimiz işletmelere menü zorunluluğunu getirmek oldu. İşletmeler kapı önüne, masalara ister yazılı ister QR kodlu olacak şekilde menü koysun ki insanlar oraya girmeden önce kendilerini neyin beklediğini görsün. Yan yana üç tane kafe olduğunu düşünelim; kahve birinde 150 lira, birinde 75 lira diğerinde ise 50 lira. Siz bu fiyatları görerek seçim yapabilecek, mekâna girdiğinizde neyin ne kadar ücreti olduğunu bileceksiniz. Herhangi bir sürpriz ile de karşılaşmayacaksınız. Bu birinci amacımızdı.”Şu anki mevcut sistemde kağıt ya da QR kod ile ürün listelerine erişilirken, bazı restoranlarda menü olsa da karşısında fiyatlandırması bulunmuyordu. Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinin ardından tüketiciler yemek yemek istediklerinde iş yerine girmeden kapının önünde duran listeden fiyatları inceleyip tercihlerini fiyatlara göre belirleyebilecek.İKİNCİ AMAÇ ‘ÇİFT MENÜ’ UYGULAMASINI YOK ETMEKMenü zorunluluğu uygulamasının ikinci amacının ise turistlere uygulanan ‘çift menü’nün ortadan kalkması olduğunu belirten Bingöl, “Çünkü turistler tarafından da bize çok fazla şikâyet geliyor. Tıpkı Türk müşteriler gibi yabancı müşteriler de mekâna girmeden önce menüyü ve fiyatları görecek, böylece çift menü kullanımının önüne geçilmiş olacak. Aslında biz bu uygulama ile dürüst tüccarı, esnafı koruyoruz. Aynı zamanda vatandaşı da koruyoruz. Bu uygulamayı ‘devrim niteliğinde’ bir gelişme olarak yorumlamak bence yanlış olmaz” ifadelerini kullandı.,Şu anki mevcut sistemde kağıt ya da QR kod ile ürün listelerine erişilirken, bazı restoranlarda menü olsa da karşısında fiyatlandırması bulunmuyordu. Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinin ardından tüketiciler yemek yemek istediklerinde iş yerine girmeden kapının önünde duran listeden fiyatları inceleyip tercihlerini fiyatlara göre belirleyebilecek.TEPKİ GÖSTERENLERE CEVAP: DÜRÜST ESNAFSANIZ TEPKİ GÖSTERECEK BİR DURUM OLMAZMenü zorunluluğu uygulamasının Türkiye’deki tüm restoran, kafe, pastane ve benzeri yerleri kapsadığının altını çizen Ramazan Bingöl yeni uygulamayla ilgili şu bilgileri verdi:– Bu uygulama aslında enflasyonu da durduracak bir iş. Çünkü ülkede fiyatlandırma kavramı karmakarışık olmuş durumda.– Konu ilk gündeme geldiğinde menü ve fiyat zorunluluğunun internet sitelerini de kapsamasını planlıyorduk, bakanlığa bu şekilde teklif götürdük ancak şimdilik sadece mekânın kapısında olacak şekilde faaliyete geçti. Ancak ileride bu uygulamayı internet sitelerinde de hayata geçirebiliriz.Bu uygulama Fransa, İngiltere gibi ülkelerde de var. Örneğin son Fransa seyahatimde Michelin yıldızlı lüks restoranlarda bile tam menü olmasa da günün menüsü veya özet menü, fikir vermesi açısından mutlaka vardı. Bu da müşteriye, özellikle de turistlere bir fikir vermesi açısından tüketici açısından güven verici bir uygulama. Yurt dışında menüleri kolay değiştirebilmek için karatahtaya yazma yöntemi veya camlı kapağı açılabilen çerçeveli vitrinler kullanılıyor. Böylece günlük menüyü bile vitrinli çerçeveye asmak mümkün oluyor.Aylin Öney Tan– Bu yasa en başta haksız fiyatlandırma ve rekabeti değiştirecek. Aslında kapıda menü uygulaması ile herkes birbirini denetleyebileceği için fahiş fiyat artışının da önüne geçilmiş olacak.– Bu yasaya tepki gösteren esnaflar da var, “Bize neden güvenmiyorsunuz? Neden bizim sektörde oldu böyle bir uygulama?” diyorlar. Bu sektörün en büyük temsilci kuruluşunun genel başkanı benim ve bana gelen şikayetleri değerlendirerek tüketiciyi haklı buldum. Sonuç olarak da böyle bir uygulama için bakanlıkla görüşerek teklifte bulundum. Çünkü bizim amacımız hem tüketiciyi hem de dürüst esnafı korumak. Siz zaten dürüst esnafsanız tepki göstermenizi gerektirecek bir durum da olmaz.– Diğer sektör temsilcileri de kendi sektörü için benzer çalışmalarda bulunabilir. Ben zaten bu uygulamanın diğer sektörlere de öncü olabileceğini öngörüyorum ve elbette tavsiye de ediyorum. Çünkü enflasyonu durdurmak için, fahiş fiyatları engellemek için bunu yapmamız lazım.YÖNETMELİK ESKİDEN DE VARDI, ŞİMDİ DAHA DETAYLI HALE GELDİYeni uygulamayı Hurriyet.com.tr için yorumlayan yemek kültürü yazarı Aylin Öney Tan, aslında bu yönetmeliğin eskiden de var olduğunu ancak tam uygulanmadığını söyledi.“Değişiklikten önce yönetmeliğin 8’inci maddesinin 1. fıkrası, işletmelerin, tarife ve fiyat listelerine ilişkin belge, levha, pano ve benzerlerini, hizmetin sunulduğu iş yerinde, tüketiciler tarafından kolaylıkla görülebilir ve okunabilir şekilde asması, takması veya koymasını öngörüyordu” diyen Tan ekledi:“Bu tüketiciyi koruma amaçlı yapılmış bir düzenleme. Şimdi işletme tanımı yerine daha detaylı bir açıklama gelmiş. Yeni detaylı tanımda ‘lokanta, restoran, kafe, pastane ve benzeri yiyecek ve içecek hizmeti sunulan işyerlerinde ise işyerinin giriş kapısının önüne ve hizmet sunulan masaların üstüne, tüketiciler tarafından kolaylıkla görülebilir ve okunabilir şekilde asılır, takılır veya konulur’ şeklinde yazılıyor. Bu da yoruma meydan vermeyecek kadar net bir yaptırım getiriyor. Fiyatların sürekli değişmek zorunda olduğu enflasyon ortamında işletme açısından bir zorluk olsa da müşteri açısından bütçesine göre seçim yapma rahatlığı getiriyor.”